V. Ero ?enko
Rakontoj de velkinta folio
VI. La knabino kun malgrandaj piedoj
Venis a ?tuno. La arbaj folioj ru ?i ?is. La varmegaj kisoj de la somero anka ? fari ?is la son ?o pasinta for. Ĉio atendis mal ?oje mal ?ojan vintron. La grandaj esperoj, la belaj son ?oj, la allogaj revoj, ĉio forflugis al la lando de rememoroj. La arbo silentis kiel anta ?e. Unu tagon venis al la arbo unu knabino kun ?vito sur la frunto, kun larmoj en la belaj okuloj. Si preska ? ne povis jam mar ?i, ĉar ?iaj piedoj estis tiel malgrandaj, tiel delikataj. De ?ia naski ?o oni destinis ?iajn piedojn ĉarmi virojn, ne mar ?i stratojn de urbo.
La knabino sidi ?is sub la arbo antikva kaj ploris. La arbo silentis. La ru ?aj folioj tremante rigardis la plorantan kreska ?on nomatan la ĉina knabino, kiu ne povis eĉ libere movi ?i sur siaj malgrandaj piedoj. La knabino ploris : „Ho bona arbo kun ru ?aj folioj, kompatu knabinon kun malgrandaj piedoj ! Ĉi tiuj piedoj ne volas plu mar ?i, ĉi tiu koro ne volas plu bati ! Ho, bona arbo kun ru ?aj folioj, kompatu ĉi tiujn malgrandajn piedojn kovritajn de polvo kaj sango.
Per ĉi tiuj malgrandaj piedoj mi venis ĉi tien el montoj la plej malproksimaj, el tiuj plej altaj montegoj, kiuj parolas kun steloj, kiuj karesas nubegojn kaj nubetojn dorlotas. Mi tie naski ?is kaj tie mi volis morti. Tie de la montoj majestaj, tie de la firmaj rokegoj mi lernis la amon. Mi amis knabon kura ?an kaj bravan, li estis la infano de l’ montoj, la frato de firmaj rokegoj, la amiko de l’ agloj fieraj.
Niaj gepatroj fianĉigis nin de niaj luliloj, kaj kune kun li mi lernis ami la montegojn kaj timi la Grandan Riveron, la enigmon de l’ tero, la misteran Janzi-giang. Kaj ĉiumatene kiam la suno ru ?igadis ?entile la ne ?ajn suprajojn kaj salutadis la montajn grandegulojn je la nomo de l’ Granda Rivero, mi dankadis la montojn por mia fianĉo, mi benadis la ne ?ajn suprajojn por mia feliĉo, ĉiuvespere kiam adia ?aj radioj de l’ suno ricevadis la lastajn komisia ?ojn de l’ ne ?aj supra ?oj brulantaj en oro al la Granda Rivero, mi ree benadis la montojn por mia kura ?a heroo, por mia monta amo. Tion ĉi faris mi ĉiumatene kaj ĉiuvespere, nur unu tagon... Ho bona arbo kun ru ?aj folioj ! Nur unu tagon mi tion forgesis, nur unu tagon ne benis mi la montojn por mia fianĉo, ne dankis la ne ?ajn supra ?ojn por mia feliĉo. Tiun ĉi tagon mi staris kune kun li sur alta rokego. Mi rigardis la sunajn radiojn adia ?antajn al la montegoj, sed li rigardis nur min, ne, ne min, sed miajn malgrandajn piedojn. Li diris al mi : „Promesu ĉiam esti feliĉa, ĉiam ridi ameme en tiuj grandaj montegoj’.
’Ho, jes’, mi respondis. ’Se mi ne estos feliĉa sur tiuj ĉi belaj montegoj, nenie, neniam mi estos feliĉa !’ Li ridis je mi kaj ree diris : ’Promesu neniam pro kia ajn ka ?zo iri al la Granda Rivero, al la enigmo de l’ tero, al la mistera Janzi-giang !’ Mi respondis : ’Ho, certe ne, pro kia ajn ka ?zo neniam mi iros al la Granda Rivero !’
