Elekti kolorojn : grizaj Verda kaj ruĝa Blanka kaj nigra
Ĝisdatigita lundon la 9an de septembro 2024 . Ĝis nun estas 2952 tekstoj   Rss  Indekso  Privata spaco  Kontakto
Informoj | Libroj | Dokumentoj | SAT-organo | Frakcioj | SAT-kulturo | Fakoj | Ligoj | Ar ?ivo | Venonta kongreso | Membriĝi

En la sama rubriko

puce  Murdoj kontra ? la gazetara libereco
puce  En Venez ?elo, voja ?o en indiana lando
puce  La ekonomiaj radikoj de la ukraina krizo
puce "Revolucio kaj ?tato", de Paolo Persichetti kaj Oreste Scalzone
puce Afrika ekflugo, senegala marasmo
puce Agrarreformo ? Ne !
puce Al-Kaida - ĉu marko a ? organizo ?
puce Angligo - La angla lingvo regas en la nederlandaj universitatoj
puce Anta ? kvindek jaroj, la ribelo de la sepajoj
puce De kaj por la latinamerikanoj
puce De Novjorko ?is Rijado - listo de atencoj (Septembro 2004)
puce Decida elekto
puce Demando de „ekvilibroâ€
puce Diplomatia ?aoso ĉe flegado de Egiptujo

Gabriel García Márquez – Lasta renkonti ?o

ONI DIRIS al mi, ke li estas en Havano, sed ke, suferanta, li deziris vidi neniun. Mi sciis, kie li tie kutime lo ?as : en belega dometo, malproksime de la centro. Mi telefonis, kaj Mercedes, lia edzino, forbalais miajn skrupulojn : „Tute ne, ?i diris al mi kun varmo. Tio estas por forteni la tedulojn. Venu, „Gabo†?ojos vidi vin.â€

En malseka varmo, sekvamatene, mi pa ?is tra aleo de palmoj kaj prezentis min ĉe la pordo de ilia tropika vilao. Mi ne sciis ke li suferas kanceron de limfo, kaj ke li submeti ?is al lacigega ?emiterapio. Oni diris ke li estas tre trafita. Oni eĉ atribuis al li kor ?iran leteron de adia ?o al siaj amikoj kaj al la vivo ... Mi timis trovi ?i anta ? iu tuj mortonta. Mercedes venis por malfermi al mi kaj, je mia konsterno, ?i diris al mi kun rideto : „Eniru. „Gabo†venos ... Li finas sian partion de teniso.â€

En la varma lumo de la salono, instalita en blanka kanapo, mi vidis lin iom poste proksimi ?i, efektive en plena formo, kun siaj krispaj haroj ankora ? malsekaj de la du ?o kaj kun hirtaj lipharoj. Li portis orkoloran g ?ajaberan ĉemizon, tre lar ?an blankan pantalonon kaj ?tofajn ?uojn. Vera persono de Visconti. Frande trinketante glacian kafon li klarigis ke li sentas sin „kiel sova ?a birdo eskapinta el sia ka ?o. Ĉiukaze, multe pli juna ol mia ?ajno.†Sed, aldonis li, „kun la a ?o, mi konstatas ke la korpo ne estas farita por da ?ri tiom da jaroj kiom oni ?atus vivi†. Tuj poste li proponis al mi „imiti la anglojn, kiuj neniam parolas pri sanproblemoj. Tio estas mal ?entila.â€

La brizo levis tre alten la vuala ?ojn de la gigantaj fenestroj, kaj la ĉambro eksimilis al na ?anta ?ipo. Mi diris al li ĉiajn bona ?ojn, kiujn mi pensis, pri la unua volumo de lia membiografio, Vivi por ?in rakonti : [1] „Tiu estas via plej bona romano.†Li ridetis, ?ustigis siajn okulvitrojn kun testuda ?a munta ?o. „Sen iomete da imago, diris li, maleblas rekonstrui la nekredeblan amhistorion de miaj gepatroj. A ? miajn memorojn de bebo ... Ne forgesu ke nur la imago estas klarvida. Äœi estas kelkfoje pli vera ol la vero. Rigardu Kafkon, a ? Faulkner, a ? tutsimple Cervanton.†En la fono, la notoj de la Simfonio de la Nova mondo, de Antono Dvo ?ako, saturis la ĉambron per etoso samtempe ?oja kaj drameca.

