La 23an de junio

La 21an kaj la 22an de junio mi vizitis la gubernion Mijagi. Ĉar mi raportas la tragedion en la damaÄ itaj gubernioj, mi volis vidi per miaj propraj okuloj, kia estas la damaÄ oj. La 21an s-ro Tezuka TakaÅ i, loÄ anta en la urbo Tagaĵoo, akompanis min per sia aÅ­tomobilo kun s-inoj Sanpei Keiko kaj Saitoo Cume. Kaj la 22an s-ino Saitoo aÅ­tomobile akompanis min kun s-ino Sanpei. Dank’ al esperantistoj, mi povis viziti diversajn lokojn laÅ­ la marbordo de la Pacifika Oceano.

La urbo HigaÅ i-MacuÅ ima
La 21an ni vizitis hotelon en HigaÅ i-MacuÅ ima, situantan 2-3 kilometrojn fore de la marbordo. En Ä i okazis Toohoku-Kongreso antaÅ­ 3 jaroj, en kiu partoprenis ok francaj esperantistoj el Normandio. Tiu estis tre luksa hotelo, sed nun estas tute dezertigita. La vestiblo kaj ĉiuj ĉambroj en la unua etaÄ o estis en kaoso kun renversitaj mebroj, disĵetitaj litaĵoj kaj difektitaj ekipaĵoj. Neniu garids la konstruaĵon, do se ni povus eniri, sed tio estis tre danÄ era. Tial ni ĉirkaÅ­iris la hotelkonstruaĵon. MalantaÅ­e estis unuetaÄ aj apartamentoj de la laboristoj, kies fenestroj kaj ĉambroj estis detruitaj nur kun kurtenoj flirtantaj en la ventoj.

Apud la hotelo estis gimnastikejo kaj sportejo. Jam oni iom rearanÄ is la enon sed ĉe la anguloj estis amasigitaj per ondegoj de la cunamo trunkoj de pinarboj, kiuj staris inter la maro kaj la hotelo, envolvinte aÅ­tomobilojn. En la sportejo eble estis piedpilkejo kaj etgolfejo, sed ambaÅ­ jam transformiÄ is en la sablejojn.
Ni manÄ is lunĉon, sidante sur Å tono antaÅ­ la hotelkonstruaĵo, kaj vidis multajn Å utkamionojn kuri sur la strato antaÅ­ la hotelo. Ili direktis sin al strangkolora monteto, kiu, en efektiveco, estis monteto de rubaĵoj. Ni proksimiÄ is al Ä i kaj vidis, ke estas kvar montetoj, konsistantaj respektive el lignaĵoj, betonaĵoj, elektraj aparatoj kaj vestaĵoj. Apud la unu monteto sidis sur la benkoj remburitaj animalpupoj.

Tiuj montetoj estis la unuaj, kiujn mi vidis, sed poste mi vidis en multaj lokoj similajn montetojn. Tiujn rubaĵojn oni nomas en la japana lingvo “gareki†, kiu signifas brikaĵojn, betonaĵojn kaj lignaĵojn el detruitaj konstruaĵoj. Iu suferanto skribis en la ĵurnalo, ke oni ne nomu tiujn rubaĵojn kiel “gareki†, ĉar tiuj devenas de karaj domoj kaj posedaĵoj, sed por mi tiuj estis vere rubaĵoj konsistantaj el miksaĵoj de diversaj malpuraĵoj. Tamen la pupoj antaÅ­ tiuj montetoj klare montriÄ is ne rubaĵoj sed memoraĵoj de suferantoj aÅ­ mortintoj. En la urbo HigaÅ i-MacuÅ ima mortis 1308, malaperis 198 kaj multaj suferas, do oni ne povis kolekti tiujn kiel memoraĵojn. Sed laboristoj en tiu rubaĵejo eble suferas same, tial ili ne povis forlasi tiujn pupojn inter la rubaĵojn. Tamen Ä is kiam tiuj pupoj sidados por renkonti siajn mastrojn ?
Ĉie moviÄ is Å utkamionoj kaj buldozoj, tial Å ajnis al mi, ke en multaj lokoj grandaj rubaĵoj kiel trunkoj kaj elektraj fostoj estas jam forigitaj. Tamen oni bezonos multegan tempon por forigi rubaĵojn el vilaÄ oj kaj urboj, kaj ankaÅ­ estos malfacile forbruligi aÅ­ enterigi tiujn.

