Thomas Lemaheux : Dek motivoj por rifuzi la projekton de traktato pri E ?ropa Konstitucio
El eksterseria numero de la franca gazeto "L’Humanité" (Oktobro 2004), artikolo tradukita de Petro Levi.
1. Libera cirkulado de la kapitaloj.
Ekstreme malutila, tiu regulo estas tiel esenca en la "konstitucia" traktato, ke krom en la partoj I kaj
III ?i ĉeestas eĉ en la anta ?parolo de la "ĉarto de la fundamentaj rajtoj de la Unui ?o". Tiu fantomo
de la "libera cirkulado de la kapitaloj" obsedas tra la tuta projekto de konstitucia traktato kaj surbaze
de tiu konstato oni povas paroli pri "konstituciigo" de la liberalismo en E ?ropo ! Sub la premo de tiu
absoluta postulo, kion do valoras la deklaroj de intencoj, apena ? aluditaj sed neniam devigaj, kiel
tiu "sociala merkatekonomio altnivele konkurkapabla, kiu tendencas al la plena okupo kaj al la socia
progreso" (I-3-3) ? Eĉ la e ?ropa Parlamento - alivorte, la deputitoj elektitaj de la popoloj -
ricevas la ordonon "realigi kiel eble plej vaste" tiun liberan cirkuladon de la kapitaloj (III-157-2)
kaj tial havas la devon partopreni en la vetkuro pri la translokigoj de entreprenoj, en la rekta instigo
serĉadi la plej "allogajn" zonojn por la kapitaloj, tiujn, kie oni povas malsupren tiri la salajrojn kaj
la rajtojn. Plej malbone : por malebligi ĉian estontan ekonomian alternativon, la "konstitucia"
traktato iras ankora ? pli malproksimen, pretendante tutsimple "malpermesi" la "limigojn al apitalmovoj"
(III-156) ; tio konkrete signifas anticipe malebligi ĉian efektivigon de ia ajn imposto (el la tipo de
Tobin’a takso) pri la financaj transakcioj a ? de rimedoj celantaj lukti kontra ? la industriaj translokigoj sen uzo de la perversaj armiloj de la fiska kaj socia dumpingo. Fine, por starigi rimedojn, kiuj onsistigus, la ? la "konstitucia" traktato, "regreson en la juro Unui ?o" favora al la "liberaligo de la kapitalmovoj", la Konsilio de la 25-landa E ?ropo devus unuanime decidi. Dank’al tio, sufiĉa estos la kontra ?staro de unu lando por ebligi al la libere movi ?antaj kapitaloj, ke ili da ?rigu transformi E ?ropon en ?angalon.
2. Konkurenco "libera kaj ne falsita".
Iomete ?minkita en la parto I (kun, ekzemple, la ?dindaj sed nur sorĉkantaj alvokoj al "socia"
merkatekonomio, al "libera kaj justa komerco" a ? ankora ? "da ?ra disvolvi ?o"), sed senigita je tiu
falsa diskretemo en la parto III, la temo pri "merkatekonomio", "malfermita", "altnivele konkurkapabla", kie la "konkurenco estas libera kaj ne falsita" saturas la tutan projekton de Konstitucio. En tiuj kondiĉoj, se tiu traktato estus alprenota, la e ?ropa Unui ?o realigus la antikvan utopion de la plej radikalaj iberalistoj : meti la kapitalismon plejparte ekster la povon de la le ?ofaranto kaj forpreni la ekonomion for de la politika respondeco. La ?longe de la traktato, kiam ili ne tute simple malpermesas ?in, dekoj da ran ?oj draste subordigas la politikan "reguladon" al la postuloj de la libera inter ?an ?o kaj de la lfermiteco de la merkatoj. Ekzemple, kiam temas pri "socia politiko", "la Unui ?o kaj la membro ?tatoj agas kun konsidero pri la neceso konservi la konkurkapablon de la ekonomio de la Unui ?o" (III-209), a ?, pri la entreprenoj, nepre necesas eviti administraciajn,financajn kaj jurajn trudojn, kiuj povus ?eni la kreon de malgrandaj kaj mezgrandaj entreprenoj" (III-210-2-b). Kaj, malofte, kiam la traktato kura ?igas la politikan "intervenon" de la ?tatoj, tion ?i faras por enprofundi ?i en la liberaligon : "La membro ?tatoj penas por efektivigi la liberaligon de la servoj trans la nivelon de la devigo, se la
?enerala ekonomio kaj la situacio de la koncerna sektoro tion ebligas" (III-148).
