Elekti kolorojn : grizaj Verda kaj ruĝa Blanka kaj nigra
Ĝisdatigita lundon la 9an de septembro 2024 . Ĝis nun estas 2952 tekstoj   Rss  Indekso  Privata spaco  Kontakto
Informoj | Libroj | Dokumentoj | SAT-organo | Frakcioj | SAT-kulturo | Fakoj | Ligoj | Ar ?ivo | Venonta kongreso | Membriĝi
UNUA PAÄœO

En la sama rubriko

puce Kaiser : Ĉe kuracisto Zamenhof
puce Mi ?alski : La Espero
puce SZILÁGYI : Zamenhof (rimpoemo)
puce Vinko MARKOV : Iom da historio pri Zamenhof kaj Lanti
puce Zamenhof en la teknika altlernejo de Dresdeno
puce Zamenhof pri esperantigo de propraj nomoj
puce Zamenhof respondas al tielnomataj amikoj
puce Zamenhof-parolado el la Dua Kongreso Esperantista en Äœenevo
puce Zamenhof-parolado pri la neceso de unueco
puce Zamenhof : ALVOKO AL LA DIPLOMATOJ
puce Zamenhof : Pse ?doesperantistoj

Zamenhof-parolado el la Dua Kongreso Esperantista en Äœenevo

kun ligo al medita ?o de A. Künzli


La plu aktualega Zamenhof-parolado el la Dua Kongreso Esperantista en Äœenevo


(la 28an de a ?gusto en la jaro 1906)

Estimataj sinjorinoj kaj sinjoroj ! Mi esperas, ke mi plenumos la deziron de ĉiuj alestantoj, se en la momento de la malfermo de nia dua kongreso mi esprimos en la nomo de vi ĉiuj mian koran dankon al la brava Svisa lando por la gastameco, kiun ?i montris al nia kongreso, kaj al lia Mo ?to la Prezidanto de la Svisa Konfederacio, kiu afable akceptis anta ? du monatoj nian delegitaron. Apartan saluton al la urbo Äœenevo, kiu jam multajn fojojn glore enskribis sian nomon en la historion de diversaj gravaj internaciaj aferoj.

Permesu al mi anka ? esprimi en la nomo de vi ĉiuj koran dankon al la organizintoj de la nuna kongreso, al la sindonaj Svisaj Esperantistoj, kiuj tiel multe kaj senlace laboris en la da ?ro de la pasinta jaro, fondis preska ? en ĉiuj urboj de la Svisa lando grupojn Esperantistajn kaj diligente faris ĉion, kion ili povis, por sukcesa pretigo de nia kongreso ; al la Provizora Centra Organiza Komitato, kiu precipe en la persono de sia prezidanto tiel energie laboris kaj tiel diligente zorgis pri ĉiuj preparoj ; fine - sed certe ne malplej grave - al tiuj ka ?itaj amikoj, kiuj per malavara fondo de la Centra Oficejo donis fortikan fundamenton por ĉiuj plej gravaj laboroj.

Sinjorinoj kaj sinjoroj ! Ĉe la malfermo de nia kongreso vi atendas de mi ian parolon ; eble vi atendas de mi ion oficialan, ion indiferentan, palan kaj senenhavan, kiel estas ordinare la oficialaj paroloj. Tian parolon mi tamen ne povas doni al vi. Mi ?enerale ne amas tiajn parolojn, sed precipe nun, en la nuna jaro, tia senkolora oficiala parolo estus granda peko de mia flanko. Mi venas el lando, kie nun multaj milionoj da homoj malfacile batalas por libereco, por la plej elementa homa libereco, por la rajtoj de homo. Pri tio ĉi mi tamen ne parolus al vi ; ĉar se kiel privata homo ĉiu el vi eble sekvas kun intereso la malfacilan bataladon en la granda multemiliona lando, tamen kiel Esperantistojn tiu ĉi batalado ne povus vin tu ?i, kaj nia kongreso havas nenion komunan kun aferoj politikaj. Sed krom la batalado pure politika, en la dirita lando estas nun farata io, kio nin kiel Esperantistojn ne povas ne tu ?i : ni vidas en tiu lando kruelan bataladon inter la gentoj. Tie ne homo de unu lando pro politikaj patrolandaj interesoj atakas homojn de alia lando - tie la naturaj filoj de sama lando ?etas sin kiel kruelaj bestoj kontra ? la tiel same naturaj filoj de tiu sama lando nur tial, ĉar ili apartenas al alia gento.

