La 14an de junio

FamiÄ is la nomo Iitate
Ĉiuj nukleaj centraloj en Japanio havas sian nomon el la loka nomo krom HukuÅ ima kaj Åœimane, ekzemple la centralo Hamaoka situas en la distrikto Hamaoka, la centralo OnagaÅ­a en la urbo OnagaÅ­a ktp. Kvankam la centralo HukuÅ ima n-ro 1 situas en la urboj Hutaba kaj Ookuma, Ä i ne havas tiujn nomojn, sed la guberninomon de HukuÅ ima. Rilate al tiu akcidento ankaÅ­ alia vilaÄ o Iitate fariÄ as fama. Äœi devus esti trankvila kampara vilaÄ o situanta ekster 30-kilometra zono de la centralo, sed malbonÅ ance Ä i situas laÅ­ la vojo de la ventoj, kiuj flugas de la centralo. Pro tio radioaktiveco fariÄ is tiel forta en tiu vilaÄ o, ke la registaro ordonis, ke la vilaÄ anoj evakuu la vilaÄ on Ä is la fino de majo.
En la lasta jaro tiu vilaÄ o aperigis en ĵurnaloj anoncon, ke Ä i volas ricevi uzitajn infanlibrojn por sia biblioteko, ĉar mankas buÄ eto por tio. Mulaj japanoj, kaj ankaÅ­ mia edzino, sendis librojn al la vilaÄ o. Poste venis dankletero kun la informo pri la vilaÄ o. HodiaÅ­ hazarde mi trovis tiun leteron, kiun mi resume tradukos.

Konstruu nian vilaÄ on de Madei-vivo

La vilaÄ estro Sugano Norio (64-jara)

AntaÅ­e Japanio estis la plej sekura lando en la mondo, kaj ĉiuj opiniis, ke ili estas feliĉaj, naskiÄ inte en tiu ĉi lando. Tamen lastatempe Å ajnas al ni, ke Japanio fariÄ as la plej malsekura lando en la mondo. Oni diras, ke troviÄ as multaj konstruaĵoj, kiuj falos facile en ne tiel forta tertremo, multaj mortis en la akcidento de tro rapida trajno, gepatroj mortigas infanojn, ktp. Certe troviÄ as diversaj kialoj por tiuj aferoj, sed resume ni povas konkludi, ke la ideo “pli efike, pli rapide kaj pli riĉe†kaÅ­zis ĉiujn malbonaĵojn.

Multaj kontraÅ­is la ideon “malrapideâ€
5 jarojn antaÅ­e mi proponis 5-jaran planon surbaze de la ideo “malrapida vivo†, tamen multaj kontraÅ­is la vorton “malrapida†. Dum la pasintaj 50 jaroj ni vivis surbaze de la ideo “Rapideco estas bona kaj malrapideco estas malbona†. Eĉ en nia “malrapida†vilaÄ o tiu ideo radikiÄ is profunde en la koro de la vilaÄ anoj, tial ili tuj reagis negative al mia propono.
Kiam mi cerbumis, kiamaniere mi komprenigas mian ideon al la vilaÄ anoj, iu diris al mi : “Ĉu ‘malrapida’ ne signifas ‘madei’ ?†Madei estas vorto, kiun oni ofte uzis antaÅ­e kiel “Se vi ne prizorgas vian gefilojn “madei†, vi havos malfacilon poste†aÅ­ “Tiu edzino ne laboras madei, kiel malbona Å i estas !†Tiu vorto “madei†, devenante de la vorto made (ambaÅ­mane), havas signifon “valore†, “zorgeme†, “malrapide†, “atenteme†, “kore†, “diligente†, t.e “fari ĉion per ambaÅ­mane†. Mi proponis “madei-vivon†anstataÅ­ “malrapida vivo†kaj ĉiuj tuj komprenis, kion mi celis.

