La 09an de julio 2013

La 09an de julio 2013

PostmorgaÅ­ mi ekiros al Gernamio por la ILEI-konferenco kaj poste iros al Islando por partopreni en la 98a UK. Por la venontaj pli ol 20 tagoj mi ne povos sendi raportojn el Japanio, do hodiaÅ­ mi skribos pri diversaj aferoj, kiuj okazis en la pasintaj tagoj.

Mia opinio aperis en la ĵurnalo Asahi

La ĵurnalo Asahi estas la plej prestiÄ a ĵurnalo en Japanio. En Ä i mia opinio aperis la 6an de julio. Tamen la aperinta teksto estis mallongigita, do mi sube prezentos la originalan tekston.

Eraraj estas la premisoj de "sekureco" de nukleaj centraloj

"Ĉu Japanio ne havas eblon malaperi ?"
Mi raportadas pri la Japana Katastrofo al la mondo per Esperanto, kaj dank’ al tio mi estis invitita en Francion en junio kaj prelegis en 10 urboj. Kiam mi prelegis pri la akcidento en FukuÅ ima en iu mezlernejo, iu lernanto levis tiun demandon. Kiel vi respondos al tiu lernanto ?
Mi ĉiam demandas min pri la atomenergia politiko de Japanio, kaj dume mi atingis jenan konkludon : Japanaj nukleaj centraloj premisas, ke la nuna japana stato eterne daÅ­ros. Por teni la centralojn sekuraj, ni bezonas elektron, akvon, stabilan firman grundon, laborforton, monon, pacon ktp. Ĉu Japanio povos posedi tiujn kondiĉojn post 10 jaroj, 30 jaroj, 50 jaroj kaj pli poste ? Se malboniÄ os la japana ekonomio, oni ne povos liveri akvon per elektro. Nun la japana loÄ antaro Å rumpas. Ĉu ni povos havi sufiĉe da laboristoj, kiuj volas labori en tiuj danÄ eraj lokoj ? Ĉu ne okazos modifoj de terkrusto, en kiuj reaktoroj difektiÄ os aÅ­ sinkos sub la maron ? Se okazos milito, malamikoj facile povos detrui reaktorojn, kiuj ĉiuj situas marborde. Mi tute ne kredas, ke la registaro kaj la elektraj kompanioj insistas pri la sekureco de la centraloj, pripensante tiajn danÄ erojn.
Proverbo diras "Mono finiÄ as, ĉio finiÄ as", kaj jam tiu finiÄ o okazas. La Buroo de medio jam klarigis en FukuÅ ima : "La registaro ne pagos por la duafoja purigado pri radioaktiveco. Ni disdonos dozmetron al tiuj, kiuj volas ricevi, do mem mezuru kaj gardu vin". TEPCO povos eldiri, ke Ä i ne havas monon, do ne plu zorgas pri forĵetado de la difektitaj reaktoroj. De nun pli kaj pli multaj reaktoroj ĉesos funkcii, sed ĉu vere troviÄ os kondiĉoj, sub kiuj ili ĉiuj estos malkonstruitaj kaj senvenenigitaj ? Mi timas, ke baldaÅ­ ĉie en Japanio troviÄ os tomboj de forlasitaj reaktoroj, konservejoj de radioaktivaĵoj kaj poluitaj regionoj.
Alia premiso, kiun la registaro kaj la elektraj kompanioj certe havas, estas, ke la japanoj eterne kredos "la sekurecan miton de la nukleaj centraloj", sed ili estas tro optimismaj.
Al tiu franca knabo mi respondis jese, sed en mia koro mi promesis, ke mi laboru por ke tio ne okazu.