Ĉiutage estingi ?is tie multe da homaj vivoj per batalado politika, sed multe pli da homaj vivoj estingi ?as tie ĉiutage per batalado intergenta. Terura estas la stato de aferoj en la multelingva Ka ?kazo, terura estas la stato en la Okcidenta Rusujo. Malbenita, milfoje malbenita estu la intergenta malamo ! Kiam mi estis ankora ? infano, mi, en la urbo Bielostok, rigardadis kun doloro la reciprokan fremdecon, kiu dividas inter si la naturajn filojn de sama lando kaj sama urbo. Kaj mi revis tiam, ke pasos certa nombro da jaroj, kaj ĉio ?an ?i ?os kaj boni ?os. Kaj pasis efektive certa nombro da jaroj, kaj anstata ? miaj belaj son ?oj mi ekvidis teruran efektiva ?on : en la stratoj de mia malfeliĉa urbo de naski ?o sova ?aj homoj kun hakiloj kaj feraj stangoj sin ?etis kiel plej kruelaj bestoj kontra ? trankvilaj lo ?antoj, kies tuta kulpo konsistis nur en tio, ke ili parolis alian lingvon kaj havis alian gentan religion, ol tiuj ĉi sova ?uloj. Pro tio oni frakasis la kraniojn, kaj elpikis la okulojn al viroj kaj virinoj, kadukaj maljunuloj kaj senhelpaj infanoj ! Mi ne volas rakonti al vi la terurajn detalojn de la bestega Bielostoka buĉado ; al vi kiel al Esperantistoj mi volas nur diri, ke terure altaj kaj dikaj estas ankora ? la interpopolaj muroj, kontra ? kiuj ni batalas.

Oni scias, ke ne la Rusa gento estas kulpa en la besta buĉado en Bielostok kaj multaj aliaj urboj, ĉar la Rusa gento neniam estias kruela kaj sangavida ; oni scias, ke ne la Tataroj kaj Armenoj estas kulpaj en la konstanta buĉado, ĉar amba ? gentoj estas gentoj trankvilaj, ne deziras altrudi al iu sian regadon, kaj la sola, kion ili deziras, estas nur, ke oni lasu ilin trankvile vivi. Oni scias nun tute klare, ke kulpa estas aro da abomenindaj krimuloj, kiuj per diversaj kaj plej malnoblaj rimedoj, per amase dismetataj mensogoj kaj kalumnioj arte kreas teruran malamon inter unuj gentoj kaj aliaj. Sed ĉu la plej grandaj mensogoj kaj kalumnioj povus doni tiajn terurajn fruktojn, se la gentoj sin reciproke bone konus, se inter ili ne starus altaj kaj dikaj muroj, kiuj malpermesas al ili libere komuniki ?adi inter si kaj vidi, ke la membroj de aliaj gentoj estas tute tiaj samaj homoj, kiel la membroj de nia gento, ke ilia literaturo ne predikas iajn terurajn krimojn, sed havas tiun saman etikon kaj tiujn samajn idealojn kiel nia ? Rompu, rompu la murojn inter la popoloj, doni al ili la eblon, libere konati ?i kaj komuniki ?i sur ne ?trala fundamento, kaj nur tiam povos malaperi tiaj besta ?oj, kiujn ni nun vidas en diversaj lokoj !

Ni ne estas tiel naivaj, kiel pensas pri ni kelkaj personoj ; ni ne kredas, ke ne ?trala fundamento faros el la homoj an ?elojn ; ni scias tre bone, ke la homoj malbonaj anka ? poste restos malbonaj ; sed ni kredas, ke komuniki ?ado kaj konati ?ado sur ne ?trala fundamento forigos almena ? la grandan amason de tiuj besta ?oj kaj krimoj, kiuj estas ka ?zataj ne de malbona volo, sed simple de sinnekonado kaj de devigata sinaltrudado.

