La 05an de majo

Supre estas portomanÄ aĵo, kaj sube rizbuloj. Oni Ä enerale manÄ as tiujn tage, aĉeteblajn ĉie en superbazaroj. La supra portomanÄ aĵo konsistas el rizo, sur kiu estas peklitaj legomoj kaj pecigitaj fiÅ aĵoj, maldekstre frititaj kokaĵoj kaj sube ovaĵo. Rizbulo estas rizo kovrita per marlaktuko (ne nigra papero) kaj ene fiÅ peco, legomo salita frukteto ktp. PortomanÄ aĵo estas tro grasa por maljunuloj, kaj manÄ i la similan ĉiun tagon estos ne tolereble. Tamen multaj rifuÄ intoj ne havas alian elekton krom tiuj. Komence postvivi estis la plej grava celo, sed post du monatoj ankaÅ­ Ä ojo por manÄ i estas necesa. Tamen troviÄ as tro multe da suferantoj en tre vasta regiono, tial ankaÅ­ helpadi fariÄ as malfacile kaj helpantoj laciÄ as.

Letero de s-ino Takada Aja

Ĉi tie en la urbo Åœiogama restariÄ o iom post iom progresas. Kvankam troviÄ as distrikto, kiu subakviÄ as en la alta tajdo, la funkcio de la haveno pli boniÄ is.
Mi dankas vin esperantistojn pro via varma koro. Ni ricevis Esperanto-tekstojn kaj komencos Esperanto-kunsidon ekde la 11a de majo. Mi volas plu diligente lerni Ä in.

S-ino Takada loÄ as en la damaÄ ita urbo Åœiogama. Åœi posedas artgalerion nomatan Birdospace. MalgraÅ­ sia propra sufero, Å i laboras por aliaj suferantoj. Por helpi Å ian agadon, esperantistoj sendis al Å i elektrohelpan biciklon. Jen estas Å ia blogo :
http://blog.birdoflugas.com
Sub estas fotoj de Zamenhofa Tago en la lasta decembro. BedaÅ­rinde la klarigo estas en la japana lingvo.
http://blog.birdoflugas.com/?cid=45979

RifuÄ intoj
AnkoraÅ­ estas pli ol 120000 rifuÄ intoj. El tiuj, 30000 estas ĉefe hukuÅ ima-anoj el la endanÄ erigitaj urboj ĉirkaÅ­ la nukleaj centraloj kaj loÄ as en aliaj urboj kaj gubernioj. La aliaj 9000 loÄ as en rifuÄ ejoj en siaj urboj aÅ­ najbaraj urboj. Jen estas vivkondiĉoj de tiuj lastaj en la gubernio Mijagi :
– 1. vivkondiĉoj,
– 2. kuracistoj,
– 3. komentoj de la respondeculo,
– 4. komentoj de rifuÄ antoj
(Laŭ la ĵurnalo Akahata, la 29an de aprilo)

Kesennuma

Gimnastikejo de Kesennuma, rifuÄ antoj : 720
– 1. Ni havas du manÄ aĵojn tage, kaj tiujn Defendkorpusanoj (DK) kuiras. Unu duÅ ado kaj unu lavado semajne.
– 2. 7 kuracistoj deĵoras.
– 3. Ni petas rapidan konstruon de domoj.
– 4. 41-jarulo : Mi malsaniÄ is antaÅ­ 3 jaroj kaj malfacile povas paÅ i. Ni rajtas uzi duÅ on nur 15 minutojn, tro mallonge por handikapaj homoj.

Lernejo Momose, 250
– 1. Pano kaj lakto por matenmanÄ o. DK kuiras tagmanÄ on kaj vespermanÄ on. DuÅ o ĉiun duan tagon.
– 2. Vizitas nin kuracisto.
– 3. Dum ni loÄ as ĉi tie, ni povas vivi, sed por restariÄ i, ni bezonas monon kaj domon.
– 4. 30-jarulino : La tero sinkis en mia distrkto, kaj mia domo estas en akvo. Ĉu mi povos reveni al la antaÅ­a vivo ?

Templo Seirjoo-in, 200
– 1. Ĉiun manÄ aĵon ni mem kuiras. DK kuiras rizon. Akvo ankoraÅ­ ne venas. Banado unu fojon semajne.
– 2. 1-3 kuracistoj deĵoras.
– 3. Rizo sufiĉas, sed aliaj manÄ aĵoj mankas.
– 4. 30-jarulino : Lernejo jam malfermiÄ is, sed mi ne povas pagi Ä in por mia infano pro manko de mono.

Minami-Sanriku

Gimnastikejo Apudgolfo, 650
– 1. Tri manÄ aĵoj, duÅ o ĉiun tagon. Akvo ankoraÅ­ ne venas. Lavado en la rivereto.
– 2. Kuracista teamo retiriÄ os meze de majo. Poste ni devas iri al la provizora kuracejo en la urbo.
– 3. Homoj sen aÅ­tomobilo ne povos viziti tiun kuracejon.
– 4. 60-jarulo : Mi volas havi domon pli ol ĉion ajn.

