Kunert : La maÅ ino (fablotraduko)

fotis Davis S-n

Günter Kunert
La maÅ ino

Majeste kaj en sola grandeco Ä i etendiÄ is Ä is supren al la fabrikhala tegmento ; samtempe kreante la imagon esti monumento de la erao kaj sama al tiu : stamfanta, plena de danÄ eroj, monotona kaj sufiĉe troigita. Kaj antaÅ­ ĉio : Äœi produktis nur kaj sole per kontraÅ­aj movoj de diversaj fortoj, pere de bridata antagonismo de ĉiuj siaj partoj.

Sed en tiu mirinda sistemo de fulmbrilaj radoj, de trembrilaj piÅ toj, de leviÄ antaj kaj malleviÄ antaj transmisiaj Å aftoj estis malbela parto, kiu kvazaÅ­ aspektis kovrita de Å imo kaj kiu moviÄ is plumpe kaj kontraÅ­ritme. Aĉa aldono al la bela forto. Restaĵo de laceco enmeze de la dinamiko.

Kiam tagmeze eksonis fajfado, solviÄ is tiu parto de la maÅ ino kaj forlasis la halon, dum la maÅ ino senhelpe starante postrestadis, eĉ duoble : mem kaj je la loko. Subite evidentiÄ is, ke la plej malkara parto, la plej fie neglektita estas la plej valora kaj nur Å ajne anstataÅ­ebla. Tie, kie Ä i estas kaputa je iu loko, ne daÅ­ros longan tempon, Ä is kiam estos kreksintaj herboj super la betonon.

Glosoj

piÅ t/o Masiva cilindro, Å ovglitanta interne de alia cilindro, aÅ­ por, movate de stango, premi fluidon en tiu cilindro, aÅ­ por, ricevante la premon de gaso aÅ­ vaporo, transmisii sian movon al alia organo : piÅ to de pumpilo ; piÅ to de vapor- aÅ­ eksplod-motoro ; piÅ toringoj ; piÅ tovojo.

Å aft/o Z Longa horizontala akso, kiu portas helicon aÅ­ alian ĉefan parton de maÅ ino k kiu transmisias la movon : transmisia Å afto (servanta por transigi la mekanikan forton de motoro al grupo de labormaÅ inoj, kiuj estas perrimene movataj).

Günter Kunert
Die Maschine

Erhaben und in einsamer Größe reckte sie sich bis unters Werkhallendach ;schuf sogleich die Vorstellung, Monument des Zeitalters zu sein und diesem gleich : stampfend, gefahrvoll, monoton und reichlich übertrieben. Und vor allem : Auch sie produzierte einzig und allein durch gegensätzliche Bewegung unterschiedlicher Kräfte, durch einen gezähmten Antagonismus aller Teile.

Aber in diesem wundervollen System blitzender Räder, blinkender Kolben, sich hebendener und sich senkender Wellen war ein unansehnliches Teil, das wie von Schimmel überzogen schien und das sich plump und arhythmisch regte. Ein häßlicher Zusatz an der schönen Kraft. Ein Rest von Mattigkeit inmitten der Dynamik.

Als um die Mittagszeit ein Pfiff ertönte, löste sich dieses Teil von der Maschine und verließ die Halle, während die Maschine hilflos stehenblieb, zwiefach : in sich und am Ort. Plötzlich erwies sich, das billigste Teil und das am schlimmsten vernachlässigte war das teuerste und nur scheinbar ersetzlich. Wo es kaputtgeht, wird es nicht lange dauern, bis über den Beton Gras gewachsen ist.