Nun, kiam en diversaj lokoj de la mondo la batalado inter la gentoj fari ?is tiel kruela, ni, Esperantistoj, devas labori pli energie ol iam. Sed por ke nia laborado estu fruktoporta, ni devas anta ? ĉio bone klarigi al ni la internan ideon de la Esperantismo. Ni ĉiuj senkonscie ofte aludadis tiun ĉi ideon en niaj paroloj kaj verkoj, sed neniam parolis pri ?i pli klare. Estas jam tempo, ke ni parolu pli klare kaj precize.

El la deklaracio unuanime akceptita en la Boulogne’a kongreso, ni ĉiuj scias, kio estas la Esperantismo en rilato praktika ; el tiu ĉi deklaracio ni anka ? scias, ke "Esperantisto estas nomata ĉiu persono, kiu uzas la lingvon Esperanto tute egale, por kiaj celoj li ?in uzas". Esperantisto sekve estas ne sole tiu persono, kiu uzas Esperanton sole kaj ekskluzive por celoj praktikaj ; Esperantisto anka ? estas persono, kiu uzas Esperanton, por gajni per ?i monon ; Esperantisto estas persono, kiu uzas Esperanton nur por amuzi ?adi ; Esperantisto fine estas eĉ tiu persono, kiu uzas Esperanton por celoj plej malbonaj kaj malamaj. Sed krom la flanko praktika, deviga por ĉiuj kaj montrita en la deklaracio, la Esperantismo havas ankora ? alian flankon, ne devigan, sed multe pli gravan, flankon idean. Tiun ĉi flankon diversaj Esperantistoj povas klarigi al si en la plej diversa maniero kaj en la plej diversaj gradoj. Tial, por eviti ĉiun malpacon, la Esperantistoj decidis, lasi al ĉiu plenan liberecon akcepti la internan ideon de la Esperantismo en tiu formo kaj grado, kiel li mem deziras, a ? - se li volas - eĉ tute ne akcepti por la Esperantismo ian ideon. Por demeti de unuj Esperantistoj ĉian respondecon por la agoj kaj idealoj de aliaj Esperantistoj, la Bulonja deklaracio precizigis la oficialan, de ĉiuj sendispute akceptitan esencon de la Esperantismo kaj aldonis la sekvantajn vortojn : "Ĉiu alia espero a ? revo, kiun tiu a ? alia persono ligas kun la Esperantismo, estas lia afero pure privata, por kiu la Esperantismo ne respondas". Sed beda ?rinde la vorton "privata" kelkaj amikoj-Esperantistoj klarigis al si en la senco de "malpermesata", kaj tiamaniere, anstata ? konservi por la interna ideo de la Esperantismo la eblon tute libere disvolvi ?i, ili volis tiun ideon tute mortigi.

Se ni, batalantoj por Esperanto, propravole donis al la vasta mondo plenan rajton rigardi Esperanton nur de ?ia flanko praktika kaj uzadi ?in nur por nia utilo, tio ĉi kompreneble al neniu donas la rajton postuli, ke ni ĉiuj vidu en Esperanto nur aferon praktikan. Beda ?rinde en la lasta tempo inter la Esperantistoj aperis tiaj voĉoj, kiuj diras : "Esperanto estas nur lingvo ; evitu ligi eĉ tute private la Esperantismon kun ia ideo, ĉar alie oni pensos ke ni ĉiuj havas tiun ideon, kaj ni malplaĉos al diversaj personoj, kiuj ne amas tiun ideon !" Ho kiaj vortoj ! El la timo, ke ni eble ne plaĉos al tiuj personoj, kiuj mem volas uzi Esperanton nur por aferoj praktikaj por ili, ni devas ĉiuj el ?iri el nia koro tiun parton de la Esperantismo, kiu estas la plej grava, la plej sankta, tiun ideon, kiu estis la ĉefa celo de la afero de Esperanto, kiu estis la stelo, kiu ĉiam gvidadis ĉiujn batalantojn por Esperanto ! Ho, ne, ne, neniam ! Kun energia protesto ni for ?etas tiun ĉi postulon. Se nin, la unuajn batalantojn por Esperanto, oni devigos, ke ni evitu en nia agado ĉion idean, ni indigne dis ?iros kaj bruligos ĉion, kion ni skribis por Esperanto, ni neniigos kun doloro la laborojn kaj oferojn de nia tuta vivo, ni for ?etos malproksimen la verdan stelon, kiu sidas sur nia brusto, kaj ni ekkrios kun abomeno : "Kun tia Esperanto, kiu devas servi ekskluzive nur al celoj de komerco kaj praktika utileco, ni volas havi nenion komunan !" Venos iam la tempo, kiam Esperanto, fari ?inte poseda ?o de la tuta homaro, perdos sian karakteron idean ; tiam ?i fari ?os jam nur lingvo, oni jam ne batalados por ?i, oni nur tirados el ?i profiton. Sed nun, kiam preska ? ĉiuj Esperantistoj estas ankora ? ne profitantoj, sed nur batalantoj, ni ĉiuj konscias tre bone, ke al laborado por Esperanto instigas nin ne la penso pri praktika utileco, sed nur la penso pri la sankta, granda kaj grava ideo, kiun lingvo internacia en si enhavas. Tiu ĉi ideo - vi ĉiuj sentas ?in tre bone - estas frateco kaj justeco inter ĉiuj popoloj. Tiu ĉi ideo akompanadis Esperantismon de la unua momento de ?ia naski ?o ?is la nuna tempo. Äœi instigis la a ?toron de Esperanto, kiam li estis ankora ? malgranda infano ; kiam anta ? dudek ok jaroj rondeto de junaj diversgentaj gimnazianoj festis la unuan signon de vivo de la estonta Esperanto, ili kantis kanton, en kiu post ĉiu strofo estis ripetataj la vortoj : "malamikeco de la nacioj, falu, falu, jam estas tempo".