3. La publikaj servoj kiel pafcelo.
Na ?anta en la bano de "libera kaj ne falsita konkurenco", la "konstitucia" traktato estas en regreso pri la publikaj servoj, rilate al la traktato de Nico. Ĝi enkorpigas nek en la "valoroj" (I-2) nek en la "celoj" (I-3) de e ?ropa Unui ?o la principon de "publika servo". Ĝi konceptas tion, kion ?i nomas "servoj de ?enerala ekonomia intereso", kiel esceptoj tolereblaj, sed sub rigoraj kondiĉoj. Atentu tiuj, kiuj "trouzus" publikajn servojn ! Ili estas "submetitaj al la reguloj de la konkurenco" (III-166-2) kaj "krom ne en okazo de escepto", la "helpoj konsentitaj de la membro ?tatoj a ? pere de ?tatrimedoj sub kiu ajn formo falsanta a ? minacanta falsi la konkurencon" estas "nekongruaj kun la interna merkato" (III-167-1) kaj do malpermesataj. Ni notu, plie, ke la e ?ropa direktivo pri la servoj de ?enerala ekonomia intereso, kiu principe difinas la "e ?ropan le ?on", al kiu la "konstitucia" traktato resendas, ?ajnas pli ol iam ajn implikata de la Komisiono. Dum tio la direktivo pri la liberaligo de la servoj (t.n. "de Bolkestein")
estas impulsegata kontra ? la e ?ropa socia modelo kaj anta ?as ĉian stabilan difinon de la nocio de
"publika servo" (a ? de "servo de ?enerala ekonomia intereso") ĉe la nivelo de la Unui ?o : krom la
servoj jam traktitaj de alia direktivo - kaj tial jam disponitaj al la merkato - (transportoj, financaj
servoj kaj telekomunikoj) kaj krom tiuj, kiujn jam senpage kaj rekte liveras publikaj instancoj -
admiru tiun striktegan koncepton pri publika servo -, ĉiuj servoj submeti ?os al la direktivo "de
Bolkenstein", inkluzive la edukadon, la kulturon kaj eĉ la sanon.
4. La mona sistemo kiel ?losil ?tono.
Lastmomente, pro insista peto de la e ?ropa centra Banko ECB), la e ?ropa Konsilio aldonis "la stabilecon de la prezoj" en la unua rango de la "gvidprincipoj" de la Unui ?o (I-3-3). Ni estas
tie en la koro de la liberala E ?ropo, kaj anka ? beda ?rinde en la centro de tiu "konstitucia" traktato : ECB, la institucio, kiu havas la ĉefan decipovon pri la uzo de la rimedoj de E ?ropo, havas
kiel mision, ne progresigi la dungadon a ? la formadon (tiuj vortoj eĉ ne figuras en ?ia statuto), sed
fari la zonon de e ?ro "alloga" por la investistoj. Tiuokaze la "stabileco de la prezoj" signifas la
redukton de la publikaj kaj sociaj elspezoj, la "salajran moderigon", la liberalajn kontra ?reformojn
de la emeritaj pensioj kaj de la socia Sekureco... La "sendependeco" de ECB kaj do ?ia protekto ontra ?
ĉia demokrata kontrolo, estas garantiita (III-188):ECB, kiu tute senpune povas preni siajn instrukciojn
en la afermedioj, la ultraliberalaj rondoj a ? la financaj premgrupoj, havas la unuflankan povon trudi
sian politikon al la ?tatoj, devigi ilin redukti la impostojn a ? malkonstrui la re ?imojn de socia
protekto, ĉar ?i disponas la supermezuran povon, tute sola agi pri la interezokvotoj. Neniu instanco
povas sankcii ?in, neniu plimulto, demokrate elektita, povas ?in kontroli. La "pakto de stabileco", kvankam nun en krizo kaj kiu en tiuj lastaj jaroj blokas ĉiujn grandajn sociajn mobilizojn, estas irmigita : la agado de la membro ?tatoj kaj de la Unui ?o "nepre respektas la sekvantajn gvidprincipojn : stabilaj prezoj, sanaj (rigoraj)publikaj financoj kaj financaj kondiĉoj, kaj stabila ekvilibro de la pagoj".(III-177)
