La 27an de junio 2012

La 27an de junio 2012

Vizito al Mijagi kaj I ?ate

Post tiu ĉi marto malforti ?is intereso pri la katastrofo (krom nuklea akcidento), sekve mondonaco malmulte ekvenis al la kaso de nia projekto “Helpo al 130 lernantoj de Tooni†. Por renversi tiun tendencon, ni organizis karavanon al Tooni kaj aliaj dama ?itaj lokoj. Äœi okazis la 25an-27an de junio. Partoprenis 14 homoj ekster Toohoku, kaj kelkaj toohoku-anoj helpis nin.

Rikuzen-Takada

Ni atingis la stacidomon de Kesennuma posttagmeze, kaj de tie ni prenis buson al la urbo Rikuzen-Takada. Äœin mi vizitis en la lasta a ?gusto kaj raportis pri tio (legu la ĉapitron “La 4a de septembro†, pa ?o 275 en “Raportoj el Japanio 15†).
Anta ? la cunamo tiu urbo estis tre bela kun 70 mil pinarboj la ? la marbordo, sed krom unu, ĉiuj estis elradikigitaj, kaj la urbo estis tute detruita. Nur restis 5-eta ?a hotelo, granda turisma vendejo, la urbodomo, hosipitalo, alta ?ildo de benzinstacio kaj kelkaj malgrandaj betonaj konstrua ?oj tute ne funkciantaj, sed la centro de la urbo kaj lo ?kvartaloj estis tute ebenigitaj kaj eĉ aperis lagetoj tie kaj ĉi tie.

Tiu unusola pinarbo estas nomata kiel “Pinarbo de Espero†, sed poste oni devis konstati, ke ?i jam estas morta. Kiam ni vizitis la urbon ĉi-foje, la arbo ankora ? noble staris. Apud ?i trovi ?is konstrua ?oj de la Centro por gejunuloj. Jam unu jaro pasis, sed nenio ?an ?i ?is. Same kiel en la lasta jaro vidi ?is renversitaj litoj kaj lita ?oj en la ĉambroj kaj flirtis kurtenoj ĉe la rompitaj fenestroj. Ĉirka ?ante tiujn konstrua ?ojn, trovi ?is montetoj de ruba ?oj, kiujn oni kribris kaj transportis ien.
Ni pa ?is al la hotelo kaj la vendejo. Mi povis vidi neniun ?an ?on pri tiuj konstrua ?oj. Ruba ?oj restis en la konstrua ?oj same kiel en la lasta jaro. Trans la ĉefa strato staris la alta ?ildo de benzinstacio, kaj sube malfermis la stacio, sed sentegmenta kaj subĉiela. Lastan jaron mi vidis kelkajn difektitajn a ?tomobilojn tie, sed ĉi-foje ili malaperis. Åœan ?ojn, kiujn mi rimarkis, estis nur tiuj du : malfermo de la benzinstacio kaj malapero de difektitaj a ?tomobiloj.
Inter tiu strato kaj la malanta ?aj montetoj trovi ?is neniu ?an ?o : etendi ?is ebenigita tereno kaj lagetoj.
Ni vokis taksion, kiun ni medis anticipe, kaj per ?i ni vizitis la urbodomon. Tiu ĉi konstrua ?o estas 4-eta ?a, kaj tuj anta ?e staras la Civitana Halo 3-eta ?a. Tiuj, kiuj fu ?is al la urbodomo, estis plejparte savitaj, sed tiuj, kiuj fu ?is al la Civitana halo, plejparte mortis. Homoj ne anta ?vidis, ke la cunamo estos tiel granda, do tiuj mortintoj opiniis, ke ili estos sekuraj, sed tiu “hazarda elekto†ka ?zis grandan diferencon. Anta ? amba ? konstrua ?oj trovi ?is altaro, kaj ni pre ?is por trankvila dormo de tiuj mortintoj.