Mi ekkonis „Gabon†kvardek jarojn anta ?e, iom anta ? 1979, en Parizo. Invitita de la Unesko, li partoprenis, kun Hubert Beuve-Méry, la fondinto de la Monde diplomatique, en komisiono prezidata de la nobelpremiito Sean McBride taskita fari raporton pri la malekvilibro inter Nordo kaj Sudo koncerne la amaskomunikilojn. En tiu epoko li jam ne verkis romanojn, pro malpermeso kiun li mem trudis al si tiom longe, kiom Augusto Pinochet estos en la potenco en Ĉilio. Li ankora ? ne ricevis la nobelpremion pri literaturo, sed li estis jam grandega famulo. La sukceso de Cent jaroj da soleco (1967) jam faris lin la plej universala hispanlingva verkisto post Cervanto. Mi memoras ke mi estis surprizita pro lia malalteco, kaj impresita de lia nobleco kaj seriozeco. Li vivis kiel ermito, forlasis sian ĉambron, transformitan en laborĉelon, nur por iri al la Unesko.

Koncerne la ?urnalismon, lia alia granda pasio, li tiam ?us aperigis raporta ?on kiu la ?spuris la atakon de sandinsista taĉmento kontra ? la Nacia Palaco en Managvo, kiu rapidigis la falon de la diktatoro Anastasio Somoza en Nikaragvo. [2] Li liveris multajn detalojn, kiuj donis la impreson ke li estis mem partopreninta en la evento. Mi volis scii, kiel li faris tion : „Mi estis en Bogoto en la momento de la atako. Mi alvokis la generalon Omar Torrijos, prezidanto de Panamo. La taĉmento rifu ?is en lia lando kaj ankora ? ne estis parolinta al la komunikiloj. Mi petis lin diri al la knaboj ke ili malfidu la gazetaron, iliaj vortoj povas esti misformitaj. Li respondis al mi : „Venu ! Ili parolos nur kun vi.†Mi alvenis, kaj kun la ĉefoj de la taĉmento, Eden Pastora, Dora María kaj Hugo Torres, ni enfermis nin en kazerno. Ni rekonstruis la eventon minuton post minuto, ekde la preparo ?is la fino. Ni pasigis la nokton tie. Elĉerpitaj, Pastora kaj Torres eĉ endormi ?is. Mi da ?rigis kun Dora María ?is la mateni ?o. Mi reiris al la hotelo por verki la raporta ?on. Poste mi reiris al ili por ke ili legu ?in. Ili korektis kelkajn fakterminojn, la nomon de armiloj, la strukturon de la grupoj ... La raporta ?o aperis malpli ol semajnon post la atako. Äœi konatigis la sandinistan celon al la tuta mondo.â€

Mi ofte revidis „Gabon†, en Parizo, en Havano a ? en Meksiko. Ni havis konstantan malkonsenton, pri Hugo Chávez. Li ne kredis pri li. Dum mi konsideris la venezuelan komandanton la homo kiu igos Latinamerikon eniri novan historian ciklon. Pri la resto, niaj diskutoj estis ĉiam tre (ĉu tro ?) seriozaj : la sorto de la mondo, la destino de Latinameriko, Kubo ...

Unu fojon, tamen, mi memoras ke mi larme ridis. Mi revenis de Kartageno de Indio, grandioza kolonia urbo, en Kolombio : mi tie perceptis lian vilaon sub la urbomuro, kaj mi diskutis kun li pri tio. Li demandis : „Ĉu vi scias kiel mi akiris tiun domon ?†Nenia ideo. „Mi ĉiam volis lo ?i en Kartageno, rakontis li. Kaj kiam mi havis la rimedojn por tio, mi serĉis domon. Ĉiam ?i estis tro multekosta. Amika advokato klarigis al mi : « Ili imagas ke vi estas miliardulo, kaj ili altigas la prezon. Lasu min serĉi anstata ? vi. » Kelkajn semajnojn poste, li malkovris la domon, kiu estis tiam malnova presejo duone ruini ?inta. Li parolis al la proprietulo, blindulo, kaj la du interkonsentis pri prezo. La maljunulo tamen formulis kondiĉon : li volas ekkoni la aĉetonton. Mia amiko revenis dirante : « Ni devas renkonti lin, sed vi devas ne paroli. Alie, ekde kiam li rekonas vian voĉon, li triobligos la prezon ... Li estas blinda, vi estu muta ! » Venis la tago de renkonti ?o. La blindulo komencas pridemandi min. Mi respondas per malklaraj vortoj ... Sed, en iu momento, mi nesingarde respondis per sonanta : « Jes ». « Ho !« eksaltis li. Mi rekonas vian voĉon. Vi estas Gabriel García Márquez ! » Mi estis senmaskigita ... Li tuj aldonis : « Ni devas revizii la prezon ! Jen la aferoj ?an ?i ?as ... » Mia amiko provas negoci. Sed la blindulo ripetas : « Ne ! Tio ne povas esti la sama prezo. Neniakaze ... » « Nu bone, do kiom ? » demandis ni, rezignacie. La maljunulo iom pripensis, kaj ellasis : « Duonpreze ! » Ni ne komprenis ... Tiam li klarigis : « Vi scias, ke mi havas presejon. Kaj per kio, la ? vi, mi vivis ?is nun ? Per la pirataj eldonoj de la romanoj de García Márquez ! » ?€

