V - Apero de nova tendenco : Sennaciismo

La Zamenhofa lingvo jam ekzistas de 40 jaroj ; okazis 20 universalaj esperanto-kongresoj ne ?tralaj kaj 8 universalaj kongresoj de SAT. Rilatoj inter esperantistoj el ĉiuj landoj fari ?is relative oftaj. Esperantio fari ?is kvaza ?a regno super la aliaj. Proletaj esperantistoj pro senlaboreco a ? persekutoj de reakciaj registaroj estis dispelataj tra la mondo. Kaj ĉie ili povis konstati la ekziston de klasoj, de riĉuloj unuflanke kaj mizeruloj aliflanke ; ili spertis, ke ĉie la ekspluatemo de la mastroj estas limigita nur per la klasbatalemo kaj organizkapablo de la ekspluatatoj. Fabrikestroj atendas nur pri la lerto kaj produkto-kapablo de la laboristoj, ne pri ilia nacieco. Okazas ne malofte, ke laboristaj regnanoj en iu lando plendas pro tio, ke ili senlaboras, dum “fremduloj†havas okupon. Tiel krei ?as laborista naciismo. Tiuj proletoj ?is nun ne komprenis, ke, ĉu rilate la aĉeton de laborforto a ? kruda ?oj, ĉu rilate la vendon de fabrika ?oj sur merkato, la konkurenco jam delonge ne limi ?as je landlimoj, sed etendi ?as al la tuta mondo.Ekzemple, la stari ?o de teksindustrio en Hindio okazigis krizon en Britio kaj senlaborigis tie multajn laboristojn.

Aliflanke, post la lasta patriota mondbuĉado (Unua Mondmilito), multaj nacioj “liberi ?is†; ?tatoj “sendependi ?is†.

Kaj la proletoj el tiuj regnoj hodia ? konstatas, ke ilia situacio ne pliboni ?is. Ili sekve konkludis, ke nacia liberi ?o estas por laboristoj simpla iluzio. Äœi profitas nur al bur ?oj, a ? al tiuj kiuj okupas bone pagatajn ?tatpostenojn. Nacie nur la komuneco de lingvo ligas la ekspluataton al la ekspluatanto. Sed proletaj esperantistoj rompis tiun ligilon ; ili almena ? forte konvinki ?is, ke la lingvaj baroj estas facile renverseblaj, ĉar ili povis mem interrilati tiom facile kaj amike kun alilandanoj en la tuta mondo. Tiel krei ?is ia konkreta stato, ia mikrokosmo, sur kiu povis naski ?i la ideo pri sennaciismo. Trovi ?is anticipemaj spiritoj por prezenti al si bildon de tutmonda socio mastrumata la ? raciaj principoj, socio en kiu ne ekzistus landlimoj kaj estus uzata kiel kulturlingvo nur esperanto.

Sendube estis multfoje parolite en la pasinta tempo pri mondcivitaneco, pri kosmopolitismo, pri tutmonda unui ?o de la laboristoj. Sed tio estis plej ofte nur temo por parolado kaj literaturo. Konkrete, praktike nenio estis entreprenata por efektivigi tiujn pli malpli nebulajn pensojn. Fakto estas, ke ĉiuj internaciaj kongresoj de la plej maldekstraj laboristaj organizoj, ĉu politikaj, ĉu sindikataj, ĉiam sin deklaris por la “liberi ?o de subpremataj popoloj†, por la sendependeco de l’nacioj ktp. Neniam la problemo pri liberi ?o de l’Proletaro estis starigata je sennacieca vidpunkto.

Kaj tio ne povis okazi, tial ke neniam la gvidantoj de la laboristaj organizoj okupi ?is pri la lingva demando. Nur la praktikado de esperanto en la kadro de Sennacieca Asocio Tutmonda povis ebligi tielan stari ?on de la problemo. Esti ?is sennacianoj, sennaciuloj, kiuj, prave, malprave - ne estas tie la loko por decidi pri tio - celadas orienti la laboristan movadon la ? sennacieca direkto.

Ili argumentas, ke laboristoj el Irlando, el Bretonio, el Nikaragvo, el Koreo, el Georgio, el Ĉinio, el Hindio a ? el aliaj “subpremataj landoj†ne havas intereson oferi sian vivon por akiri nacian sendependecon ; ili asertas, ke la sola inda kaj profitdona batalo estas la batalo kontra ? la mastroj en la fabrikoj mem, en la minejo mem, en ĉiuj laborejoj mem. Ili rekomendas la ?industrian, ne inter-nacian, sed tutmondan organizi ?on.

