En Francio oni decidos la 29an de majo 2005 per referendumo pri E ?ropa Konstitucia Traktato. El historia vidpunkto estas nur la 22a referendumo post la franca revolucio (1789-1799). Ĝi do estas rara kaj grava evento. Ofte referendumo estis plebiscito por a ? kontra ? unu homo. Jacques Chirac sciigis ke li restos prezidento eĉ post neakcepto de EKT. Do probable ne multo ?an ?i ?os en la politiko de la nuna registaro dum la proksimaj du jaroj. Ĉiukaze pozitiva ?o estas (eĉ se la traktato estos malakceptita) ke almena ? oni lar ?e debatis pri la politika estonto de la E ?ropa Unio. Tamen por la civitanoj estas tre malfacile respondi per simpla jes a ? ne al kompleksa jura teksto rezultinta el kompromisoj. Beda ?rinde EU ne pretigis pedagogian dokumenton por klarigi la etapojn de la e ?ropa formi ?o, la nuna konsisto de la unio kaj la statuso de la membroj en la unio.
Notindas ke eĉ la kontra ?uloj de la traktato principe konsentas pri la neceso de la e ?ropa konstruo, sed ili rifuzas ?in pro ideologiaj motivoj a ? ĉar ili timas perdon de nacia suvereneco. La plimulto de la voĉdonontoj naski ?is post la fondi ?o de EU en Romo (1957). Ili scias nur el historiaj libroj ke EU kontribuis al repu ?ado de malordoj : militoj, malriĉo kaj diktaturoj. Se oni volas garantii pacon, prosperon kaj demokration en E ?ropo, jesa voĉdono estas konsilinda. Malgra ? ĉiuj mankoj EKT ebligas pluan pa ?on direkte al politika konstruo de EU. E ?ropo povos pli bone defendi sin dum internaciaj intertraktoj pri universalaj normoj koncerne komercon, kulturon, protektadon de la natura medio, energion, enmigradon, ktp. Ĝi havos pli da pezo dum trakta ?oj en UN vidalvide de Usono, Ĉinio kaj Hindio.
Certe oni povas beda ?ri ke oni kunmetis tri elementojn en unu traktaton : la organizo kaj funkcio de novaj institucioj de EU ; la Ĉarto de fundamentaj rajtoj de la Unio ; la represo de ĉiuj interkonsentoj pri la funkciado de EU jam aplikataj. Fakte ne temas pri konstitucio de federacio, sed pri traktato de sendependaj ?tatoj en kiu la principo de subsidiareco apliki ?as. Ekzemple koncerne la socialajn servojn kaj protekton EU fiksas nur minimumajn normojn lasante al la naciaj normoj kaj praktikoj plian detaligon. Tamen EKT ebligas pa ?on al pli reala politika ekzisto de EU, ?is nun nur giganto ekonomia, komerca kaj mona.
Oni do havas la elekton inter ratifo de projekto ebliganta komencon de politika E ?ropo a ? sen ?an ?an staton ?isnunan. La traktato agnoskas ke la agadoj de publikaj servoj ne estas submetataj al la konkurenco. La Ĉarto de la fundamentaj rajtoj inspiri ?as de la sociala merkatekonomio kaj ebligas apelacion fare de ĉiu EU-civitano al la Kortumo, se li ju ?as direktivon el Bruselo neakceptebla. Tion anka ? rimarkis la E ?ropa Konfederacio de Sindikatoj kaj ĉiuj socialistaj partioj de E ?ropo, kiuj estas favoraj al la traktato.
Tamen la referendumo ne decidi ?os nur rilate ĉi tiujn pozitiva ?ojn. Multaj francoj volas sankcii per voĉdono kontra ? EKT la politikon de la nuntempa dekstra registaro ĉar ili responsigas ?in pri la sociaj malekvilibroj kaj la amasa senlaboreco. Kompreneble la e ?ropa integri ?o ne estas panaceo por solvi la problemon de senlaboreco en Francio. Tamen estos en la kadro de EU ke necesas fiksi ta ?gajn regulojn rilate la cirkuladon de migrantoj, varoj kaj financoj. Sova ?ejo sur ĉi tiu kampo estus ruiniga.
Resume la akcepto de E ?ropa Konstitucia Traktato povas esti ?anco por estonta realigo de Unui ?intaj Åœtatoj de E ?ropo la ? federacia modelo, en kiu la unuopaj membroj ne perdos sian identecon.
2005-05-24, rearan ?ita 2005-06-06
Sennacieca Asocio Tutmonda (SAT)
67 av. Gambetta
FR - 75020 Paris
Retadreso : kontakto_ĉe_satesperanto.org
Pri financa ?oj : financoj_ĉe_satesperanto.org
Retejo : http://satesperanto.org/
Tel : (+33) 09 53 50 99 58
Po ?tkonto n-ro 1234-22 K, La Banque Postale, Paris
IBAN : FR41 2004 1000 0101 2342 2K02 064
BIC : PSSTFRPPPAR
Konto de SAT ĉe UEA : satx-s
Konto de SAT ĉe PayPal : financoj_ĉe_satesperanto.org
Por renkonti ?i kun SAT-anoj en Parizo, informi ?u ĉe la sidejo de SAT-Amikaro
Se vi havas demandojn pri SAT, skribu al la SAT-oficejo en Parizo
a ? al via peranto
Pri teknikaj problemoj sur la pa ?o, skribu al pa ?o-aran ?ulo.