La urbo IÅ inomaki

Poste ni direktis sin al la urbo IÅ inomaki, kaj supreniris al la monteto Hijori-jama, de kie ni povis panorame vidi la tutan kvartalon apud la maro kaj la haveno. Dume atakis nin malbona odoro el putrintaj fiÅ oj, sed tio ne estis tiel forta, kiel mi antaÅ­supozis, tamen ni surportis maskon.
La pejzaÄ o estis senesperiga. Restis grandaj konstruaĵoj, sed nenie troviÄ is aliaj domoj. Ni piede subeniris. Ju pli malalte, des pli preme proksimiÄ is la teruraĵoj. Domoj restantaj, Å ajne en bonordo, estis malplenaj en la unua etaÄ o, kaj la kurtenoj flirtas en la ventoj. En la ĉambroj vidiÄ is renversitaj mebroj kaj kusenoj. Ĉio miksiÄ is malpure. Stratoj estis jam senrubaĵa, sed kie estis domoj, tie estis nur ebenaj teroj kun rubaĵoj.
Mi vidis neniujn lokanojn, la distrikto estis tute senhoma krom unu barbirejo nomata “Sakura†, en kiu mi vidis barbiron aranÄ i harojn de unu kliento. Mi preskaÅ­ larmis pro emocio. Sur la pordo estis simpla anonco “Refunkciis†.

Apud la strato estis kesto, en kiu troviÄ is fotoj de avino kaj nepino. Jam la fotoj estis nebulaj pro marakvo, sed mi povis klare vidi iliajn ridantajn, feliĉajn vizaÄ ojn. Ĉu ili estis savitaj ? Ekpluvis. La kesto ne havis kovrilon, tial ni serĉis plastajn sakojn el la ruboj kaj kovris Ä in. En alia loko estis alia kesto, en kiu estis ruÄ a dorsosako, kiun posedis knabino en la 3a lernojaro en la elementa lernejo laÅ­ la nomo sur Ä i. Ĉu Å i fartas bone ?
Ni plu iris al la urba hospitalo. La 11an de marto, kiam atakis la cunamo, pacientoj kaj la hospitalaj funkciuloj estis izolitaj en tiu konstruaĵo kaj sur la tegmento ili svingis la manojn al la helikoptero por peti la helpon. Multaj sukcesis atingi la tegmenton, sed troviÄ is homoj, kiuj malsukcesis kaj mortis. Same kiel en la hotelo en HigaÅ i-MacuÅ ima, la unua etaÄ o estis tute detruita, tamen la koto estis jam forigita kaj ni povis rigardi la internon iomete.
Laste ni vizitis templon. Äœi bonorde staris, sed restis nur lignaj kolonoj kaj la tegmentoj. Devis esti figuro de Budho en la altaro ĉirkaÅ­ata de orkoloraj ornamaĵoj kaj budhismaj iloj, sed nenio restis. Ĉe la korto staris granda ginkoarbo kaj Å ajne fartis bone, sed proksimiÄ inte al Ä i mi trovis, ke rando de ĉiuj folioj fariÄ is bruna. Ĉiuj arboj en la inunditaj lokoj de la cunamo ekvelkis pro marakvo. Samo okazis en tiu templo. Ĉe la pordo kuÅ is figuro de Åœinran, kreinto de tiu sekto, kiu falis de la piedestaro.
Ekpluvis forte kaj vesperiÄ is. Kun malÄ oja koro ni hejmenveturis al la urbo Sendai.

(DaÅ­rigota)