OnagaÅ­a

La tria lernejo, 120
– 1. Panoj kaj rizbuloj venas el la urbo, aliajn manÄ aĵojn ni mem kuiras. Akvo ankoraÅ­ ne venas. AntaÅ­e estis banejoj preparitaj de Defendkorpuso, sed nun ne. Ni boiligas akvon kaj viÅ as al ni la korpon.
– 2. Kuracisto venas unu fojon semajne.
– 3. Ni volas plej rapidan konstruon de domoj.
– 4. 70-jarulo : Mi perdis la tutan fiÅ ilaron, kiu kostas kelkdek milionojn da enoj. Mi jam rezignis reveni al mia profesio.

Gimnastikejo OnagaÅ­a, 800
– 1. Tri manÄ aĵoj, kuiritaj de helpantoj. Banado ĉiun tagon.
– 2. Kuracisto deĵoras.
– 3. (Neniu komento)
– 4. 70-jarulino : Mi forkuris el la cumano, nenion kunportante. Mankas medikamento.

IÅ inomaki

Mez-lernejo Mansekiura, 180
– 1. DK preparas manÄ aĵojn. Akvo ankoraÅ­ ne venas. Ni banas nin ĉiun tagon en la banejoj preparitaj de DK.
– 2. Vizitas nin kuracistoj ĉiun tagon.
– 3. ManÄ aĵoj estas samaj ĉiun tagon. Ni volas manÄ i frukton kaj legomon.
– 4. 75-jarulino : KuÅ as homoj eĉ apud la necesejo, tial mi hezitas viziti Ä in ofte.

Mez-lernejo Ŭatanoha, 45
– 1. Elektro, gaso, akvo ne funkcias. Helpantoj kuiras manÄ aĵojn per propana gaso. Por la necesejo ni enverÅ as akvon per sitelo.
– 2. Vizitas nin kuracistoj ĉiun tagon.
– 3. Ni uzas hejman generatoron. Por Å pari energion ni manÄ as vespermanÄ on je la 4a kaj enlitiÄ as frue.
– 4. 58-jarulo : Ni ne havas alian lokon por iri, eĉ ne havas lokon por Å anÄ i vestaĵojn. Ni malfacile faras tion sub kovriloj. Mia kompanio malaperis kaj mi nun estas senlabora.

HigaÅ i-MacuÅ ima

Distrikta Centro Murohama, 40
– 1. DK preparas manÄ aĵojn. Akvo ankoraÅ­ ne venas. Ni banas nin ĉiun duan tagon.
– 2. Kliniko malfermiÄ is, do ne vizitas nin kuracistoj.
– 3. Ni ne havas laboron, tial ni ne havas enspezon. Eĉ se ni povos loÄ i en la provizora domo, ni ne povos vivi. Ni ne povas havi planon por nia estonteco.
– 4. 55-jarulino : Ĉi tie mi vivas senprobleme, sed kiam mi ekloÄ os en la provizora domo, mi devos aĉeti ĉion. Kia estos mia estonteco ?

Distrikta Centro Ono, 210
– 1. DK preparas matenmanÄ on. Por tagmanÄ o venas panoj kaj rizbuloj, por vespermanÄ o venas portomanÄ aĵoj. Akvo ankoraÅ­ ne venas. Ni uzas duÅ on de usona armeo.
– 2. En la najbara konstruaĵo estas teamo de la RuÄ a Kruco. Pli ol 10 homoj jam estas transportataj al la hospitalo per ambulanco. Unu homo mortis.
– 3. Pluraj familioj perdis siajn anojn, sed ĉiuj provas vivi kun espero, dividante malÄ ojon. Mankas loko por sekigi lavaĵojn kaj por Å anÄ i vestaĵojn. Tro malvaste.
– 4. 19-jarulo : Tute ne estas mia privata vivo. Mi povas nek telefoni kuÅ ante sola, nek iri eksteren kun miaj amikoj. Mia aÅ­tomobilo, kiun mi aĉetis antaÅ­ 5 monatoj, estas perdita.

Sendai

Gimnastikejo ŬakabajaŠi, 280
– 1. DK preparas tri manÄ aĵojn. Ni banas nin dufoje semajne en la banejoj preparitaj de DK.
– 2. Vizitas nin kuracistoj ĉiun tagon.
– 3. Ĉiuj perdis sian domon kaj estas maltrankvilaj. Se ni ne rajtas loÄ i sur nia tereno, kion ni faros pri tiuj ?
– 4. (Neniu komento)

Distrikta Centro Rokugoo, 60
– 1. DK kaj helpantoj preparas manÄ aĵojn. Ni banas nin unu fojon semajne en la banejoj preparitaj de DK. Ni vizitas varmfontejon unu fojon semajne dank’ al la urbo.
– 2. En la najbara rifuÄ ejo deĵoras sanitaristino.
– 3. Ni cerbumas, kie ni konstruigas provizorajn domojn, por ke ĉiuj homoj en nia distrikto povu loÄ i kune. Multaj rekomencos la vivon sur la minusa nivelo, tial kiel subteni nin reciproke estas la plej granda tasko.
– 4. 62-jarulo : Mi tute ne scias, kion mi faru. Mi perdis mian domon kaj mian laborejon.