Nia himno kantas pri la "nova sento, kiu venis en la mondon", ĉiuj verkoj, vortoj kaj agoj de la iniciatoro kaj de la nunaj Esperantistoj ĉiam spiras tute klare tiun saman ideon. Neniam ni ka ?is nian ideon, neniam povis esti eĉ la plej malgranda dubo pri ?i, ĉar ĉiu parolis pri ?i, kaj sindone laboris. Kial do ali ?is al ni la personoj, kiuj vidas en Esperanto "nur lingvon" ? Kial ili ne timis, ke la mondo kulpigos ilin pri granda krimo, nome pri la deziro, helpi al iom-post-ioma unui ?o de la homaro ? Ĉu ili ne vidas, ke iliaj paroloj estas kontra ?aj al iliaj propraj sentoj kaj ke ili senkonscie revas pri tio sama, pri kio ni revas, kvankam pro ne ?usta timo anta ? sensencaj atakantoj ili penas tion ĉi nei ?

Se mi, la tutan pli bonan parton de mia vivo memvole pasigis en grandaj suferoj kaj oferoj kaj ne rezervis por mi eĉ ian rajton de a ?toreco - ĉu mi faris tion ĉi pro ia praktika utileco ? Se la unuaj Esperantistoj pacience elmetadis sin ne sole al konstanta mokado, sed eĉ al grandaj oferoj, kaj ekzemple unu malriĉa instruistino longan tempon suferis malsaton, nur por ke ?i povu ?pari iom da mono por la propagando de Esperanto - ĉu ili ĉiuj faris tion ĉi pro ia praktika utileco ?
Se ofte personoj alfor ?itaj al la lito de morto skribadis al mi, ke Esperanto estas la sola konsolo de ilia fini ?anta vivo, ĉu ili pensis tiam pri ia praktika utileco ? Ho, ne, ne, ne ! Ĉiuj memoris nur pri la interna ideo entenata en la Esperantismo ; ĉiuj ?atis Esperanton ne tial, ke ?i alproksimigas reciproke la korpojn de la homoj, eĉ ne tial, ke ?i alproksimigas la cerbojn de la homoj, sed nur tial, ke ?i alproksimigas iliajn korojn.