La sennaciuloj ne kontra ?staras al la stari ?o de “internaciaj trustoj†, sed nur rekomendas al la laboristoj okupataj de tiuj trustoj, ke ili grupi ?u super la landlimoj en sama organizo por pli efike batali kontra ? la trusto-mastroj. Ili opinias, ke estas vana - eĉ reakcia - penado kontra ?stari al pli supera formo de organizado de l‘produktado. En la pasinta tempo, kiam ribelantaj laboristoj detruis ma ?inojn, ili agis reakcie kaj ne povis malebligi la senĉesan malvolvi ?on de l’ma ?inismo.

La trusta organizado de l’produktado preparas la grundon por socialisma mastrumado. La sennaciuloj anka ? ne kontra ?batalas la kapitalistan imperialismon pro jenaj du motivoj :

1) la ? Lenin, “la imperialismo estas la lasta stadio de l‘kapitalismo†;

2) la ? Marks, “la Socialismo povas naski ?i nur el la kapitalisma sistemo elkreskinta ?is plena matureco†.

Se ?ustas tiuj asertoj de tiom eminentaj gvidantoj de l’laborista movado, estas memevidente, ke barante al la malvolvi ?o de la “lasta stadio de l’kapitalismo†, oni samtempe malhelpas al la stari ?o de l’Socialismo.

Cetere, la popoloj, kiuj ne kapablas tiri profiton el la naturaj riĉa ?oj, trovi ?antaj en “siaj†landoj, ne rajtas la ? natura le ?o malhelpi aliajn utiligi tiujn riĉa ?ojn.

Aliparte, estas facile konstatebla fakto, ke la disvolvi ?o de la esperanta movado en ĉiuj mondpartoj nur postsekvas la enpenetron de l’kapitalismo ĉe la malfrui ?antaj popoloj. Kontra ?batali la imperialismon signifas bari al la historia procezo, kiu tendencas nepre al starigo de mondmastrumado kaj mondlingvo. la sennaciuloj argumentas, ke ili kontra ?batalas la kapitalismon ne pro tio, ke ?i estas imperialisma, sed simple tial ke ?i estas sistemo, kiu tendencas ekspluatadi la mondon por la sola profito de nur unu klaso da homoj. Per la fakto, ke homoj malkonfesas ĉian naciecon, estas memkompreneble, ke ili ne povas defendi la apartajn interesojn de iu ajn imperialisma nacio. Sed ili klare konscias, ke estas vana elspezo de energio provi haltigi nehaltigeblan fluon, sed nur zorgi, ke ?ia anta ?enirado faru kiel eble malplej da viktimoj [1].

La sennaciuloj asertas, ke la sola inda kaj trafa batalo estas nur tiu por atingi, ke ĉiu homo, - ĉu virino, ĉu “fremdulo†- havu la samajn rajtojn kiel la viraj kaj enlandaj laboristoj.

* * *

Kompreneble. la sennaciula tendenco ne havas en SAT pli da rajtoj nek malpli ol la aliaj tendencoj. Ni jam diris, ke nia Asocio estas superpartia ; necesas insiste aldoni, ke ?i estas plie supertendenca. Sed estus anka ? ne lojale en ĉi tiu verketo, kies celo estas konigi la laboristan esperantan movadon, prisilenti la ekziston de tendenco, kiu kelkrilate ne akordi ?as kun la nuntempa programo de la laboristaj partioj.

Oficiale, statute SAT konfesas sennaciecon en sia organizformo, sed ne sennaciismon kiel soci-politikan teorion. Ĉiu devas bone noti tion en la memoron. Se la estonto montros, ke la sennaciismo malvolvi ?as paralele al la malvolvi ?o de l’imperialismo kaj de l’mondlingvo, oni devos konkludi el tio, ke la sennaciuloj estis pli kapablaj ol aliaj anta ?vidi la malproksiman celon, al kiu, ofte senkonscie, sin direktas la Homaro. Se tiel ne okazos, nu, la estontaj historiistoj simple parolos pri la sennaciuloj, kiel pri revuloj, utopiistoj. Dume ilia agado neniel povas ?eni en la laborista movado, ĉar ili propagandas nur inter la esperantistoj. Ili ja opinias, ke propagandi sennaciismon al malsamlingvanoj estus same mal ?age kiel instrui beletristikon al analfabetoj.

Nur la sperto, la eksperimento povas montri la pravecon a ? malpravecon de teorio. SAT nur ebligas starigi kaj diskonigi la pravigendan sennaciismon.