Tuikero, la harkio, kaj la cetero

Tuikero, la harkio, kaj la cetero
de
Ro ?ero Kondono
Eldona fako kooperativa de SAT 2010

Kvankam la titolo povus krei alian anticipon, malmultaj pa ?oj de la verko rekte priskribas Tuikeron
kaj lian vivon. Sed la « cetero » pa ?on post pa ?o klarigas la « senliman mal ?ojon », la senesperon de tiu
harkio, kiu same kiel proksimume 150 000 indi ?enoj, finfine atendis kruelegan mortigon. Kio estis ilia
krimo ? Naiveco, manko de kompreno de la politikaj rilatoj inter Francujo kaj la ĉefoj de la Armeo por la
liberi ?o de Al ?erio.

Same kiel Tuikero, la a ?toro Ro ?ero Kondono, kun granda naiveco devige eniris la « militon ». Tiam ĉiu
juna franca civitano havis la devon plenumi militan servon. Iom post iom li malkovras la malakordon
inter la instrukcioj de la peniga milita preparado, kiun li sekvis anta ? sia forsendo al Al ?erio, la
paroladoj de la politikistoj, kaj la surlokaj eventoj. Kion fari kiam oni estas enmiksita kontra ? sia volo
en la spiralon de perforto ? Kia homo oni fari ?as ? Ro ?ero observas, analizas, ĉiam provas kompreni la
okaza ?ojn.

Priskriboj de la beleco de la naturo evidentigas la sentemon de la a ?toro kaj alportas gajan noton al
la verko. Sed la tuta teksto ne celas havi lokon en la Esperanta literaturo. Äœi estas anta ? ĉio kiel eble
plej sincera raporto de tragika periodo inter la du landoj : Francujo kaj Al ?erio, tra la vivsperto de
franca junulo. La stilo, kvankam ?enerale simpla kaj klara, enhavas kelkajn francismojn, kiuj povas
 ?eni la legantojn, ekzemple pa ?o 22 « la ne erare anta ?informita de mi ĉefser ?ento » anstata ? la pro
eraro ne anta ?informita de mi ĉefser ?ento a ? pa ?o 35 « kies nur armeo havis kaj havas sekreton kaj
ekskluzivecon » anstata ? kies sekreton kaj ekskluzivecon nur armeo havis kaj havas.
Kelkaj literoj mankas ekzemple en la vortoj ekzemple pa ?o 27 « ?‰estantoj » anstata ? ĉeestantoj, pa ?o 82
« kaabla » anstata ? kapabla.

Malgra ? tiuj mankoj, la verko de Ro ?er Kondono restas ege grava por kompreni per la ekzemplo de la
milito en Al ?erio la homa tragedio kreita de la malkoloniado en la tuta mondo.

Franciska Toubale

Recenzo aperinta en Sennaciulo n-ro 1263-1264, sep-okt 2010, P30.

Tuikero, la harkio

Kun miksitaj sentoj mi parolos pri tiu libro, kiu tu ?is min.
La a ?toro Roger Condon rakontas pri siaj spertoj en milit-servo, unue en Francujo por trejnado kaj poste en Al ?erio, kie li estas sendita por defendi la interesojn de Francujo en maniero, kiun li ne komprenas nek aprobas.
El la libro pulsas la vivo. Äœi tre sincere rakontas travivitajn eventojn kaj pensojn de la a ?toro, kaj multajn detalojn ne-konatajn de la publiko, ĉar la gejunuloj ofte revenis de tiu "milito" kun ?okita koro, perdo de iluzioj, kaj ili ne plu volis paroli pri ?i. Pro tio ?i estas anka ? valora dokumento.
Kelkaj vagadoj en naturo a ? en komencanta amafero malpliigas la tragikon de la situacio.
Do resume la enhavo de la libro tre plaĉis al mi.
Mi tamen beda ?ras ke la libro ne ricevis sufiĉe da korektadoj, kaj ĉefe ne ricevis la helpon de ne-franca korektanto. La frazoj tro ofte kopias neta ?ge la francajn esprimojn, tajp-eraroj restas.
(Roger Condon estas fre ?bakita esperantisto).
Se la disaj lingvaj mallerta ?oj ne tro ?enas vin, vi pasigos interesajn, instruajn kaj pensigajn momentojn en la legado de tiu libro. Mi konsilas legi ?in.

Ginette MARTIN

Recenzo aperinta en Le Monde de l’Espéranto n°577

— -

Vidu la prezenton de la libro sur la retejo de la kooperativo :
– Tuikero la harkio kaj la cetero