Hejmpaĝo > SAT-kulturo > SOCIO > ULINOJ > Luiza Mi ?elo > A.I. Molok : Virino de la Pariza Komuno
A.I. Molok : Virino de la Pariza Komuno
tradukis Ninelina
vendredo 30a septembro 2005, de
Dum la lastaj tagoj de la Komuno Felix Pia skribis en sia ?urnalo ("La Ven ?anto", 24. majo 1871) : "Mi vidas tri revoluciojn, sed mi unuafoje vidas, ke la virinoj, virinoj kaj infanoj estis ?etantaj sin al ?i kun tia decideco. La okazanta revolucio, evidente, pli ol ĉiuj anta ?aj, estas proksima por ili ; defendante ?in, ili batalas por sia propra estonteco." Kaj plie : "La komunala revolucio estas sociala en plena senco de tiu ĉi vorto. Kial ? Ĉar ?i proklamas rajton je laboro ... La kristanismo vidas en la virino ne tiom edzinon, kiom sklavinon ; kaj nur la socialismo povas garantii al ?i ĉiujn rajtojn, liberecon kaj dignon ... Sentante tion ĉi instinkte, ili (la virinoj) prenas la pioĉon kaj konstruas la barikadojn por poste defendi ilin kun pafilo en la manoj . . ."
"lli komprenis," - parolas Benvi Malon ("La tria malvenko de la franca proletariaro", Neuchatel 1871, p. 272) : - "ke kunagado de la virino necesas por triumfo de la sociala revolucio, enirinta sian batalperiodon ; ke la virino kaj la proletario, tiuj ĉi lastaj premitaj tavoloj de la malnova socio, povas esperi al sia emancipo, nur dense kunigxante kontra ? ĉiuj formoj de la pasinteco .. ."
"Neniam anta ?e," - parolas A. Arnou en sia "Popola historio de la Pariza Komuno" : — estis farite tiom multe, por superigi la virinon, neniam anta ?e ?i estis starigata pli decidite sur egalan nivvelon kun la viro ... Neniu registaro, neniu revolucio tiel sincere frate etendis manon al la virino, kiel la Pariza Komuno, la sociala revolucio de la 18-a de marto".
En tiu ĉi tempo Parizo estis kaptita de tia granda pasio al libereco, rajto, justo, ke la virinoj batalis samvice kun la viroj.
La 11-an de aprilo 1871, la ? iniciato de grupo de civitaninoj (un groupe de citoyennes) okazis unua organiza kunveno de Centra Komitato de la Civitaninoj. En ?i estis diskutata problemo pri kreo de regionaj komitatoj, kiuj devis okupi sin pri organizo de "regularaj taĉmentoj por servado en kampaj hospitaloj, a ? rotoj pretaj en minuto de ekstrema dan ?ero - okaze, se la malamiko en ?irigos Parizon - konstrui barikadojn kaj batali sur ili kun tiuj el niaj fratoj, por kiuj la komenci ?inta batalo estas demando de vivo a ? morto" ("Oficiala ?urnalo", 14. aprilo 1871).
La Centra Komitato energie komencis labori kaj dum unu monato (de la 11-a de aprilo ?is la 14-a de majo) sukcesis fari 24 publikajn kunvenojn en ĉiuj regionoj de Parizo . . . La urbon kovras reto da virinaj organiza ?oj : apude kun la regionaj komitatoj (comités d’arrondissement) - filioj de la virina asocio, - aperas "gardokomitatoj" (comités de vigilance) kaj multenombraj bonfar-societoj, kiel "Societo de la solidareco de la virinoj de VI-a regiono", "Komitato de la bonfarantinoj", Respublika komitato de la XII-a regiono" por batalo kontra ? latenta mizero "La Krio de 1’ Popolo", 10. aprilo 1871. "La Vorto de Ordo[no]", 15. aprilo 1871. M. P. II, 335).
Ĉiuj ĉi organiza ?oj, ne estante absolute klasecaj la ? sia konsisto, staras sur revolucia platformo " de la respubliko kaj la komuno" kontra ? la monarkia kunveno kaj la registaro en Versalo. La laboristaj elementoj s ?peras en la virina asocio kaj en la gardo-komitatoj, - el tie ĉi devenas la socialisma koloro kaj batala revolucia spirito de niaj deklaracioj.
La ?urnaloj de tiu tempo estas plenaj de leteroj, deklaracioj, raportoj kaj manifestoj, devenantaj el diversaj multenombraj virinaj revoluciaj organiza ?oj kaj apartaj grupoj kaj ver ?antaj lumon sur nian agadon.
"Delegatinoj de la XIII-a regiono" postulas modelan punon por mafkura ?uloj kaj forkurantoj, kiuj ne limigas sin per tio, ke ka ?as sin en domoj "dum niaj fratoj ven ?as pro la senhonorigita Parizo", sed permesas al si eĉ ridi pri tiuj, kiuj plenumas sian devon, riskante sian vivon kaj liberon ("La Krio de 1’ Popolo", 7. aprilo 1871).
