La Progresema Esperanto-movado en perspektivo

En tiu ĉi volumo troviĝas kune du historiaj dokumentoj, en kiuj pioniroj rakontas pri okazaĵoj rilataj al la unua duonjarcento en la historio de la laborista Esepranto-movado.

Laborista Esperanto-movado antaŭ la mondmilito estis verkita de Gerrit Paulus de Bruin, nederlanda SAT-ano. La libro estis eldonita de SAT en 1936. Ĝi pritraktas la periodon de 1905 ĝis 1914, de la fondo de la unuaj lokaj laboristaj kluboj en disaj urboj ĝis la unuaj paŝoj por starigo de tutmonda organizo.

Historio de SAT 1921-1952 estis verkita de du el la fondintaoj de SAT, Glodo kaj Banje. Aldoniĝis al ili Bartelemes, longtempe intima kunlaboranto de Lanti kaj SAT-oficisto. Ĝi rakontas kiel la komuna domo de ĉiuj esperantlingvaj progresemuloj konstruiĝis kaj plifirmiĝis malgraŭ unuflanke eksteraj persekutoj, en ĝenerale ŝtorma politika kunteksto, kaj aliflanke ripetaj provoj submeti ĝin al la interesoj de iu specifa tendenco. La libro aperis en 1953, en tempo kiam malmulto estis sciata pri la sorto de tiam silentantaj aktivuloj el Sovetio.