Li ĉirka ?prenis min per siaj fortaj manoj kaj helpis ?entile malsupreniri la altan rokegon, kaj tiam... Ho bona arbo kun ru ?aj folioj, tiun fojon mi dankis miajn gepatrojn, ĉar ili faris miajn piedojn malgrandaj ; mi benis la malgrandajn piedojn, ĉar pro ili mi bezonis la helpon kaj tiun ĉi helpon li donis al mi kun tia ?ojo, kaj tiun fojon mi forgesis danki la montojn por mia fianĉo, nur tiun fojon mi forgesis beni la ne ?ajn supra ?ojn por mia feliĉo. Mi estis dankanta miajn gepatrojn, mi estis benanta la malgrandajn piedojn.
Ho bona arbo kun ru ?aj folioj ! Nur tiun fojon mi ĉion forgesis kaj la sekvantan matenon, kiam la suno salutis la montojn majestajn je la nomo de l’ Granda Rivero, li jam ne estis en montoj.
Neniu volis diri al mi kien li iris, pro kio forlasis li la montojn. Neniu volis diri al mi tion, sed ĉiuj rigardis kompate miajn malgrandajn piedojn. Multajn monatojn mi ploris, multajn monatojn mi dubis kaj penis diveni la ka ?zon de lia foriro kaj fine anka ? mi decidis forlasi la montojn por iri lin trovi.
Mi kisis la firmajn amikajn rokegojn, sendis adia ?an saluton al la ne ?aj supra ?oj, sendis en larmoj adia ?an rideton al la valoj malsupraj kaj iris.
Mi iris al la Granda Rivero, mi sciis ke li estas tie ; mi sciis, mi sentis, la koro certigis al mi (neniam ja la koro trompas homon), ke li iris la urbon en la blankmonda stilo, ke li lo ?as tie inter la fremdaj demonoj, inter la diabloj de ĉiaj koloroj.
Ho bona arbo kun ru ?aj folioj ! Per ĉi tiuj malgrandaj piedoj mi mar ?is la vojon de tiuj plej altaj montegoj ?is tiu ĉi urbo, kaj se la vojo estus centoble pli longa, miloble pli malfacila, sen ia hezito mi mar ?us ?in same per tiuj ĉi malgrandaj piedoj. Mi kredis, ĉe la fino de l’ vojo atendas min mia heroo, atendas min mia feliĉo. La koro al mi tion diris, la koro al mi tion ?uris, sed tiun ĉi fojon la koro eraris... Ho bona arbo kun ru ?aj folioj ! La koro mensogis al mi, la koro min trompis kaj nun ?i ne volas plu bati... Ne trovis mi plu la heroon, ne trovis la infanon de l’ montoj, 1a fraton de l’ firmaj rokegoj, la amikon de l’ agloj fieraj. Mi trovis la junulon kun pala viza ?o, kun ĉiam laca mieno, kun ĉiam malhelaj okuloj, kun lipoj mal ?oje ridantaj. En lia kapo malklara movi ?as nur pensoj pri mono ; la bruston ekscitas nur pasia deziro al la oro ; sklavema teruro pri malriĉeco regas la koron. Por trovi riĉecon li ĉion forgesis, la montan honeston, la aglan bravecon, li ĉiam nur timas malriĉecon... Ho Granda Rivero, la enigmo de l’ tero, la mistera Janzi-giang ! Kion vi faris el la monta heroo ? Kion vi faris kun la koro de l’ frato de l’ rokoj ? Cu ne sufiĉas sklavemaj animoj en tiu ĉi mondo ? Cu ne sufiĉas riĉamaj bestoj sur viaj bordoj ? Cu ne sufiĉas monavidaj brutoj en tiu ĉi urbo ?
