Cl.- Parolas gesinjoroj Claude kaj Andrée Gacond. 

Tiun .i someron, dum la sama semajno, okazis en du grandaj .efurboj du grandaj esperanto-
kongresoj. Dum en Londono disvolvi.is la Universala Kongreso de Esperanto kun pli ol 2000 
partoprenantoj, en Parizo disvolvi.is tiu de Sennacieca Asocio Tutmonda kun pli ol 500 
partoprenantoj. 

A.- Pri la Universala Kongreso de Esperanto raportos nia prelegkolego doktoro Arthur Baur 
dum unu el la venontaj elsendoj. .ar ni .eestis la SAT-kongreson, ni raportos pri tiu 
manifestacio. 

Cl.- Anta. kelkaj monatoj, kiam ni ali.is al la 44-a kongreso de SAT, kiu devis celebradi la 
50-jari.on de tiu asocio, ni anta.vidis, ke programeroj profitos tiun okazon por paroli a. 
diskuti pri la .efa originala.o de SAT, la sennaciismo. Fakte tiurilate nenio okazis. 

A.- La kongresejo mem estis ideala. Ni kunsidis, ni man.is kaj ni dormis en la nova fakultato 
de Orsay. Oni ne povas imagi pli idealan kongresejon. Tiu fakultato okupas 160 hektarojn en 
granda arbaro, kie estis konstruitaj domgrupi.oj por ricevi 12'000 studentojn. Tiel ni vivis en 
kamparana etoso for de la bruo kaj de la gasoj, tio tute proksime de la urbego Parizo. 

Cl.- SAT-kongreso tute ne estas komparebla kun Universala Kongreso de Esperanto 
organizata de UEA. .i similas al .enerala Kunsido de grava societo. La plej granda 
programero estas la laborkunsidoj, kiuj grupigas en grandega salono .iujn kongresanojn, kiujn 
la vivo kaj la agado de SAT interesas. Tiun .i jaron okazis 5 tiaj po 2-horaj labor-kunsidoj. La 
lasta e. voris la tempon, kiu estis anta.vidita por forumo, kies temo devis esti : rerigardo al la 
kongreso. 

A.- Ni persone sufi.e regule frekventis tiujn laborkunsidojn, kaj ni ricevis la impreson, ke ili 
disvolvi.as la. kunsida tekniko eksmoda, kie la babilado ne ofte kondukas al pozitivaj 
rezultoj. .iutage .an.i.as la prezidanto, kaj ni povis konstati, ke tiuj prezidantoj ofte ne havas 
superrigardon pri la pritraktataj temoj. Nombrante la kunsidantojn ni konstatis, ke tagon post 
tago ilia nombro malalti.is. Kaj provante resumi la decidojn de tiuj multhoraj kunsidoj, ni 
konstatas, ke ili estas tre nebulaj. Tutcerte SAT devos renovigi siajn kunsidkutimojn, se .i 
volos .esi malkreski. 

Cl.- Apud tiuj laborkunsidoj okazis en diversaj salonetoj fakaj kunvenoj, kiuj grupigis la 
frakcianojn de SAT. Tiel kunsidis la liberecanoj, la redaktoroj kaj legantoj de la organo La 
Juna Penso, la vegeteranoj, la mondcivitanoj, la pacistoj, la sennaciistoj, la liberpensuloj. La 
junuloj havis ofte propran programon, kiu disvolvi.is sur la herbejo inter la man.ejo kaj la 
kongressalono. 

A.- La 44-a kongreso de SAT estis solene malfermita en la salonego de la fama universitato 
La Sorbonne. Gaston Waringhien prononcis belan kaj interesan malferman paroladon, kiu 
rememorigis la gravan rolon de tiu loko La Sorbonne por la penslibereco. Poste estis alvokitaj 
tiom da salutantoj, ke Lucien Bannier, kunfondinto kaj prezidinto de SAT ne plu havis la 
tempon prononci sian saluton al la granda familio de SAT ! 

Cl.- Dum tiu kongreso anta.viditaj programeroj ofte ne povis efektivi.i, tio ver.ajne .ar la 
organizantoj ne anta.kalkulis sufi.e da tempo por la amasproblemoj. Ekzemple la ekskurso al 
Reims fari.is hontinda.o, dum kiu oni nur sidis en a.tobusoj dum la tuta tago kaj e. ne vidis 
unu .tonon de la gotika katedralo, kiu fakte estis la celo mem de la ekskurso, tio .ar la 
forveturo okazis kun du horoj de malfrui.o kaj .ar la voja.o estis multe tro longa. .iutage 
anta. .iu man.o ni devis vice stari dum foje pli ol unu horo, simple .ar 500 personoj invadis 


samtempe tiun universitatan restoracion memservan. Por la vizitado de la palacoj en 
Versailles unu sola gvidisto devis paroli al pli ol cent personoj. Lian vo.on ni eble ankora. 
a.detis, sed tiun de la tradukisto preska. neniu a.dis, kaj malmultaj estis la personoj, kiuj 
povis vidi la salonojn, tiom ni estis premitaj unuj al la aliaj. Tiuj amasproblemoj nesolvitaj 
fari.is pli kaj pli tedaj tagon post tago. 

A.- Okazis du prelegoj : Gaston Waringhien parolis pri la evoluo de la homa skribo kaj Hugo 
R.llinger pri la evoluo de la pentroarto de la prahistoria homo. Du interesegaj prelegoj, kiuj 
beda.rinde devis esti prononcataj en konstanta bruo de alvenantoj kaj forirantoj. 

Cl.- La supro de tiu kongreso de SAT tutcerte estis la arta vespero, en kiu kantis Ramona van 
Dalsem kaj aktoris Nikolaj Rytjkov, amba. venintaj el Londono, kie ili anka. ludis rolon. En 
tiu momento la esperantistoj, kiuj plenigis la salonegon (multaj estis venintaj el Parizo) 
eksentis la profundan belecon de la lingvo internacia de Zamenhof. 

A.- Kun Parizo ni havis belan kontakton okaze de vespera promenado per.ipa sur la rivero 
Seine. Alian vesperon ni .eestis striptizan spektaklon sufi.e interesan, kiu efektivi.is en 
superhejtita saloneto. Kaj tutan posttagmezon ni havis la okazon promeni en la muzeo Le 
Louvre kaj en la .irka.a.o. 

Cl.- Dum la tuta semajno funkciis en la restoracia kongresejo libro-servo, kiu estis vera 
modelo. Tie povis sidi kaj babili la libro-amatoroj kaj la skribemuloj. 

A.- Vi a.dis prelegon el Svislando. 

Cl.- Parolis gesinjoroj Claude kaj Andrée Gacond. .is rea.do ! 

-oOo-