Vi memoras, kiel forte ni ĉiuj estis entuziasmigitaj en Bulonjo ĉe l’ Maro. Ĉiuj personoj, kiuj partoprenis en la tiea kongreso, konservis pri ?i la plej agrablan kaj plej entuziasman memoron por la tuta vivo, ĉiuj ?in nomas "la neforgesebla kongreso". Kio do tiel entuziasmigis la membrojn de la kongreso ? Ĉu la amuzoj per si mem ? Ne, ĉiu ja povas havi sur ĉiu pa ?o multe pli grandajn amuzojn, a ?skulti teatra ?ojn kaj kantojn multe pli bonajn kaj plenumatajn ne de nespertaj diletantoj, sed de plej perfektaj specialistoj ! Ĉu nin entuziasmigis la granda talento de la parolantoj ? Ne ; ni tiajn ne havis en Bulonjo. Ĉu la fakto, ke ni komprenis nin reciproke ? Sed en ĉiu kongreso de samnacianoj ni ja komprenas nin ne malpli bone, kaj tamen nenio nin entuziasmigas. Ne, vi ĉiuj sentas tre bone, ke nin entuziasmigis ne la amuzoj per si mem, ne la reciproka sinkomprenado per si mem, ne la praktika utileco, kiun Esperanto montris, sed la interna ideo de la Esperantismo, kiun ni ĉiuj sentis en nia koro. Ni sentis, ke komenci ?as la falado de la muroj inter la popoloj, ni sentis la spiriton de ĉiuhoma frateco. Ni konsciis tre bone, ke ?is la fina malapero de la muroj estas ankora ? tre kaj tre malproksime ; sed ni sentis, ke ni estas atestantoj de la unua forta ekbato kontra ? tiuj muroj ; ni sentis, ke anta ? niaj okuloj flugas ia fantomo de pli bona estonteco, fantomo ankora ? tre nebula, kiu tamen de nun ĉiam pli kaj pli korpi ?ados kaj potenci ?ados.

Jes, miaj karaj kunlaborantoj ! Por la indiferenta mondo Esperanto povas esti nur afero de praktika utileco. Ĉiu, kiu uzas Esperanton a ? laboras por ?i, estas Esperantisto, kaj ĉiu Esperantisto havas plenan rajton vidi en Esperanto nur lingvon simplan, malvarman internacian kompreni ?ilon, similan al la mara signaro, kvankam pli perfektan. Tiaj Esperantistoj kredeble ne venas al niaj kongresoj a ? venos al ili nur por celoj esploraj, praktikaj a ? por malvarma diskutado pri demandoj pure lingvaj, pure akademiaj, kaj ili ne partoprenos en nia ?ojo kaj entuziasmo, kiu eble ?ajnos al ili naiva kaj infana. Sed tiuj Esperantistoj, kiuj apartenas al nia afero ne per sia kapo, sed per sia koro, tiuj ĉiam sentos kaj ?atos en Esperanto anta ? ĉio ?ian internan ideon ; ili ne timos, ke la mondo moke nomas ilin utopiistoj, kaj la naciaj ?ovinistoj eĉ atakos ilian idealon kvaza ? krimon ; ili estos fieraj pri tiu nomo de utopiistoj. Ĉiu nia nova kongreso fortikigos en ili la amon al la interna ideo de la Esperantismo, kaj iom post iom niaj ĉiujaraj kongresoj fari ?os konstanta festo de la homaro kaj de homa frateco.

PS :

Okaze de la Tago de la homaj rajtoj kaj de la Zamenhof-tago en 2014 :
Zamenhof, Äœenevo 1906, kaj Ruslando 2014
Medita ?o fare de A.Künzli surbaze de la ?eneva kongresparolado de Zamenhof

 

Sennacieca Asocio Tutmonda (SAT)

67 av. Gambetta
FR - 75020 Paris

Retadreso : kontakto_ĉe_satesperanto.org
Pri financa ?oj : financoj_ĉe_satesperanto.org
Retejo : http://satesperanto.org/
Tel : (+33) 09 53 50 99 58

Po ?tkonto n-ro 1234-22 K, La Banque Postale, Paris
IBAN : FR41 2004 1000 0101 2342 2K02 064
BIC : PSSTFRPPPAR
Konto de SAT ĉe UEA : satx-s
Konto de SAT ĉe PayPal : financoj_ĉe_satesperanto.org

Por renkonti ?i kun SAT-anoj en Parizo, informi ?u ĉe la sidejo de SAT-Amikaro

Se vi havas demandojn pri SAT, skribu al la SAT-oficejo en Parizo
a ? al via peranto

Pri teknikaj problemoj sur la pa ?o, skribu al pa ?o-aran ?ulo.

Privata ejo
Danke al spip

fabrikita en esperantio