Kunprenu viajn se ?ojn kaj teglasojn ĉi tien, malanta ?en al la forno. Kaj ne forgesu la rumon. Estas bone, se estas varme – paroli pri la frido.
Kelkaj viroj, speciale de speco, kiu ne ?atas sentimentalecon, havas fortan antipation kontra ? Kristnasko. Sed almena ? unu Kristnaskon en mia vivo mi vere tenas en tre bona memoro. Estis la kristnaska vespero de la jaro 1908 en Ĉikago.
Mi venis komence de novembro al Ĉikago kaj oni diris tuj al mi, kiam mi informis min pri la ?enerala situacio, ke venos la plej kruela vintro, kiun povus okazigi tiu jam por si mem sufiĉe malagrabla urbo. Demandinte, ĉu mi bon ?ancus kiel kaldronfor ?isto, oni diris al mi, ke kaldronistfor ?istoj ne havas bon ?ancon, kaj kiam mi serĉis iun almena ? iomete akcepteblan dormlokon, ĉiu estis tro multekosta por mi. Kaj tion spertis multaj en tiu vintro de la jaro 1908 en Ĉikago, homoj el ĉiuj profesioj.
La vento blovis abomene el la direkto de Miĉigan-lago, dum la tuta decembro, kaj fine de la monato finis eĉ kelkaj el la grandaj buĉistaj entreprenoj la laboron kaj ?etis tutan torenton da senlaboruloj sur la fridajn stratojn.
Ni trotis dum taglumo tra ĉiu urbokvartalo kaj serĉis malespere laboreton kaj ?ojis, se ni vespere povis trovi lokon en eta kun lacaj homoj plen ?topita gastejo en la buĉfabrika kvartalo. Almena ? estis varme tie, kaj ni povis sidi trankvile. Ni sidis tiom longe, kiom iel eblis, kun unu glaso da viskio, kaj ni ?paris la tutan tagon por tiu ĉi unu glaso da viskio, kiu krome inkludis la varmon, la bruan kulison kaj la kamaradojn, ĉion, kio je espero ankora ? ekzistis por ni.
Tie ni sidis anka ? je la krisnaska vespero de tiu ĉi jaro. La gastejo estis eĉ pli plen ?topita ol kutime kaj la viskio enhavis eĉ pli da akvo kaj la publiko estis eĉ pli malesperi ?inta ol kutime. Estas kompreneble, ke nek la publiko nek la gastejestro fari ?as festhumoraj, se la sola celo de la gastoj estas per glaso elteni tutan nokton, kaj se la ĉefa tasko de la gastejestro estas elkonduki tiujn, anta ? kiuj staras jam malplenigitaj glasoj.
Sed ĉirka ? la deka vespere envenis du a ? tri uloj, diablo sciu, de kie, kiuj havis dolarojn en la po ?oj, kaj tiuj invitis ĉiujn ĉeestantojn trinki kelkajn kromajn glasojn, ĉar estis ja Kristnasko kaj sentimentaleco kvaza ? ?vebis en la aero. Post kvin minutoj la tuta gastejo tute ?an ?i ?is.
Ĉiuj levi ?is por ricevi pluan viskion (kaj ĉiu nekredeble skrupule atentis pri tio, ke oni tute precize enver ?u), oni kun ?ovis la tablojn kaj petis frostotreme aspektantan knabinon, ke ?i dancu Cakewalk-on, kaj ĉiuj aliaj festpartoprenantoj manfrapis la takton. Sed kiel mi diru tion, eble la diablo havis siajn nigrajn manojn en la ludo, ĉar festohumuro ne volis ekesti.
Ja, la festo tuj dekomence havis ion rekte malican je si. Mi pensas, ke estis la devigo devi akcepti la donacojn, kio tiom ekscitis ĉiujn. Oni ne per afablaj okuloj rigardis la donacintojn. Jam post la unuaj glasoj de la eldonita viskio oni faris la planon aran ?i la ?regulan a ?tentikan transdonadon de donacoj, por diri tiel : donacadon la ? granda stilo.
Ĉar abundo da donacoj ne estis je dispono, oni volis donaci ne vere multekostajn a ?ojnj, sed prefere tiajn, kiaj konvenas por la donacricevontoj, kaj kiuj eble havas eĉ ka ?itan sencon.