Distrikta Centro Hukumuro, 92
– 1. Por matenmanÄ o kaj vespermanÄ o venas portomanÄ aĵoj. TagmanÄ on ni mem kuiras. Ni banas nin du fojon semajne en la banejoj preparitaj de DK.
– 2. Regule vizitas nin kuracisto.
– 3. Nia loÄ ado malhelpas propran funkciadon de la Centro, tamen ni povas fari nenion por tio en la nuna situacio.
– 4. 62-jarulino : ManÄ aĵo estas tro grasa. Mia edzo, kiu suferas pro malmulta glukoza kvanto en sango, iam Å vitis multege.

Ŭatari

Lernejo Aikuma, 240
– 1. Ni mem kuiras matenmanÄ on kaj vespermanÄ on. Por tagmanÄ o ni manÄ as dolĉan panon. Ni banas nin en la banejoj preparitaj de DK.
– 2. Deĵoras sanitaristino.
– 3. (Neniu komento)
– 4. Miaj 4 familioj vivas sur tri tatamoj (1,80 metroj x 2,70 metroj). ĈirkaÅ­ ni estas ne konatoj, tial ni ne sentas nin hejmaj. Ni petis provizoran domon, sed mi ne scias, ĉu ni estos sufiĉe bonÅ ancaj. (58-jarulo)

Supera Mezlernejo Ŭatari, 504
– 1. Ni mem kuiras ĉiun manÄ aĵon. Ni banas nin ĉiun tagon en la banejoj preparitaj de DK.
– 2. Ne deĵoras kuracistoj.
– 3. (Neniu komento)
– 4. 75-jarulo : Ne estas lavmaÅ ino en la rifuÄ ejo, tial mi vizitas aÅ­tomatlavmaÅ inejon. Ĉiun fojon mi devas pagi 1000 enojn (20 eÅ­rojn) por lavado kaj sekigado. Sen enspezo tio estas granda Å arÄ o por mi. Nokte estas tiel mallume, ke ni ne povas iri al necesejo.

Jamamoto

Centra Publika Halo, 500
– 1. Ni mem preparas manÄ aĵojn. Ni banas nin ĉiun tagon en la banejoj preparitaj de DK.
– 2. En la najbara sanitarejo deĵoras kuracistoj.
– 3. Kiel ni helpu maljunulojn, kiuj perdis sian domon ?
– 4. 62-jarulino : Ni havas tre malvastan spacon por unu homo, tial okazas malharmonio inter la rifuÄ antoj. Mia domo estis detruita, sed restas posedaĵoj en la dua etaÄ o. Kie mi povas konservi tiujn ?

La supraj estas la situacioj en la marborda regiono, sed en Japanio estas multege da insuloj. Jen estas la situacio en tiuj insuloj (laÅ­ la ĵurnalo Asahi la 1an de majo) :
En la gimnastikejo de Insulo Nonoĵima en la golfo de MacuÅ ima en la gubernio Mijagi, loÄ as 60 homoj. Akvo parte venis la 20an de aprilo, sed oni ne povas bani sin. Unu fojon semajne aÅ­ ĉiun dekan tagon ili iras al la transporta Å ipo de Defendkorpuso kaj banas sin. Elektro venis la 25an de aprilo. La ĉefa strato estas detruita kaj ne uzeblas. Äœiaj pecegoj falis en la haveno kaj ankaÅ­ tiu ne uzeblas.
En la najbara insulo SabusaÅ­a elektro rompiÄ is kaj ili ne havis sufiĉan informon. Ili sciis la nuklean akcidenton post du semajnoj. Helpomaterialoj ne venis tuj, tial ili kunportis sian rezervitan manÄ aĵon kaj aliajn kaj komencis kune loÄ i. En sala akvo oni ne povas lavi bone. Necesejoj estas truoj ĉirkaÅ­ataj per plasta tuko. La urbo provis helpi ilin, sed ne povis enhavenigi Å ipon. Helikopteroj de la Defendkorpuso transportis necesaĵojn. Kukisto s-ro Ĉiba JoÅ ikijo, 69-jarulo, kiu perdis ĉion, diras : “Nun estas la fino. Neniu restas†. Alia 70-jara virino diras : “Ni maljunuloj ne povas pruntepreni monon. Nia insulo ne plu akiros la antaÅ­an figuron†.

Kiam mi legis la enketon en la ĵurnalo Akahata ne serioze, mi ne sentis malÄ ojon multe, sed kiam mi tradukis Ä in vorton post vorto, iliaj malÄ ojo kaj malfeliĉo klare aperis en mia kapo kaj subpremis min. Multaj estas miaj samgeneraciuloj, kaj strebas. Se mi estus en ilia situacio, kion mi faru ?
Dum tiu “Ora semajno†multaj iris al Toohoku-regiono por helpi suferantojn, sed la damaÄ o kaj la nombro de suferantoj estas tro grandaj. Ni ĉiuj estas pretaj helpi ilin, sed ni ne scias, kiel helpi ilin.