5. La atlantista identeco.
Ne pro hazardo, en la unuaj artikoloj de la Konstitucio, la paco ne estas klasita nek konsiderata
kiel fundamenta "valoro" de europa Unui ?o. Äœi restas simpla potenciala celo inter aliaj. Plie, ?i
estas ekskluzive kaj tuj rezervita al la popoloj de de la Unui ?o : estas sur tiu kampo nenia universala
dediĉo, kiu estus malsamega je la usona unuflankismo : "En siaj rilatoj kun la cetera mondo,
la Unui ?o asertas kaj akcelas siajn valorojn kaj interesojn" (I-3-4). Oni estas for de alia E ?ropo
por alia mondo, en kiu la paco i ?us angula ?tono en la tutmonda ordo ... Plej malbone, kiel pri
ekonomiaj kaj financaj temoj, la "konstitucia" traktato specifas, ekde sia unua parto dediĉita al
la identeco de E ?ropo, ke la politiko de la Unui ?o, orientata al la kresko de la militaj elspezoj (I-41-3) - unu el la maloftaj kampoj, kie, ĉar temas pri "re ?eca" funkcio, la e ?ropaj institucioj instigas al publika elspezemo -, devas esti "kongrua" kun tiu de la Organizo de la traktato de Norda Atlanto (NATO). NATO estas konsistiga ?o de la e ?ropa identeco : oni pensas, ke oni son ?as !
6. Civitana povo katenita.
La ? la defendantoj de la "jes" al tiu konstitucia traktato, la demokrataj "progresoj" en tiu teksto
devus akceptigi ?in. Fakte, la nova institucia ar ?itekturo ne fundamente ?an ?as la aferon : la
kampo de "kundecido" inter la e ?ropa Parlamento kaj la Konsilio de la Ministroj plivasti ?as, sed tre
ofte, en praktiko, pro la institucia me ?aniko de "kundecido", la pozicioj de la Konsilio, kaj ne tiuj
de la Parlamento, fari ?as ne amendeblaj. Cetere, la Parlamento ĉiam povos rifuzi la prezidenton de la
Komisiono prezentitan de la Konsilio ; en praktiko ?i nur rajtas ratifi la proponon (I-27-1).
Pro tiuj du instituciaj nova ?oj la defendantoj de tiu traktato ?ojkriegas. Sed la reala povo de la
Parlamento restas tre limita : ?i ankora ? ne povas prezenti siajn tekstojn nek le ?ofari, ĉar la
Komisiono konservas la monopolon de la le ?ofara iniciato (I-26-2) ; ?i restas ekskluzivita de la
decidoj pri la enspezoj de la Unui ?o kaj pri la plej granda parto de la asigno de la elspezoj de la
e ?ropa Unui ?o. En la stato de la nuna projekto, la iniciatpovo de la e ?ropa Parlamento restas limigita
al la rolo de "kontrolo de konformeco" de la e ?ropaj le ?ofaraj iniciatoj, sen reala povo pri "kontrolo
de enhavo". Prezentita sen rido kiel progreso de la "partoprena demokratio" la ebleco de petskribo de
unu miliono da civitanoj multege similas skuludilon. Kun sia amasigo da nedevigaj anta ?gardoj, la artikolo de la konstitucio tamen estas perfekte klara (I-47) : la Komisiono "povas" esti "invitata submeti adaptitanproponon cele al la apliko de la konstitucio". Tiel oni aldonas riglilojn al la seruroj.
