La individueco
La fota portreto subtenas la naski ?on de la individueco. Anta ?e, la aristokratoj kaj, poste, la bur ?oj uzis la pentritan portreton por eternigi sian pason en la mondo de la vivantoj kaj firmigi sian idaron, sian hereda ?on, konservi eliton, potencon. Sed en 1839, Louis Jacques-Mandé Daguerre publikigas novan procedon por fiksi bildojn de la reala mondo kiel sia samlandano Nicéphore Niépce kelkaj jaroj anta ? li. La regado de la fotografio komenci ?as. De tiam ĉi tekniko senĉese perfektigita, pli kaj pli malmultekosta disvolvi ?as en ĉiuj tavoloj de la socio en E ?ropo kaj, balda ?, ĉie tra la mondo. Hodia ?, multaj personoj povas facile havigi al si fotilon. Tiel ĉiu individuo trovas la rimedon por fiksi sian aspekton kaj la viza ?ojn de tiuj, kiujn li amas. La foto ne nur estus celo kiel pentra ?o, kompleksa esprimrimedo kiu balda ? evoluas al ia abstrakteco, ?i anka ? estus objektiva donita ?o. Aliparte, arta verko, la fotografio tamen ebligas haltigi la tempon, forturni la maljunecon, la morton kaj, precipe, trovi iun verecon malanta ? la trajtoj de la viza ?o, la volumoj de la korpo. La fotisto, pli malpli konscie, deziras fiksi la ?an ?eman "Mion". La fotisto a ? la modelo deziras, anta ? ĉio, identigi sin. Oni serĉas en la fu ?ema momento spuron de eterneco a ? reflektojn de niaj obscuraj animstatoj.
La objektiveco
Ĉi pse ?da ne ?traleco kaj objektiveco de la fotografio transformi ?as en rimedon por kontroli la civitojn (En E ?ropo, oni ne plu rajtas marki per fajro la ha ?ton de la krimuloj). Tre rapide, la ?tato kaj ?ia polico, komprenos ke danke al la fotografia portreto sur senkolora fono ili povos ne ?trale registri la viza ?ojn de la krimuloj a ? la diversajn malamikojn de la publika ordo kaj la pruvojn de iliaj krimoj. La fotiloj kaj la kameraoj fari ?as la okuloj de la ?tato. La objektiveco de la fotografio anka ? interesas scienculojn (Duchenne de Bourgogne, Muybridge,...), antropologojn kaj raportistojn, kiuj inspiros artistojn kiel Nadar. Sed reage al ĉi tro malriĉa, strikta uzado de la foto, iuj artistoj provos "malkonstrui" la portreton. Ja, komence de la historio de la fotografio la similecoj kun la pentroarto estas evidentaj : samaj temoj kaj pentritaj, ornamitaj fonoj, ... sed rapide fotografio emancipi ?as por fari ?i aparta, a ?tonoma arto. Abstraktaj temoj aperos, kiuj estas respondoj al partikularaj fotografiaj teknikoj kaj alia traktado de la figuro. Kiel ĉiuj artoj, fotografio ekspluatas nun ?iajn proprajn procedojn. Ekzemple, Paul Strand kiu fotografas blindan virinon anta ?enigas pripenson pri sia arto a ? Dieter Appelt , kiu ka ?as reflekton de sia viza ?o sub kondensa ?o a ? nombraj aliaj artistoj kiuj eksperimentas procedojn por ?an ?, misformi la viza ?on de la modeloj kiel iuj portretoj de Weegee (Arthur H. Fellig).
La nudeco
Preska ? ĉiuj fotografoj fotis nudajn modelojn, precipe virinojn. Newton, Jonvelle, Sieff, Shinoyama, Mapplehorpe, Drtikol, Weston estas inter la plej mondfamaj ekzemploj. Kiel la simpla portreto, la fotografado de nudaj modeloj havas multajn similecojn kun la pentroarto kaj, plejofte, amba ? ekzaltas la belecon de la korpo. Tamen, en la pentroarto la modelo ne ĉiam havis realan personecon, ja la pentristo povas pentri imaginitan esta ?on a ? la ?vole modifi la trajtojn de sia modelo, la farboj kreas ?ajnigon de la korpo. Sed la spektanto, kiu admiras foton de nuda persono scias ke la modelo ekzistis kun karnoj kaj ostoj a ? ankora ? ekzistas kaj ni certas ke iu senvestigis sin anta ? la fotografo eĉ se la foto estas trukita. Ŝajnas ke la foto pli efike substrekas la fantasmon. La modofotografoj, viraj a ? inaj, anka ? estas tiuj, kiuj plej ofte fotas nudajn modelojn. Sendube pro tio ke ili serĉas, pli ol la aliaj, verecon kaj belecon de la korpo sub la pompo kaj la kodoj de la modo kaj preterlasas la viza ?on por emfazi la virinon kiel Bettina Rheims, ekzemple por anka ? citi fotistinon, a ? la viron en la verko de George Platt Lynes. Foto fari ?as vera spuro, produkto de la karno. Alia movado anka ? konsistas el bezono foti nudajn homojn sen evidenta beleco a ? tute hidaj (Witkin,...). Tiu movado provas liberigi la arton de la oficialaj kodoj kaj iuj anta ?ju ?oj.
La fotografia portreto estas banala afero en niaj modernaj socioj sed ?i indas je tre serioza medito. Estas pasiiga temo kiu foje anta ?enigas estetikajn, kulturajn, politikajn, etikajn problemojn. Viza ?oj kaj fotoj ĉiam enkondukas tiujn eternajn demandojn : "Kiu mi estas ?" kaj "Kiel aliulo rigardas min ?"
Cirilo
Sennacieca Asocio Tutmonda (SAT)
67 av. Gambetta
FR - 75020 Paris
Retadreso : kontakto_ĉe_satesperanto.org
Pri financa ?oj : financoj_ĉe_satesperanto.org
Retejo : http://satesperanto.org/
Tel : (+33) 09 53 50 99 58
Po ?tkonto n-ro 1234-22 K, La Banque Postale, Paris
IBAN : FR41 2004 1000 0101 2342 2K02 064
BIC : PSSTFRPPPAR
Konto de SAT ĉe UEA : satx-s
Konto de SAT ĉe PayPal : financoj_ĉe_satesperanto.org
Por renkonti ?i kun SAT-anoj en Parizo, informi ?u ĉe la sidejo de SAT-Amikaro
Se vi havas demandojn pri SAT, skribu al la SAT-oficejo en Parizo
a ? al via peranto
Pri teknikaj problemoj sur la pa ?o, skribu al pa ?o-aran ?ulo.