Peto de refunkciigo de 10 reaktoroj

La 8an de julio la Nova normo pri nukleaj centraloj estis publikigita de la Nuklea Reguligada Aŭtoritato. Ĝi estas la Štata normo, do se la reaktoroj ne plenumas la normon, oni ne povas funkciigi ilin. S-ro Tanaka Ŝuniĉi, la estro de la Autoritato, fieras, dirante, ke la normo estas plej severa en la mondo†, sed ni povas facile vidi, ke la normo estas farita laŭ la postuloj de la registaro kaj la elektraj kompanioj, kiuj volas refunkciigi plej multajn reaktorojn.
La 8an, 4 elektraj kompanioj (Hokajda, Kansaja, Åœikoku-a kaj KjuuÅ uu-a) petis refunkciigon de 10 reaktoroj el 5 nukleaj centraroj. TEPCO intencis peti pri 2 en la nuklea centralo KaÅ iÅ­azaki/KariÅ­a en la gubernio Niigata, sed pro la forta protesto de la guberniestro de Niigata, nuntempe Ä i Å ajne rezignas.
AntaÅ­ la akcidento Japanio havis 54 reaktorojn, sed poste tiuj damaÄ itaj 4 reaktoroj en FukuÅ ima estas forĵetitaj, kaj restas 50, el kiuj la registaro refunkciigis du kontraÅ­ la volo de la plej multaj japanoj. Nun estas varmege en Japanio, sed ne aÅ­diÄ as vortoj, kiuj postulas Å paradon de elektro. En Tokio kaj la ĉirkaÅ­aj gubernioj, la teritorio de TEPCO, sufiĉas elektro sen atomenergio. Kial la registaro volas refunkciigi tiujn danÄ erajn instalaĵojn ? Mi tute ne komprenas.

Multaj kontraÅ­as la politikon de la reganta partio

Jen opinioj aperintaj en ĵurnaloj.

Eksporto de reaktoroj estas mokado al fukuÅ ima-anoj
S-ro Takeuĉi Kookiĉi, 74-jara, loÄ anto de SukagaÅ­a en FukuÅ ima (la ĵurnalo FukuÅ ima-Minpoo la 25an de junio 2013)
La ĉefministro Abe, intencante eksporton de japanaj reaktoroj al eksterlando, eldiris jene en la parlamento : “Ni provizos al la mondo la plej altnivelan sekurecon, surbaze de la akcidento en FukuÅ ima†. Profitante la akcidenton, li intencas eksporti japanajn reaktorojn ! Ne kredebla mokado al la fukuÅ ima-anoj !
Doloroj kaj maltrankvilo de la suferantoj, neklara influo de radioaktiveco, radioaktivaj rubaĵoj, purigado de la ĉirkaÅ­aĵoj, multiÄ anta poluita akvo, malfamo al la produktaĵoj de FukuÅ ima. TroviÄ as multegaj problemoj, sed nenio estas solvita.
Sub tiuj kondiĉoj, ĉu la popolanoj aprobas la intencon de la ĉefministro ? Atomenergio ne estas traktebla de homoj, des pli danÄ era en la vulkana insularo Japanio.

Ĉu ne mortas homoj pro la nuklea akcidento ?
S-ino ArakaÅ­a JoÅ ie, 72-jara, loÄ anto de IÅ­aki en FukuÅ ima (la ĵurnalo FukuÅ ima-Minpoo la 22an de junio 2013)
S-ino Takaiĉi Sanae, la komitatestrino pri leÄ planado de la reganta Liberara Demokratia Partio, montris sian intencon pri refunkciigo, dirante : “En la nuklea akcidento neniu mortis†. Multaj fukiÅ ima-anoj, Å ajne, korpe fartas bone, sed kore jam mortis. Krome multaj mortis pro rifuÄ ado en severaj kondiĉoj kaj senespero. Ĉu Å i diras, ke tiuj mortoj ne estas gravaj, ĉar ili ne estas rektaj pro la akcidento ? Åœi pli alte taksas ekonomion, ol vivon.

Refunkciigo kaj eksporto de reaktoroj kolerigas nin
S-ro Hattori Toku, 63-jara, loÄ anto de Nihon-macu en FukuÅ ima (la ĵurnalo FukuÅ ima-Minpoo la 3an de julio 2013)

Åœajnas al mi, ke oni tre rapide forgesas la nuklean akcidenton. Malrapida estas esplorado de la kaÅ­zoj de la akcidento kaj ne finiÄ is la akcidento mem, kaj la fukuÅ ima-anoj suferadas, sed la politika mondo provas intence forgesi kaj forgesigi la akcidenton.
Mi koleregas pro la novaĵoj de aĉaj diroj de la politikistoj kaj de eksporto de reaktoroj. La politiko tute ne lernas de la akcidento, ignorante la suferadon de la loÄ antoj. La nova normo pri reaktoroj estis publikigita, sed mi povas diri 100-procente certe, ke nenie troviÄ as perfekte sekuraj reaktoroj. Se la ĉefministro vidus la realon de la nuklea centralo de FukuÅ ima kaj la staton de la loÄ antoj, li ne povus intenci refunkciigon de reaktoroj. Li pensu pri la sekvantaj generacioj, ne pri ekonomio miope.