Ho bona arbo kun ru ?aj folioj, li diris al mi ke la malgrandaj piedoj ne estas ta ?gaj en tiu ĉi mondo por mar ?i la vojon de l’ vivo ; li diris al mi ke la knabinoj kun malgrandaj piedoj ne estas plu ta ?gaj en tiu ĉi lando por batali la batalon de l’ vivo. Ho bona arbo kun ru ?aj folioj, ĉu tio ĉi estas la vero ? Vi estas antikva, vi scias la mondon plej bone, diru al mi, ĉu la malgrandaj piedoj ne ta ?gas por mar ?i la vojon de l’ vivo. Diru al mi, kiu nun ta ?gas por batali la batalon de l’ vivo.“
La knabino atendis plorante respondon, sed la arbo silentis, ?i volis paroli nenion. La ru ?aj folioj ekkriis : „Ho bona arbo, ho arbo antikva, ĉu ni ne devas kompati ĉi tiun malgrandpiedan kreska ?on, produkton de l’ kelkmiljara kulturo nomatan ĉina knabino ?“
Sed la arbo silentis, ?i volis paroli nenian vorton. Kaj tremis la folioj de duboj, kaj multaj ekkriis : „Ni tute ne scias kiel kaj kiun kompati, pro tio ni estu trankvilaj sur niaj naskbranĉoj !“
Nur kelkaj folioj surfalis sur la malgrandajn piedojn kovritajn de polvo kaj sango. Ili murmuretis al la ploranta knabino el la montoj plej malproksimaj, ke por mar ?i la vojon de l’ vivo oni bezonas ne grandajn piedojn, sed grandan animon ; ke por batali la batalon de l’ vivo estas necesaj ne piedegoj de tigroj, ne hufoj de ĉevalviroj, sed la volo decida, la klara racio, la koro kura ?a, la justa honesta spirito, la scio profunda pri la mondo !
La knabino levi ?is decide : „Ho bona arbo kun ru ?aj folioj, ne havas mi la grandan animon, nek la koron kura ?an ; nek havas mi la volon decidan nek la klaran racion ; nek havas mi la justan honestan spiriton nek la scion profundan pri la mondo. Mi estas ja simpla knabino de tiu ĉi lando, la plej simpla knabino el la plej malproksimaj montegoj ; mi havas nur la malgrandajn piedojn, kiuj ne volas plu mar ?i ; mi havas nur la koron sopiran, kiu ne volas plu bati. Mi iras, mi iros al la Granda Rivero. Se la enigmo de l’ tero, la mistera Janzi-giang, ne donis al mi la feliĉon, gi donos al mi la eternan ripozon en siaj trankvilaj misteraj ondoj. Kaj vi, ho bona arbo kun ru ?aj folioj,mi petas vin, ne, mi petegas, sendu kun la vento facila mian adia ?an saluton al la plej altaj montegoj, al la ne ?aj supra ?oj ; sendu adia ?an kison, la unuan kaj la lastan kun la varma zefiro al li, al tiu junulo kun pala viza ?o, kun ĉiam laca mieno kaj lipoj mal ?oje ridantaj, sed diru nenion al li pri miaj malgrandaj piedoj, nenion pri la Granda Rivero...“
Ŝi iris for. La arbo silentis. La ru ?aj folioj demandis kun dubo : „Ho bona arbo, ho arbo antikva, ĉu tiu kreska ?o nomata ĉina knabino iris al la Granda Rivero por trovi ripozon en ondoj, ĉu la ĉina knabino estas akva kreska ?o ? El kia do speco ? Ĉu ?i estas el la speco de tiuj kreska ?oj, kiuj ne havas radikojn en la tero kaj ĉiam movi ?as la ? volo de ondoj ?†Sed la arbo respondis nenion.
La sekvantan matenon fi ?kaptistoj sur la Granda Rivero kaptis en siajn retojn la korpon de l’ bela knabino kun belaj malgrandaj piedoj. Neniu el tiuj fi ?kaptistoj povis eĉ iom suspekti, ke per tiuj malgrandaj piedoj ?i mar ?is al la Granda Rivero de l’ montoj plej malproksimaj, de tiuj altaj montegoj, kiuj parolas kun steloj, kiuj karesas nubegojn kaj nubetojn dorlotas. Åœi venis por trovi feliĉon kun sia heroo de l’ montoj, la frato de l’ firmaj rokegoj, la amiko de l’ agloj fieraj, sed trovis la junulon ĉiam pensantan nur pri mono, ĉiam revantan nur pri grandaj riĉa ?oj.
Ho Granda Rivero, la enigmo de l’ tero, la mistera Janzi-giang, kion vi faras el ĉinaj junuloj ? Kion vi faras el junaj animoj de tiu ĉi lando ? Cu ne sufiĉas en tiu ĉi mondo sklavemaj animoj ? Ĉu ne sufiĉas sur tiu ĉi tero riĉamaj bestoj ? Cu ne sufiĉas en tiu ĉi lando monavidaj brutoj pretaj forvendi por la oro ĉion kaj ĉiujn ? Ho Granda Rivero, la enigmo de l’ tero, ho la mistera Janzi-giang !
skanis Dorothea & Hans-Georg Kaiser
