La falsigo de historiaj faktoj ĉiam estis unu el la precipaj propagandaj rimedoj de la dekstrularo. Oni tamen erarus konkludante el ĉi tio, ke la objektiveco siavice estas la rimedo ekskluzive propra al la maldekstrularo. Pruve de ĉi tio mi citas nur la artikolon titolitan „Budape ?to 1956-2006†en la decembra n-ro de S-ulo, kies a ?toro („Ri ?o 31227†), kvankam penante ?ajnigi sin maldekstrula (i.a. per la objektiva traktadmaniero de la okazinta ?oj en mia patrio en 1956), prezentas al la legantoj de S-ulo modelon pri kiel sukcese apogi kamuflite la dekstrulan propagandon.
Mia unua reago je la enhavo de la artikolo estis kelka konsterni ?o : la indikoj liveritaj en ?i pli-malpli respondas al la faktoj (escepte eble de unu indiko, nome, de tiu pri la cifero de la viktimoj de la sovetia armeo, kiun, renkontitan de mi la unuan fojon, mi traktas kun kelka kontesto), kio en si mem estas iom surpriza, kaj ?ajnigas, ke la a ?toro devas havi kelkan inicitecon en (a ? personajn spertojn pri …) la koncernaj okazinta ?oj. Kelkaj detaloj tamen ne lasis min resti indiferenta. Jen ili.
La uzado de la esprimo „liberaj diskutoj†(kiu tute harmonias kun la parencaj esprimoj „libera mondo†, „libera Europo†k.s., simile vaste uzitaj de la bur ?a propagando okcidenta, precipe tempe de la malvarma milito) sugestas la supozon, kvaza ? la libera diskutado (alm. principe) estus fremda al la politika vivo publika en socialismaj landoj. Ne volante nei la kazojn de malobservo de ĉi tiu principo, mi mencias, ke en la koncernaj jaroj la mondon serioze minacis la dan ?ero de nova mondmilito (inter la „mondoj†socialisma kaj kapitalisma), kio iom limigis anka ? Okcidente la liberecon de parolo, ĉar cetere la libero paroli atingas (kaj anka ? efektive atingis) ?uste en socialismaj cirkonstancoj sian evolupinton. Mi apena ? eraras supozante, ke la autoro, uzante la esprimon (kaj tiun de „liberaj elektoj†k.s.), volas pledi por politika plurismo, kiu, kvankam ne prezentanta antagonisman kontra ?econ al la socialisma sociordo, en tiuj cirkonstancoj (en Hungario) estis ne realigebla (parte pro la renegateco kaj senprincipa cedemo de „komunisto†-ĉefministro I. Nagy).
La autoro, skribante pri „interveno per armiloj†per la „ ?tata sekureca polico†(temas pri „AVO†, kiu simbolas la nomon „Ŝtatdefenda taĉmento†), esence eraras. Li tre ve ?ajne pensis pri la grava provoko farita de kontra ?-revoluciuloj je la 25-a de oktobro 1956 ĉe la Hungaria Parlamentejo (kie tiuj masakris pli ol 100 senkulpajn homojn) por krei pretekston por la posta amasa persekutado kaj ekzekutado de AVO-anoj kaj komunistoj.
Tio faktas, ke estis anka ? simpatiantoj kaj en la armeo kaj en la polico, sed faktas anka ?, ke simplaj policanoj, soldatoj, kvankam pleje pretaj armile subpremi la ribelon (kontra ? la popola potenco), estis kadukigitaj pro la perfido de siaj superuloj (kies manojn, siavice, ligis la perfido ĉe la plej altaj komandejoj policaj kaj armeaj). Kontra ?staro tamen okazis, kvankam I. Nagy kategorie malpermesis radikale elpa ?i per armitaj fortoj.