Savu la suferantojn de la akcidento
S-ino Ŭatanabe Tomoko, 75-jara, loÄ anto de la urbo FukuÅ ima (la ĵurnalo Asahi la 5an de julio 2013)
Jam pasis 2 jaroj kaj 3 monatoj, sed la vundo estas profunda. La najbara parko, antaŭe verda, kovrite per gazono, nun estas nuda, ĉar la surfaca tero estis skrapita por purigado.
Fluas la rivero Abukuma, kaj ni Ä uis la naturon laÅ­ la rivero, sed la nivelo de radioaktiveco laÅ­ la riverbordo estas tre alta. Do niaj fenestroj frontantaj al la rivero estas ĉiam fermitaj.
La 29an de junio la ĵurnalo raportis, ke la registaro ne faros la duanfojan purigadon. Ĉu Ä i forĵetos FukuÅ ima-on ? Äœi diras, ke ni mem zorgu pri radioaktiveco. _ Ne kredeble ! Mi rememoras la antaÅ­an belan naturon ĉi tie kaj larmas. Mi elkore deziras, ke nia sufero neniam ripetiÄ u en urboj, kie situas nukleaj reaktoroj.

Ridoj de infanoj revenis

InfanÄ ardeno de Taira
Oni finis Å anÄ i la teron de la infanÄ ardeno Taira en la urbo IÅ­aki. Pro la nuklea akcidento de FukuÅ ima infanoj ne povis ludi en la korto, sed finfine ili povas ludi post tiom da monatoj.
Oni komencis skrapadon de la tero ekde aprilo. En junio oni nove metis 3 tunojn da sablo el la gubernio Mie. La 1an de julio 25 infanoj mem metis la sablon. Ili Ä oje ludis sur la sablo, metante siajn manojn en la sablon kaj kuras sur Ä i.

La elementa lernejo Oguni en la urbo Date

Unuan fojon ekde la nuklea akcidento la naÄ ejo estis malferma al la lernantoj. Post la akcidento la nivelo de radioaktiveco estis tiel alta, ke la naÄ ejo estis fermita. Tiun ĉi jaron gepatroj kaj instruistoj purigis la naÄ ejon kaj la ĉirkaÅ­aĵon. Dualernojarulino Kanno-MiÅ­a diris : “Mi praktikos multe por ke mi povu naÄ i 10 metrojn†.

Infanoj ĉiam kuras, kaj tiamaniere iliaj korpoj fortiÄ as. Oni diras, ke la sporta nivelo de infanoj en FukuÅ ima malboniÄ is. Sen sportejo kaj sen naÄ ejo ili ne povas kuri kaj naÄ i libere. Kian influon tiu junaga manko de ludo donos al tiuj infanoj ?

Morto de s-ro Jamaguĉi Senĵi

La 6an de julio mortis s-ro Jamaguĉi Senĵi en la aÄ o de 82-jaroj. Kiam li estis 14-jara en 1945, li estis severe vundita de la atombombo en Nagasaki. En 1953 li komencis movadi kontraÅ­ atombomboj, kaj ekde 1981 Ä is 2010 li estis unu el la estraranoj de Japana Konfederacio de Organizacioj de Atom- kaj Hidrogen-bombaj Suferantoj.
En 1982 li parolis en la UnuiÄ intaj Nacioj, montrante sian foton kun keloidoj : “Rigardu miajn vizaÄ on kaj manojn. Äœis mia morto, mi laboros por aboli nukleajn armilojn. Ne plu HiroÅ ima, ne plu Nagasaki !â€

En la ĵurnaloj oni ne menciis lian sintenon pri la nuklea akcidento, sed certe li forte kontraÅ­is la atoenergipolitikon. Pacon al li !

Eksa centralestro JoÅ ida mortis

Mi ĵus vidis novaĵon pri la morto de eksa centralestro de FukuŠima s-ro JoŠida Masao 58-jara en televido. Kiam okazis la akcidento, li estis la estro kaj laboregis por kvietigi la reaktorojn. Multaj homoj laŭdas lin pro lia sindonema laboro. Kaŭzo de lia morto estas kancero en ezofago. Li mortis antaŭtagmeze de la 9a de julio.
TEPCO publikigis, ke la ezofagkancero estas mortiga post 5 jaroj, do lia morto ne estas kaÅ­zita de radioaktiveco de la akcidento. Ne kredebla diraĉo ! TEPCO estas tia kruela kompanio !