Grandega fi ?? ipo anta ? la stacidomo

Ni vizitis la stacidomon Åœi ?iori-Karaku ?a, ĉar anta ? la malgranda stacidomo sidis grandega fi ?? ipo. Ni renkontis virinon, kiu lo ?as malanta ? la stacidomo :
“En tiu ĉi distrikto 200 homoj mortis. La ondegoj transportis multajn ?ipojn de la haveno al tiu ĉi distrikto. Estis terure vidi tiujn ?ipojn veni ĉi tien, rompante restantajn domojn kune kun lo ?antoj. Poste okazis granda fajro dum tri tagoj kaj duono de la distrikto estis forbruligita. La urbestro opinias, ke tiu ?ipo restu kiel memora ?o de la katastrofo, sed mi kontra ?as lin, ĉar ĉiun fojon, kiam mi vidas tiun ?ipon, mi rememoras tiun teruran okaza ?on†.

Nun anta ? la stacidomo nenio restas krom tiu granda ?ipo. Konservi la ?ipon a ? ne, tio estas malfacila elekto. Nun en multaj lokoj oni reordigis dama ?itajn urbojn, sekve rapide malaperis atestanta ?oj. Por tiu virino, la ?ipo estas abomeninda, sed kiam ni pensas pri tiu afero en longa perspektivo, ni devas konservi ?in kiel valoran atestanton de la cunamo. En Tokio estas Muzeo de La 5a Feliĉa Drako, viktima fi ?? ipo elmetita al radioaktiveco el la usona hidrogenbomba eksperimento en la atolo Bikini. Tiu ?ipo estis longe for ?etita en ruba ?ejo, sed retrovite nun apelacias al la mondo por abolo de nukleaj armiloj.

La urbocentro de Kesennuma

Ni iris al alia stacidomo en la centro de Kesennuma. La taksi ?oforo fingre montris al ni la lokon de la stacidomo Minami-Kesennuma, sed tie trovi ?is nenio. Nur la kajo restis sen reloj, sen la stacidomo. Ĉirka ?e trovi ?is neniu krom kelkaj malaltaj betonaj konstrua ?oj. Apud la kajo estis monto de ĉifonaj a ?tomobiloj en la krepuska suno. La stacidomo situas 600 metrojn for de la haveno, sed cunamaj ondoj, detruinte ĉion en sia vojo, atingis la lokon 1000 metrojn foran. Ni staris sur la kajo senvorte.
Nia hotelo, japanstila tri-eta ?a, ligna hotelo, staris apud alia haveno. Atinginte ?in, ni rimarkis, ke domoj ĉirka ? ?i estis tute detruitaj kaj nun etendi ?as tie nur terenoj. La hotelmastrino diris ; “La ondoj atingis la trian eta ?on de la hotelo, sed ial la konstrua ?o ne detrui ?is†. En la vestiblo estis granda horlo ?o, kies montriloj haltis je 14:46, kiam okazis la tertremo. La hotelo jam estis perfekte riparita, do ni povis vidi neniun spuron de tiu cunamo.
En tiu haveno flosas kajoj, kiuj kondukas pasa ?erojn al la pram ?ipoj, sed tiuj estis difektitaj a ? bruligitaj. Ĉirka ? la haveno estis betonaj konstrua ?oj, kies unua kaj dua eta ?oj uzitaj kiel biletejo, oficejo kaj vendejo, estas tute vakaj. Jam oni for ?etis ĉiun detruitan meblaron, sed ankora ? ne funkciigis la oficejon.
Mi ĉirka ?pa ?is la distrikton, kaj trovis, ke la tuta tereno malalti ?is eble je 50 centimetroj, tial oni rekonstruis la sinkintajn stratojn pli alte. Mi vidis kelkajn detruitajn domojn ; iuj perdis sian unuan eta ?on, iuj flosis kaj ?topi ?is inter pli grandaj konstruajoj, iuj ĉambroj en la betona konstrua ?o montri ?is same kiel la 11an de marto lastan jaron kun renversitaj mebloj kaj ruba ?oj.

