La 27an de junio 2012

La 27an de junio 2012

Vizito al Mijagi kaj IÅ­ate

Post tiu ĉi marto malfortiÄ is intereso pri la katastrofo (krom nuklea akcidento), sekve mondonaco malmulte ekvenis al la kaso de nia projekto “Helpo al 130 lernantoj de Tooni†. Por renversi tiun tendencon, ni organizis karavanon al Tooni kaj aliaj damaÄ itaj lokoj. Äœi okazis la 25an-27an de junio. Partoprenis 14 homoj ekster Toohoku, kaj kelkaj toohoku-anoj helpis nin.

Rikuzen-Takada

Ni atingis la stacidomon de Kesennuma posttagmeze, kaj de tie ni prenis buson al la urbo Rikuzen-Takada. Äœin mi vizitis en la lasta aÅ­gusto kaj raportis pri tio (legu la ĉapitron “La 4a de septembro†, paÄ o 275 en “Raportoj el Japanio 15†).
AntaÅ­ la cunamo tiu urbo estis tre bela kun 70 mil pinarboj laÅ­ la marbordo, sed krom unu, ĉiuj estis elradikigitaj, kaj la urbo estis tute detruita. Nur restis 5-etaÄ a hotelo, granda turisma vendejo, la urbodomo, hosipitalo, alta Å ildo de benzinstacio kaj kelkaj malgrandaj betonaj konstruaĵoj tute ne funkciantaj, sed la centro de la urbo kaj loÄ kvartaloj estis tute ebenigitaj kaj eĉ aperis lagetoj tie kaj ĉi tie.

Tiu unusola pinarbo estas nomata kiel “Pinarbo de Espero†, sed poste oni devis konstati, ke Ä i jam estas morta. Kiam ni vizitis la urbon ĉi-foje, la arbo ankoraÅ­ noble staris. Apud Ä i troviÄ is konstruaĵoj de la Centro por gejunuloj. Jam unu jaro pasis, sed nenio Å anÄ iÄ is. Same kiel en la lasta jaro vidiÄ is renversitaj litoj kaj litaĵoj en la ĉambroj kaj flirtis kurtenoj ĉe la rompitaj fenestroj. ĈirkaÅ­ante tiujn konstruaĵojn, troviÄ is montetoj de rubaĵoj, kiujn oni kribris kaj transportis ien.
Ni paÅ is al la hotelo kaj la vendejo. Mi povis vidi neniun Å anÄ on pri tiuj konstruaĵoj. Rubaĵoj restis en la konstruaĵoj same kiel en la lasta jaro. Trans la ĉefa strato staris la alta Å ildo de benzinstacio, kaj sube malfermis la stacio, sed sentegmenta kaj subĉiela. Lastan jaron mi vidis kelkajn difektitajn aÅ­tomobilojn tie, sed ĉi-foje ili malaperis. ÅœanÄ ojn, kiujn mi rimarkis, estis nur tiuj du : malfermo de la benzinstacio kaj malapero de difektitaj aÅ­tomobiloj.
Inter tiu strato kaj la malantaÅ­aj montetoj troviÄ is neniu Å anÄ o : etendiÄ is ebenigita tereno kaj lagetoj.
Ni vokis taksion, kiun ni medis anticipe, kaj per Ä i ni vizitis la urbodomon. Tiu ĉi konstruaĵo estas 4-etaÄ a, kaj tuj antaÅ­e staras la Civitana Halo 3-etaÄ a. Tiuj, kiuj fuÄ is al la urbodomo, estis plejparte savitaj, sed tiuj, kiuj fuÄ is al la Civitana halo, plejparte mortis. Homoj ne antaÅ­vidis, ke la cunamo estos tiel granda, do tiuj mortintoj opiniis, ke ili estos sekuraj, sed tiu “hazarda elekto†kaÅ­zis grandan diferencon. AntaÅ­ ambaÅ­ konstruaĵoj troviÄ is altaro, kaj ni preÄ is por trankvila dormo de tiuj mortintoj.