Tial ni donacis al la gastejestro ĉampanujon kun kota ne ?akvo de ekstere, kie tiumomente estis sufiĉe da ?i - por ke lia viskio ne elĉerpi ?u ?is la nova jaro. Al la kelnero ni donacis malnovan malfermitan ladoskatolon, por ke li havu almena ? unu decan servicopecon, kaj al la knabino, apartenanta al la gastejo ni donacis po ?tranĉilon kun difektitaj e ?oj, por ke ?i almena ? povu forgrati la pudrotavolon de la pasinta jaro.
Ĉiujn ĉi donacojn la ĉeestantoj, eble nur kun la escepto de la donacricevintoj, apla ?dis provoke. Kaj tiam venis la tempo por la plej granda amuzo.
Estis ja viro inter ni, kiu certe havis tiklan flankon. Li sidis ĉiuvespere ĉi tie, kaj personoj, kiuj spertis pri tiaj aferoj, supozis povi aserti kun certo, ke kiom ajn indiferenta li ?ajnigis sin, li devas havi certan neskueblan evitemon kontra ? ĉio, kio nomi ?as polico. Ĉiu homo povis vidi, ke li sentas sin ne komforta en sia ha ?to.
Por tiu ĉi viro ni elpensis tute specialan aferon. El malnova adreslibro ni el ?iris kun la permeso de la gastejestro tri pa ?ojn, sur kiuj trovi ?is amaso da policejoj, volvis ilin zorge en gazeton kaj transdonis la donacon al tiu viro.
Ekestis granda silento, kiam ni transdonis ?in. La viro metis la paketon heziteme sur la manojn kaj rigardis supren al ni per iom pala rideto. Mi rimarkis, kiel li palpis perfingre por ekscii jam anta ? la malfermado, kio povus estis en ?i.
Sed poste li rapide malfermis ?in.
Kaj nun okazis tre stranga afero. La viro ?uste fingrumis je la ?nuro, per kiu „la donaco“ estas kuntenata, kiam li ?etis ?ajne senatentan rigardon sur la gazetfolion, en kiun ni volvis la interesajn adreslibrajn pa ?ojn. Sed tiumomente lia rigardo jam ne plu estis sen atento. Lia tuta magra korpo (li estis tre longa) kvaza ? kurbi ?is ĉirka ? la gazetpa ?on, li klinis sian viza ?on profunde sur ?in kaj legis.
Neniam, nek anta ?e nek poste, mi vidis legi homon tiel. Li fakte avide voris la legatan. Kaj tiam li rigardis supren. Kaj pluan fojon mi neniam anta ?e nek poste vidis viron, kiu tiom jubile rigardis kiel tiu viro.
„Jen mi legis ?us en la gazeto“, li diris per grakanta pene trankviligita voĉo, kiu trovi ?is en ridinda kontrasto al lia ?ojega viza ?o, „ke la tuta afero estas simple klarigita jam delonge. Ĉiu viro en Ohio scias, ke mi havis nenion komunan kun tiu afero.“ Kaj tiam li ridis.
Kaj ni ĉiuj, starante mirigite ĉe li, atendinte ion tute alian, komprenis preska ? nur tion, ke la viro estis kulpigita pri io, kaj ke li intertempe, kiel li ?us eksciis el la gazetpa ?o, estis rehabilitita, ni komencis subite kunridi plengor ?e kaj preska ? elkore, kaj tial venis granda svingo en nian aran ?on, la stranga amareco estis tute forgesita, kaj fari ?is ankora ? bonega Kristnaskfesto, kiu da ?ris ?is la mateno kaj kontentigis ĉiujn.
Kaj ĉe tiu ?enerala kontenti ?o kompreneble jam tute ne plu gravis, ke tiun gazetpa ?on elserĉis ne ni, sed Dio.
tradukis Hans-Georg Kaiser
Sennacieca Asocio Tutmonda (SAT)
67 av. Gambetta
FR - 75020 Paris
Retadreso : kontakto_ĉe_satesperanto.org
Pri financa ?oj : financoj_ĉe_satesperanto.org
Retejo : http://satesperanto.org/
Tel : (+33) 09 53 50 99 58
Po ?tkonto n-ro 1234-22 K, La Banque Postale, Paris
IBAN : FR41 2004 1000 0101 2342 2K02 064
BIC : PSSTFRPPPAR
Konto de SAT ĉe UEA : satx-s
Konto de SAT ĉe PayPal : financoj_ĉe_satesperanto.org
Por renkonti ?i kun SAT-anoj en Parizo, informi ?u ĉe la sidejo de SAT-Amikaro
Se vi havas demandojn pri SAT, skribu al la SAT-oficejo en Parizo
a ? al via peranto
Pri teknikaj problemoj sur la pa ?o, skribu al pa ?o-aran ?ulo.