La vila ?o Tooni

La 26an de junio ni atingis la urbon Kamai ?i, kaj poste per a ?tomobiloj de la lokaj helpantoj ni direktis nin al la vila ?o Tooni. Tie ni renkontis la lernejestrojn de la mezlernejo kaj elementlernejo, al kiuj ni sendas mondonacon. Ili kondukis nin en la lernejojn kaj ni povis vidi, kiel la lernantoj lernis. En iu klaso mi eĉ havis mallongan Esperanto-kurson. En tiu vila ?o ni vizitis kelkajn lokojn, el kiuj mi raportos pri du afaeroj neforgesindaj.
Unua estas anonco en la distrikto Kerobe. Sur ?i estis skribita jene : “El kurosoi (unu speco de fi ?o) kaptita en la maro de Kamai ?i oni detektis radioaktivecon pli ol la normo, tial tiuj fi ?oj ne estu kaptitaj†. Tiu maro estas pli ol 200 kilometrojn for de Fuku ?ima. La nuklea akcidento tiom poluis la maron situantan tiel fore.
En la sekvanta tago mi vidis en ?urnalo, kiom estas poluita en diversaj lokoj en tiu urbo :
Elementa lernejo Kamai ?i : 0,09 mikrosivertoj
Infan ?ardeno Kamai ?i : 0,11
Elementlernejo Tooni : 0,08
Lernanta halo de Tooni : 0,18
En mia urbo Maeba ?i 200 kilometrojn for de la nuklea centralo, la cifero estas 0,03, do ĉi tie radioaktiveco estas trioble pli forta. La normo de la ?tatao estas 0,114 mikrosivertoj, do iuj lo ?antoj kaj precipe infanoj ĉi tie elmeti ?as al pli ol la normo.
La alia neforgesinda loko estas la detruita konstrua ?o de la elementa lernejo Tooni. Mi jam trifoje venis al la distrikto Katagi ?i kaj vidis tiun konstrua ?on, sed neniam eniris. En la konstrua ?o ne trovi ?is tabloj kaj se ?oj, kiuj estis jam for ?etitaj kiel ruba ?oj. Mi vidis sur nigra tabulo en la ĉambro de lernantoj en la sesa lernojaro en la tria eta ?o instrukcion de la instruisto : “La 11a de marto. Anka ? hodia ? ni diligente lernu. Por la anta ?ekzerco de la kursfina ceremonio, ni kolekti ?u kun se ?oj post purigado de la ĉambro†. Kiam okazis la tertremo, ili preparis sin por tiu ceremonio. Ĉu ili poste havis la ceremonion ? A ? senceremonie ili eniris en la mezlernejon ?

Ĉu vere la dama ?itaj urboj restari ?os

La 27an ni vizitis la urbon Oocuĉi. En la angulo de la haveno trovi ?is tombejo de dama ?itaj a ?tomobiloj. 100 a ? 200, a ? 500 ? Estas malfacile kalkuli ilin, ĉar multaj ne konservis sian anta ?an formon. Mi demandis de la loka homo, kial oni ne for ?etis ilin ?is nun. La respondo estis : “Oni ne povas trovi posedantojn de tiuj a ?tomobiloj. Iuj familioj perdis sian tutan anaron†.Ĉiuj a ?tomobiloj havis numeron sur sia korpo, kiu atestas, ke policanoj jam traserĉis tiujn. La ? ?urnalo, en du gubernioj I ?ate kaj Mijagi entute 700 homoj mortis en a ?tomobiloj. Multaj provis forkuri per a ?tomobilo kaj estis englutitaj en la ondegojn.

Ni tagman ?is en provizora man ?ejo en la urbo Oocuĉi. De tie mi povis fore vidi la kluzon, kiun anta ?e oni ne povis vidi. La tuta urbo ebeni ?is, do ni povas vidi tre foren. Tiu ĉi urbo suferis anka ? pro incendio, do pli perfekte detrui ?is. Tamen en la tereno de perditaj domoj floris someraj floroj bele same kiel en la lastaj jaroj. Tio estas tre doloriga pejza ?o.
La urbodomo estis detruita, multaj urbaj funkciuloj kaj lo ?antoj mortis kaj domoj malaperis. Certe oni bezonos multajn jarojn por restari ?i, kaj dume maljunaj homoj mortos kaj gejunuloj forlasos la urbon. Ĉu plu ekzistos la urbo ? En multaj urboj dama ?itaj de la cunamo suferas same. Mi ne povas fari multon por helpi. Mi nur decidas ne forgesi suferojn de lo ?antoj.

Statistiko de la urboj, kiujn ni vizitis (en septembro 2011)