Grandega fiÅ Å ipo antaÅ­ la stacidomo

Ni vizitis la stacidomon ÅœiÅ iori-KarakuÅ­a, ĉar antaÅ­ la malgranda stacidomo sidis grandega fiÅ Å ipo. Ni renkontis virinon, kiu loÄ as malantaÅ­ la stacidomo :
“En tiu ĉi distrikto 200 homoj mortis. La ondegoj transportis multajn Å ipojn de la haveno al tiu ĉi distrikto. Estis terure vidi tiujn Å ipojn veni ĉi tien, rompante restantajn domojn kune kun loÄ antoj. Poste okazis granda fajro dum tri tagoj kaj duono de la distrikto estis forbruligita. La urbestro opinias, ke tiu Å ipo restu kiel memoraĵo de la katastrofo, sed mi kontraÅ­as lin, ĉar ĉiun fojon, kiam mi vidas tiun Å ipon, mi rememoras tiun teruran okazaĵon†.

Nun antaÅ­ la stacidomo nenio restas krom tiu granda Å ipo. Konservi la Å ipon aÅ­ ne, tio estas malfacila elekto. Nun en multaj lokoj oni reordigis damaÄ itajn urbojn, sekve rapide malaperis atestantaĵoj. Por tiu virino, la Å ipo estas abomeninda, sed kiam ni pensas pri tiu afero en longa perspektivo, ni devas konservi Ä in kiel valoran atestanton de la cunamo. En Tokio estas Muzeo de La 5a Feliĉa Drako, viktima fiÅ Å ipo elmetita al radioaktiveco el la usona hidrogenbomba eksperimento en la atolo Bikini. Tiu Å ipo estis longe forĵetita en rubaĵejo, sed retrovite nun apelacias al la mondo por abolo de nukleaj armiloj.

La urbocentro de Kesennuma

Ni iris al alia stacidomo en la centro de Kesennuma. La taksiÅ oforo fingre montris al ni la lokon de la stacidomo Minami-Kesennuma, sed tie troviÄ is nenio. Nur la kajo restis sen reloj, sen la stacidomo. ĈirkaÅ­e troviÄ is neniu krom kelkaj malaltaj betonaj konstruaĵoj. Apud la kajo estis monto de ĉifonaj aÅ­tomobiloj en la krepuska suno. La stacidomo situas 600 metrojn for de la haveno, sed cunamaj ondoj, detruinte ĉion en sia vojo, atingis la lokon 1000 metrojn foran. Ni staris sur la kajo senvorte.
Nia hotelo, japanstila tri-etaÄ a, ligna hotelo, staris apud alia haveno. Atinginte Ä in, ni rimarkis, ke domoj ĉirkaÅ­ Ä i estis tute detruitaj kaj nun etendiÄ as tie nur terenoj. La hotelmastrino diris ; “La ondoj atingis la trian etaÄ on de la hotelo, sed ial la konstruaĵo ne detruiÄ is†. En la vestiblo estis granda horloÄ o, kies montriloj haltis je 14:46, kiam okazis la tertremo. La hotelo jam estis perfekte riparita, do ni povis vidi neniun spuron de tiu cunamo.
En tiu haveno flosas kajoj, kiuj kondukas pasaÄ erojn al la pramÅ ipoj, sed tiuj estis difektitaj aÅ­ bruligitaj. ĈirkaÅ­ la haveno estis betonaj konstruaĵoj, kies unua kaj dua etaÄ oj uzitaj kiel biletejo, oficejo kaj vendejo, estas tute vakaj. Jam oni forĵetis ĉiun detruitan meblaron, sed ankoraÅ­ ne funkciigis la oficejon.
Mi ĉirkaÅ­paÅ is la distrikton, kaj trovis, ke la tuta tereno malaltiÄ is eble je 50 centimetroj, tial oni rekonstruis la sinkintajn stratojn pli alte. Mi vidis kelkajn detruitajn domojn ; iuj perdis sian unuan etaÄ on, iuj flosis kaj Å topiÄ is inter pli grandaj konstruajoj, iuj ĉambroj en la betona konstruaĵo montriÄ is same kiel la 11an de marto lastan jaron kun renversitaj mebloj kaj rubaĵoj.