La ridego de tiam resonis ankora ? en mia memoro dum, en la dometo de Havano, mi da ?rigis mian konversacion kun Gabo maljuni ?anta, sed da ?re en sama mensa vigleco. Li parolis pri mia libro de interparoladoj kun Fidel Castro. [3] „Mi tre ?aluzas†, diris li ridante, vi havis la ?ancon pasigi pli ol cent horojn kun li ...†‒ „Ĝuste mi, respondis mi, estas tre senpacienca legi la duan parton de viaj memora ?oj. Vi fine parolos pri viaj renkonti ?oj kun Fidel, kiun vi konas de multe pli longa tempo. Li kaj vi, vi estas du specoj de gigantoj de la hispana mondo. Se oni komparas kun Francujo, tio estas kvaza ? Viktoro Hugo estus koninta Napoleonon ...†Li ekridis kaj samtempe glatigis siajn densajn brovojn. „Vi havas tro da imago ... Nu bone, mi seniluziigos vin : ne okazos dua parto ... Mi scias, ke multaj homoj, amikoj kaj kontra ?uloj, atendas iel mian « historian verdikton » pri Fidel. Tio estas absurda. Mi jam skribis pri li tion, kion mi devis skribi. [4] Fidel estas mia amiko ; li estos ĉiam tia. Äœis la tombo.â€

La ĉielo fari ?is malluma, kaj la ĉambro, en plena tagmezo, trovi ?is nun en duonombro. La konversacio malrapidi ?is kaj fine estingi ?is. Gabo meditis, kun perdita rigardo, kaj mi demandis min : ĉu eblas ke li postlasos nenian skriban ateston pri tiom da konfidencoj amike dividitaj kun Fidel ? Ĉu li estos postlasinta ?in por postmorta publikado, kiam ĉiuj du ne plu estas en tiu ĉi mondo ?

Ekstere tromboj da akvo falis el la ĉielo kun la torenta forto de la tropikaj ventopu ?oj. La muziko silentis. Fortaj odoroj de orkideoj invadis la salonon. Gabo havis subite la aspekton de elĉerpita maljuna kolombia gepardo. Li restis tie, silente kaj meditanta, la rigardon fiksita al la senĉesa pluvo, konstanta kumpano de ĉiuj siaj solecoj. Mi diskrete foriris. Sen scii, ke mi ?us vidis lin por la lasta fojo.

Ignacio RAMONET.

 

Sennacieca Asocio Tutmonda (SAT)

67 av. Gambetta
FR - 75020 Paris

Retadreso : kontakto_ĉe_satesperanto.org
Pri financa ?oj : financoj_ĉe_satesperanto.org
Retejo : http://satesperanto.org/
Tel : (+33) 09 53 50 99 58

Po ?tkonto n-ro 1234-22 K, La Banque Postale, Paris
IBAN : FR41 2004 1000 0101 2342 2K02 064
BIC : PSSTFRPPPAR
Konto de SAT ĉe UEA : satx-s
Konto de SAT ĉe PayPal : financoj_ĉe_satesperanto.org

Por renkonti ?i kun SAT-anoj en Parizo, informi ?u ĉe la sidejo de SAT-Amikaro

Se vi havas demandojn pri SAT, skribu al la SAT-oficejo en Parizo
a ? al via peranto

Pri teknikaj problemoj sur la pa ?o, skribu al pa ?o-aran ?ulo.

Privata ejo
Danke al spip

fabrikita en esperantio