Projektoj por “madei-vivoâ€
Ni organizas madei-tablotenisan konkurson. En la ordinara tabloteniso oni provas venki la alian per forta frakasbato. Sed en nia tabloteniso geedzoj, geknaboj, geamikoj pare konkursas, kiel longe ili povas ludi, redonante facile redoneblajn pilkojn. La atmosfero de tiu tabloteniso estas tre familia kaj tre varma, malsame ol tiu de ordinara tablotenisa konkurso.
La vilaÄ o donas 50000 enojn da kupono valida nur en la vilaÄ o por la tria kaj pli postaj infanoj en la familio Ä is tiuj finos la kurson de mezlernejo.
Por aĉeti buson por la mezlernejo ni emisiis kreditoraĵojn, ne pro tio, ke mankas buÄ eto, sed pro tio, ke vilaÄ anoj kunlaboru por infanoj.
Nia vilaÄ o estas malgranda kun 6500 vilaÄ anoj, sed mi estas certa, ke se ni paÅ as surbaze de tiu madei-vivo, ni povos antaÅ­eniri sendepende. Multaj vilaÄ oj provas postvivi, kuniginte sin kun pli granda urbo, sed se ni provas vivi sendepende, vilaÄ anoj povas vivi pli vigle, pli kunlabore kaj pli fervore. Ni ne elektu facilan vojon sed malfacilan, kaj tio donos instruon kaj edukadon al la venontaj generaciuloj. Nun estas la epoko por homamo, amikeco kaj madei-vivo. Nia vilaÄ o Iitate certe fariÄ as “brilanta vilaÄ o†paÅ on post paÅ o. (Fino)

Tragedio atakis la vilaÄ on
La fotoj en la unua paÄ o estas fotitaj de tiu vilaÄ estro. Ĉiuj estis feliĉaj. Kiam li estis 26-jara, li akiris fotilon. Kiam li fariÄ is estro de la vilaÄ a civitana halo, li komencis foti vilaÄ anojn. Nun tiuj vilaÄ anoj havas malfacilon pro la nuklea akcidento. La 15an de majo komenciÄ is “planita evakuo†. Laktofabrikistoj devas forlasi bovinojn, kiujn ili prizorgis kiel siajn familianojn. Terkulturistoj Ä emas, ĉar ili devas ĉesi kultivadon. Infanojn atakas korpe radioaktiveco kaj kore maltrankvilo de la gepatroj. La vilaÄ o, kiu neniun profiton ricevis de la nuklea centralo, nun suferegas.
La vilaÄ estro decide deklaris la 15an de majo, kiam 10 familioj forlasis la vilaÄ on : “Mi estas tre malÄ oja. Ni celis igi nian vilaÄ on la plej bela vilaÄ o en Japanio, sed nun nia vilaÄ o fariÄ is alisignife fama en la mondo. Dum multaj jaroj ni protektis tiun vilaÄ on, zorgante rizplantojn kaj brutaron kontraÅ­ multfojaj malvarmaj klimatoj. Ni ne plu havas elekton refunkciigi nukleajn centralojn en HukuÅ ima. Ni forĵetu tiujn. Mi strebas per mia tuta forto por ke ĉiuj vilaÄ anoj povu reveni hejmen plej frue†.

La 11-12an de junio okazis la 60a Esperanto-Kongreso de la regiono Kantoo kun la partopreno de 126 esperantistoj. Kantoo estas la regiono, kiu inkludas Tokion kaj la ĉirkaŭajn guberniojn. Por tiu ĉi kongreso ni invitis f-inon Nguyen Thi Phuong el Vjetnamio por marki la 60an datrevenon de nia kongreso kaj la okazigon de la 97a UK en Vjetnamio en 2012. Mi timis, ke malmultaj homoj venos pro la funebra etoso de la katastrofo, sed dank’ al nia klopodo kaj la subteno de esperantistoj la kongreso sukcesis.