7. Litanio de piaj deziresprimoj.
Hontemaj defendantoj de la e ?ropa konstitucio foje provas pravigi sian konsenton per la en ?ovo
kiel parto II de la "ĉarto de la fundamentaj rajtoj".Krom tio, ke tiu ĉarto enhavas tre diskutindajn
artikolojn - la "libereco labori" anstata ? la "rajto ricevi laboron" (II-15-2), la "rajto atingi senpagan
servon de dungigo" kaj ne la "rajto je anstata ?a enspezo" en okazo de senlaboreco (II-89), la "rajto
je helpo por lo ?ejo" anstata ? la "rajto je lo ?ejo" (II-94-3), ktp. -, ni substreku, ke ?i ?enos la
trankvilan dormon de neniu liberalulo, ĉar en sia kampo de apliko, ?i mem specifas la submeton de la
"fundamentaj rajtoj" al la aliaj principoj, kiujn la konstitucio enhavas, en kiuj unuarange oni ankora ?
kaj ankora ? trovas la sanktan "merkaton, en kiu la konkurenco estas libera kaj ne falsita". Tiuj
rezervoj, kiuj korektas la ĉarton en ?ia konkludo, subordigas kontra ? ĉia konstitucia tradicio la fundamentajn rajtojn al la logiko de la kondukataj politikoj (II-111 kaj II-112). Per tiu radikala renverso, la vortigitaj rajtoj riskas esti reduktataj al la rango de piaj deziresprimoj : "Ĉi tiu ĉarto kreas neniun ompetentecon nek iun novan taskon por la Unui ?o" (II-111-2).
8. Dunivela civitaneco.
Konsekvence la ? la mastri ?ta traktato, la konstitucio kreas e ?ropan Unui ?on funkciantan surbaze de diskriminacio pri civitaneco (I-10-1) : al la landanoj, ne devenantaj de la membro ?tatoj kaj ne agnoskataj kiel civitanoj, la e ?ropa spaco rezervas zonon de tre vaste kripligitaj rajtoj. Per tiu konstitucia traktato, la e ?ropa Unui ?o fosiliigas tutan politikon pri migrado. Kaj la "valoroj" - anka ? ĉi tie - rapide malaperas favore al la "interesoj" de la Unui ?o : for la landanan civitanecon ! Fosiliigita en la jam suferitaj devoji ?oj, la rifu ?rajto siaflanke restas ekstreme redukte difinita. La ?data en la anta ?parolo ro
siaj kontribuoj al la e ?ropa civilizacio, la migrado plu estas konsiderata, en la korpo de la teksto, nur
el la vidpunkto de la liberala utilismo : la ?bezone kribrebla laborforto.
9. Varigita kulturo.
Ne pro hazardo, la "kultura escepto" estas lastmomente enkondukita en la e ?ropan konstitucion,
sed sub alia nomo, kiu malplivalorigas ?in : "kultura diverseco" (III-280-4). Ĉar la kulturo ne estas
varo kiel la aliaj, ?i devus ricevi apartan traktadon, sed anka ? tie, tio okazas nur sub kondiĉoj : "La helpoj celantaj favori la kulturon kaj la konservadon de la hereda ?o, kiam ili ne aliigas la kondiĉojn de la inter ?an ?oj kaj de la konkurenco en la Unui ?o" povas eventuale "esti konsiderataj kiel kongruaj kun la interna merkato" (III-167-3-d).
10. Trudkitelo.
Jen estas do traktato, kiun oni devas a ? bloke akcepti, a ? lasi en pecoj. Kaj oni volus kredigi al
ni, ke ?i estas fleksebla ? Sed ?uste tial, ke ?i ne estas konstitucio a ? ne sufiĉe aspektas kiel
konstitucio, tiu teksto pretendas gravuri en la marmoro normojn, valorojn kaj celojn, kiujn ?i specifas... En sia parto IV, dediĉata al la " ?eneralaj kaj finaj dispozicioj", tiu traktato,konkludita "por senlima a ?ro", faras pli ol neprobabla en praktiko ĉian eblecon de revizio de ?ia enhavo (IV-443). Ekzemple, por transformi la multegajn artikolojn dediĉitajn al la unuarangeco de la konkurenco kaj de la merkato super la publikaj servoj, la specifita proceduro konsistigas multobstaklan kurejon, kies finon oni riskas ne vidi : ĉar la regulo de la unuanimeco de la membro ?tatoj apliki ?as, sufiĉos, post alpreno de tiu projekto de konstitucio, la vetoo de unu ununura registaro por rifuzigi ĉian reviziigon de la teksto.