Mozaiko de konsideroj pri la 21-a jarcento

Ĉirka ? la fino de la 1990-aj jaroj, aperis infana distra ?o sub la formaj de videoludoj, vivantaj desegna ?oj a ? de kolektotaj kartoj. Tiu distra ?o ricevis la nomon Pokemon, kiu respondas al kunfandi ?a redukto de la Anglalingvaj vortoj pocket kaj monster, tio estas po ?monstro. Temas pri fiktivaj kreita ?oj ( elfoj, koboldoj ), kiuj vivus en herbaroj, ?angaloj, arbaroj, kavernoj, lagoj. La koncerna distra ?o konsistas en kaptado de tiuj po ?monstroj, por poste malsova ?igi kaj trejni ilin, tiel ke okazas mutacio, ?an ?i ?o de aspekto, metamorfozo la ? la Darvina koncepto pri evoluado.

Tiu distra ?o ne tute estas fantazia, ĉar ?i bildigas la eblojn donatajn de la propagandaj procedoj kaj de la disvolvi ?o de iuj sciencaj branĉoj, kiuj kondukas al manipuladoj destinitaj por metamorfozo de homoj profite por pli-malpli konfeseblaj interesoj. Jam en la jaroj 1960-1970, en Usono scienciaj esploristoj, kiel d-ro Jose Delgado, asertis, ke la ĉefa filozofia demando estas jena :« Kiajn homojn ni devas fabriki ?  ». Anta ?e la demando estis jena :« Kiaj estas la homoj ? ».

La veraj mastroj de la mondo ne estas plu la homoj, kiuj tenas la ?ajnon de la politika potenco, sed tiuj, kiuj regas super la financaj merkatoj, la tutmondaj mediataj grupoj, la altkvanta komunikado, la informadikaj industrioj kaj la genetikaj teknologioj. La tutmonda reala regantaro krei ?is, kaj ĉefe konsistas el Internacia Mona Fonduso, Monda Banko, Organiza ?o por Ekonomiaj Kunlaborado kaj Disvolvado, Mnnda Organiza ?o por Komerco. Tiuj organiza ?oj, kiuj ne estas submetataj al la universala voĉdonado, restas indiferentaj anta ? la demokratio. Ili suverene decidas pri la sorto de la Tera lo ?antaro, sen esti ?enataj de la kutimaj kontra ?pezaj povoj - parlamentoj, politikaj partioj, laborsindikatoj, mediatoj, kiuj estas jen tro lokaj, jen tro helpaj.
En tiu kadro, la teknologioj pri la tiel nomata informado plenumas rolon pli kaj pli ideologian, por silentigi la pensadon. Ternas pri ?eneraligata komercigado de la vortoj kaj cerboj. La komunikado fari ?is la ĉefa superstiĉo en la nuntempo, kaj estas rigardata kiel kapabla solvi ĉiujn konfliktojn inter personoj en la sino de familioj, lernejoj, entreprenoj, nacioj.

La informadika revolucio favoris la ekonomian tutmondi ?on, kiu direktas ĉiujn homojn al ununura modelo, kaj kreas ian liberalisman ligon konsistantan el retoj disdividantaj la homaron inter izolitaj individuoj en superteknologia medio.

En la nova maniero regi super la mondo pere de teknologioj, la vivo mem fari ?as produkta ?o. Ekde la jaro 1997, oni klonis musojn en Havajo, ?afojn en Nov-Zelando kaj Japanio, kaprinojn en Nord-Ameriko. Okaze de klonado de ?afino en la jaro 1997, fekundigo ne estis necesa : embrio krei ?is per kombinado de plenkreska ĉelnukleo kun sennukleigita ovolo de kunportanta ?afino. En la jaro 1998, en Brita scienca revuo The Lancet aperis la ideo pri la fakto, ke la kreo de homoj per klonado fari ?is « neevitebla ». En tia okazo, aperos industriaj patentoj pri homaj materialoj kaj pri Homoj Genetike Modifitaj.

La utileco de la scienca progreso ne plu montri ?as kiel evidenteco. Granda parto de tiu progreso estis glutata de ekonomiaj aktiva ?oj, kaj kaptataj de firmaoj avidaj al profitoj. Dum la 201astaj jaroj, la reapero de grandaj socialaj malegalecoj fortigis la senton, ke la teknika progreso ne respondis al la espero plibonigi la sorton de ĉiuj homoj. Tri personoj, kiuj estas la plej riĉaj en la mondo, posedas hava ?on, kies valoro superas la sumon de la Sumaj Internaj Produktadoj de la 48 plej malriĉaj landoj respondantaj, fakte, al kvarono de la ekzistantaj regnoj. Pro kunfandi ?oj de entreprenoj en pli lar ?ajn unuojn kaj pro koncentradoj de kapitaloj, kreskas la nombro de la mamutaj firmaoj, kies potenco superas tiun de iuj regnoj. La spezo de firmao General Motors superas la Suman Internan Produktadon de Danio ; tiu de firmao Exxon Mobil superas la Suman Internan Produktadon de A ?strio. La mamutaj firmaoj regas super la tutmonda komerco en la nombro de 70 procentoj. Kiel tiuj mamutaj firmaoj, tiel anka ? la grandaj financaj a ? mediataj grupoj influas, pere de siaj potencaj premgrupoj, la politikajn decidojn farotajn de la registaroj kaj parlamentoj.