La vilaÄ o Tooni

La 26an de junio ni atingis la urbon KamaiÅ i, kaj poste per aÅ­tomobiloj de la lokaj helpantoj ni direktis nin al la vilaÄ o Tooni. Tie ni renkontis la lernejestrojn de la mezlernejo kaj elementlernejo, al kiuj ni sendas mondonacon. Ili kondukis nin en la lernejojn kaj ni povis vidi, kiel la lernantoj lernis. En iu klaso mi eĉ havis mallongan Esperanto-kurson. En tiu vilaÄ o ni vizitis kelkajn lokojn, el kiuj mi raportos pri du afaeroj neforgesindaj.
Unua estas anonco en la distrikto Kerobe. Sur Ä i estis skribita jene : “El kurosoi (unu speco de fiÅ o) kaptita en la maro de KamaiÅ i oni detektis radioaktivecon pli ol la normo, tial tiuj fiÅ oj ne estu kaptitaj†. Tiu maro estas pli ol 200 kilometrojn for de FukuÅ ima. La nuklea akcidento tiom poluis la maron situantan tiel fore.
En la sekvanta tago mi vidis en ĵurnalo, kiom estas poluita en diversaj lokoj en tiu urbo :
Elementa lernejo KamaiÅ i : 0,09 mikrosivertoj
InfanÄ ardeno KamaiÅ i : 0,11
Elementlernejo Tooni : 0,08
Lernanta halo de Tooni : 0,18
En mia urbo MaebaÅ i 200 kilometrojn for de la nuklea centralo, la cifero estas 0,03, do ĉi tie radioaktiveco estas trioble pli forta. La normo de la Å tatao estas 0,114 mikrosivertoj, do iuj loÄ antoj kaj precipe infanoj ĉi tie elmetiÄ as al pli ol la normo.
La alia neforgesinda loko estas la detruita konstruaĵo de la elementa lernejo Tooni. Mi jam trifoje venis al la distrikto KatagiÅ i kaj vidis tiun konstruaĵon, sed neniam eniris. En la konstruaĵo ne troviÄ is tabloj kaj seÄ oj, kiuj estis jam forĵetitaj kiel rubaĵoj. Mi vidis sur nigra tabulo en la ĉambro de lernantoj en la sesa lernojaro en la tria etaÄ o instrukcion de la instruisto : “La 11a de marto. AnkaÅ­ hodiaÅ­ ni diligente lernu. Por la antaÅ­ekzerco de la kursfina ceremonio, ni kolektiÄ u kun seÄ oj post purigado de la ĉambro†. Kiam okazis la tertremo, ili preparis sin por tiu ceremonio. Ĉu ili poste havis la ceremonion ? AÅ­ senceremonie ili eniris en la mezlernejon ?

Ĉu vere la damaÄ itaj urboj restariÄ os

La 27an ni vizitis la urbon Oocuĉi. En la angulo de la haveno troviÄ is tombejo de damaÄ itaj aÅ­tomobiloj. 100 aÅ­ 200, aÅ­ 500 ? Estas malfacile kalkuli ilin, ĉar multaj ne konservis sian antaÅ­an formon. Mi demandis de la loka homo, kial oni ne forĵetis ilin Ä is nun. La respondo estis : “Oni ne povas trovi posedantojn de tiuj aÅ­tomobiloj. Iuj familioj perdis sian tutan anaron†.Ĉiuj aÅ­tomobiloj havis numeron sur sia korpo, kiu atestas, ke policanoj jam traserĉis tiujn. LaÅ­ ĵurnalo, en du gubernioj IÅ­ate kaj Mijagi entute 700 homoj mortis en aÅ­tomobiloj. Multaj provis forkuri per aÅ­tomobilo kaj estis englutitaj en la ondegojn.

Ni tagmanÄ is en provizora manÄ ejo en la urbo Oocuĉi. De tie mi povis fore vidi la kluzon, kiun antaÅ­e oni ne povis vidi. La tuta urbo ebeniÄ is, do ni povas vidi tre foren. Tiu ĉi urbo suferis ankaÅ­ pro incendio, do pli perfekte detruiÄ is. Tamen en la tereno de perditaj domoj floris someraj floroj bele same kiel en la lastaj jaroj. Tio estas tre doloriga pejzaÄ o.
La urbodomo estis detruita, multaj urbaj funkciuloj kaj loÄ antoj mortis kaj domoj malaperis. Certe oni bezonos multajn jarojn por restariÄ i, kaj dume maljunaj homoj mortos kaj gejunuloj forlasos la urbon. Ĉu plu ekzistos la urbo ? En multaj urboj damaÄ itaj de la cunamo suferas same. Mi ne povas fari multon por helpi. Mi nur decidas ne forgesi suferojn de loÄ antoj.

Statistiko de la urboj, kiujn ni vizitis (en septembro 2011)