"Civitaninoj de la X-a regiono" postulas, ke Felix Pia reprenu sian eksi ?on kaj restu membro de la Komuno. Lokigante tiun ĉi leteron en sia ?urnalo, Felix Pia deklaras : "Tiu ĉi letero estas ne malpli decidiga, ol du aliaj . . . Mi restas" ("La Ven ?anto" , 25. aprilo 1971).
Grupo de "ru ?aj sanitarinoj" (ambulancières volontaires de la Commune) aperigas afi ?on, en kiu oni legas : "La flegistinoj de la Komuro deklaras, ke ili apartenas al neniu societo ; ilia tuta vivo apartenas plene al la Revolucio ; ilia devo konsistas el tio, ke sur la batalkampo mem ili banda ?u la vundojn, ka ?zitajn de la venenigitaj kugloj de la Versalanoj ; kaj en okazo de neceso ili prenu la armilon, simile al la aliaj. Vivu la Komuno ! Vivu la tutmonda Respubliko ! "La Sociale", 25. aprilo 1871).
"La civitaninoj de Montmartre, kunvenintaj la 22-an de aprilo, decidis prezenti sin en disponon de la Komuno por organizo de la kamp-hospitaloj kaj por flego sur la batalkampo al niaj heroaj.defendantoj. La Virinoj de Montmartre, entuziasmigitaj de la revolucia vervo, volas afere pruvi sian fidelecon por la Revolucio " ("La Krio de l’ Popolo", 26. aprilo 1871).
"Virin’, levi ?u vi ! ... Ne estu plu sklavino,
Katenon rompu for de 1’ peko origina
Kaj iru al la sun’ !
Komenci ?as nova tag’ por la proletarioj,
La tag’ de pac’ kaj am’, venanta kun radioj
El ombro de la nun’ ! ..."
Tiel vokis "Al la virino" senfama popola poeto Picard sur pa ?oj de la ?urnalo "La Proletario", 15. majo 1871.
Kaj la virinoj, efektive, levi ?is . . .
"Hiera ?", - ni legas en la ?urnalo "La patro Duchene", 16 ?erminalo 79 jaro (5. aprilo 1871) : - pasante trans la placo de la Konkordo, la Patro Duchene renkontis longan kolonon da Civitaninoj, kiuj anka ? iris batalon ; por havi sian parton en nia venko. Tio memorigis al li nian grandan Revolucion, iliajn anta ?ulojn, la virinojn de la 92-a jaro ; irintajn Versalon kun tambur-batado ; ĉe tiu ĉi rememoro la Patro Duchêne sentis grandan kontentigon ! Li dankas la kura ?ajn civitaninojn, kiuj iras renkonte al la morto, por subteni la a ?dacon de la patriotoj, kiuj povas en la batalo subite fali sxirite je ekpenso pri ili ! Inter .ili hiera ? jam estis mortigitinoj ! Falinte sur la honorkampo per morto de la kura ?uloj, ili mortis, ne lasante rigardon al la ru ?a standardo ; ilia lasta spiro kaj lasta penso apartenis al la Respubliko !"
Venas lastaj, sangaj tagoj de la Komuno. La ? atesto de ĉiuj, eĉ reakciaj historiistoj kaj publikigistoj, en tiuj ĉi teruraj tagoj la parizaj laboristinoj montris eksterordinaran kura ?econ.
"La trupoj estas konsumitaj, senfortigitaj, la lastaj batalantoj falis," - skribis la bur ?a historiisto G. Hanotaux en sia "Historio de la nuntempa Francio", Paris 1904, I-205) : - "la virinoj kaj infanoj staras sur la barikadoj kaj pafas. Stranga energio movas nian rompeblan kura ?on, - ili ankora ? batalas, kiam la viroj forlasas la barikadojn".
En "Gaulois" (13. julio) ni legas : "Ĉiuj virinoj, kiujn ekzekutis la ekscititaj soldatoj, mortis kun malbeno sur la lipoj, kun ignora rideto, kiel martirinoj, kiuj sin oferante, plenumas per tio sian superan devon . . ."
Sur placo Blanche bataliono da virinoj, sub komando de la heroa Luise Michel kaj rusino Dmitrieva, jam anta ?tage (22. majo) batalinta en Batignol, montris miraklojn de kura ?eco. Kiam la pozicion jam ne eblis reteni, la bataliono dekuris kelkajn centojn da metroj pluen, sur la placon Pigal, kie ?i denove batalis kontra ? la malamiko ; kaj tiel malanta ?enirante de unu barikado por renovigi tiun ĉi kruelan batalon sur la sekvanta, tiu ĉi bataliono militis ?is la lasta tago" (Louis Dubreil, "La Komuno 1871").
"En majaj tagoj de ’1871 pli ol dek mil virinoj, unuope a ? po grupoj, batalis en Parizo por la "libereco" (L. Michel, "La Komuno", Paris 1898, p.266).
Tiaj estis la virinoj de la Komuno, - tiuj la ? la esprirno de Marx, "veraj Parizaninoj, same heroaj, grandanimaj kaj sinoferemaj kiel la virinoj de la klasika antikva epoko" (K. Marx, "La civila milito en Francio 1870-1871".
Mallonge trad. Ninelina.
Aperis en Sennacieca Revuo, 1926