La financo - tio estas la arto profitigi monon - derompi ?is de la ekonomio mem. En la skalo de la mondo, de la miliardoj da e ?roj, kiuj respondas al la ĉiutagaj financaj transakcioj, nur unu procento koncernas satigon de novaj bezonoj. La cetero estas spekula.

En simila maniero, la evoluado de la novaj teknologioj derompi ?is de la nocioj pri sociala progreso. La politikaj respondeculoj montri ?as malkapablaj taksi la malbonan flankon de la plirapidigo de la evoluado de tiuj teknologioj. Ili falas en la hontindan dependecon de fakuloj, kiuj ricevis nenian popolan mandaton, sed sekrete direktas la registarajn decidojn.

Tio ne malhelpis en la fakto, ke la mondo disi ?is pli kaj pli ekde la komenco de la 20-a jarcento. Komence, ekestis 40-kelke da regnoj, kaj nun ili estas en la proksimuma nombro de 200. El inter la multaj regnoj eli ?intaj el la malapero de la grandaj koloniaj imperioj - Belga, Brita, Franca, Hispana, Japana, Nederlanda, Portugala -, apena ? tri - Sud-Koreio, Singapuro kaj Tajvano - ekonomie progresis, dum la aliaj restas premataj de persista subevoluado. La subevoluintaj landoj tre malfacile progresos, ĉar la krudaj materialoj, kies vendado konsistigas la ĉefan ekonomian bazon, estas hodia ? malpli utiligataj de la evoluintaj landoj, a ? estas anstata ?igitaj per sintezaj produkta ?oj. Ekzemple en Japanio, la industria produktado reduktis sian konsumadon de krudaj materialoj en la nombro de ĉirka ? 40 procentoj kompare kun tiu en la jaro 1973.

De alia flanko, oni povas eĉ aserti, ke la tri tradiciaj faktoroj de nacia potenco - granda teritorio, grandnombra lo ?antaro, multo da krudaj materialoj, - fari ?is malavanta ?oj en la postindustria tempo : Brazilo, Ĉinio, Hindio, Indonezio, Meksikio, Ni ?erio, Pakistano kaj Rusio trovi ?as inter la landoj, kie la meza enspezo por unu lo ?anto estas plej malalta en la mondo. Male, en la kadro de la fmanca tutmondi ?o liliputaj regnoj - Kajmana Insularo, Li ?ten ?tejno, Monako, Singapuro - profitigas siajn civitanojn de tre altaj
individuaj enspezoj.

En la sama tempo, ĉirka ? du miliardoj da personoj - tio estas triono de la homaro - suferas de anemio, kaj ĉiujare tridek milionoj da personoj mortas pro malsato. Anta ? la malapero de Sovetio en 1991, la malvarma milito inter la komunisma bloko kaj la kapitalisma ebligis, ke iuj politikaj re ?imoj profitu de financaj helpoj kontra ? militaj kaj ekonomiaj avanta ?oj, kiujn ili konsentis. Perdo de tiuj financaj enspezoj decidigis kelkajn el la koncernaj registaroj plenumi malsatigan politikon en siaj respektivaj regnoj, por senbridigi internacian kompaton, kiu fari ?as neelĉerpebla fonto de mono, nutro kaj politikaj depostuloj pere de mediatoj.

Ĉio ĉi ne malhelpas la registarojn en tio, ke ili submetas la politikon, per artifikoj de mal ?tatigo de preska ? ĉiuj sektoroj, al la le ?oj de la merkatoj, kiuj havas la celon reglamenti ĉiujn homajn aktiva ?ojn inkluzive de la kulturo kaj sportoj. Nu, la le ?oj de la merkatoj ne kongruas kun socia kaj tutmonda koherecoj, ĉar ili disigas la homgrupojn en du partojn ; la personojn, kiuj estas pagokapablaj, kaj la aliajn, kiuj estas ne interesaj. En reklamo por magazino Forbes legata de miliarduloj, siatempe aperis la frapfrazo « Kapitalistoj el ĉiuj landoj unui ?u ! » Temis pri moka maniero soleni la 150-jaran datrevenon de la apero de Manifesto de la Komunista Partio kaj la respondan frapfrazon « Proletoj el ĉiuj landoj, unui ?u ! ».

el la SAGO, februaro 2005