Okcidento, penante veki simpation por la „martiroj†de la „revolucio†(I. Nagy k.s.), kreas ne tiom por la koncernaj homoj nimbon, kiom por la „partizanoj†de la provo senigi la laborantan popolon je ?ia tiama potenco. Ekz. tion oni pleje eĉ ne scias, ke I. Nagy, kiel agento de la sovetaj ?tatsekurecaj fortoj, denuncis pli ol centon da hungaraj komunistoj, el kiuj pli ol 10 estis ekzekutitaj en Sovetunio. Sed la nunajn kreintojn de la Nagy-kulto ĉi tiu „bagatelo†ne ?enas, nek la „komunisteco†de Nagy…
La a ?toro, estunte kapabla dialektike taksi (kaj komenti) la koncernajn okazinta ?ojn, ne parolus pri „mizera stato ekonomia†en tiuj jaroj, nek pri „revolucio†. Tio veras, ke la vivkondiĉoj tiam estis ne paradizaj, sed nomi ilin mizeraj estas troigo. Li prisilentas, ke la hungara popolo atingis jam 4 jarojn post la terura milito la vivnivelon en 1938 (poste eĉ superis ?in), eĉ se en la periodo inter 1951-53 anka ? okazis refalo en la rekta evoluo (parte pro mistrafoj en la planado de la nacia ekonomio).
La a ?toro, nomante la tiamajn eventojn „revolucio†, pruvas, ke li remadas en la sama boato kun la bur ?aj demagogoj. Ĉu li ja ne scius, ke rezulte de revolucioj ĉiam okazas anta ?eni ?o en la socia evoluo, dum tio, kio okazis tiam en Hungario, estus rezultiginta la resta ?radon de kapitalismo, do efektive nomeblas kontra ?-revolucio ?
Troigo nomeblas anka ? la vorto „popollevi ?o†, se kvalifiki la eventojn en ’56, ĉar en la okazinta ?oj partoprenis nur malgranda ono de la hungara popolo. Anka ? la parto de la partoprenintaj laboristoj prezentis malgrandan onon de tiu socia klaso, kaj varbi ?is unuavice el laboristoj kun nebula a ? reakcia mondkoncepto. Samtiel, kiel la bur ?a propagando, anka ? „Ri ?o†silentas pri tio, ke grandan parton de la „liberec-batalantoj†konsistigis krimuloj la ? la publika a ? politika juroj, da kiuj la „revolucianoj†liberigis pli ol 13 mil el la prizonoj dum la entemaj okazinta ?oj. Li silentas anka ? pri tiuj 2000 armitoj, kiuj, ?ustatempe preparitaj kaj enbataligitaj, obeis al la ordonoj de NATO-oficiroj ka ?i ?intaj en sekretaj ka ?ejoj en la ĉefurba fortreso. „Ri ?o†ne fanfaronas anka ? pri la linĉado de 23 el la 25 defendantoj de la ĉefurba sidejo partia, okazinta la 30-an de oktobro, nek pri tio, ke ?is la 4-a de novembro oni tutlande kompilis listojn el proks. 10 mil komunistoj, kies ekzekutado estus tuj komenci ?inta, se la soveta armeo estus ne estinginta la fajron de la nova blanka teroro.
Kaj fine, por „ilustri†la „severan subpremon†en la postaj jaroj, jen fota ?o pri la amasega manifestacio de laboruloj bonveniganta la vojon al socialismo okaze de la festo de la 1-a de majo en 1957. Kara Ri ?o, ĉu la anoj de la popoloj kutimas manpremi kun siaj „severaj subpremantoj†?
J. Petik
el Sennaciulo, januaro 2007
Pri tiu ĉi temo legu anka ? la jenan rebaton, aperinta en Sennaciulo en aprilo 2007.
Sennacieca Asocio Tutmonda (SAT)
67 av. Gambetta
FR - 75020 Paris
Retadreso : kontakto_ĉe_satesperanto.org
Pri financa ?oj : financoj_ĉe_satesperanto.org
Retejo : http://satesperanto.org/
Tel : (+33) 09 53 50 99 58
Po ?tkonto n-ro 1234-22 K, La Banque Postale, Paris
IBAN : FR41 2004 1000 0101 2342 2K02 064
BIC : PSSTFRPPPAR
Konto de SAT ĉe UEA : satx-s
Konto de SAT ĉe PayPal : financoj_ĉe_satesperanto.org
Por renkonti ?i kun SAT-anoj en Parizo, informi ?u ĉe la sidejo de SAT-Amikaro
Se vi havas demandojn pri SAT, skribu al la SAT-oficejo en Parizo
a ? al via peranto
Pri teknikaj problemoj sur la pa ?o, skribu al pa ?o-aran ?ulo.