Redaktejo de Sennaciulo : ?Sanga Sinajo

Ĉar nia bulteno estas nur monata, ?i tre malfacile povas sekvi la aktualecon kaj malofte entenas artikolojn pri fre ?dataj eventoj. Tio ne signifas, ke ni sektane zorgas nur pri niaj internaj problemetoj kaj restas indiferentaj al la ?tormoj, kiuj foje skuas la mondon.


***

Ni ne estas naciistoj. Ni ne ?atas la patriojn. Ni strebas al mondo, en kiu la dividoj - geografie a ? te ?nike necesaj - ne estos pli signfiaj ol la francaj departementoj a ? la svisaj kantonoj.

Tial, kiam okazas internacia milito, ni ?enerale konsideras kun malestimo tiun « behina ?on » kaj neniel enmiksi ?as. Tamen, kiam staras unuflanke diktatoro, kiu ?is en la detaloj, ?is en la voĉtono imitas Hitler kaj aliflanke demokrata popolo, kiu ?an ?is la dezerton al oran ?ejoj, ni scias, kien iras nia simpatio. Kaj tiun lundon 5an de Junio ni sentis angoron por Israelio pro la aritmetika rilato, kiu tiam sin prezentis : 50/2 ; 50 milionoj kontra ? 2 ! Ĉar la ?sente ni ĉiam staras ĉe la flanko de la frapato kaj ne de la frapanto ; ĉar dum la al ?eria milito ni sentis nin proksime al la al ?eriaj vila ?anoj, kiujn « pacigis » la franca armeo ; ĉar dum la vietnama milito ni estas solidaraj de tiuj, kiuj ricevas la bombojn kaj ne de tiuj, kiuj ilin ?etas.

Kaj kiam marde vespere la timinda araba tenajlo montri ?is el kartono kaj Naser « tigro el papero », ni pli malpeze spiris kaj esperis por Israelio, kiel ĉiuj humanaj homoj.

Poste ni ja komprenis, ke Israelio ne estis tiel senkulpa ?afo, ke ?i estis arsenalo tuj preta por esplodi kaj ni komprenis anka ?, ke la rilato 50/2 ne estas tute ?usta, ĉar en nia te ?nika teimpo gravas anka ? la kvalito : grave pezis en la batalo la intelekta supereco de la Israeloj. De tio la arabaj ĉefoj devus minianume lerni ke por moderni ?i pli ur ?as konstrui lernejojn ol aĉeti tankojn.

Ni ne ?atas la patriojn kaj la patriajn militojn kaj ni estas pacistoj ; kaj tiun lundon atakis Israelio. Jes. Sed en tiu milito temis pri preciza tago, pri akurata horo. En tia duelo gajnas, kiu unue pafas. Kelkhora batalo inversis la potencojn. Temis pri vivreflekso.

Kaj ĉu la pacismo de Israelio en tiu kazo ne estus la ?afa akcepto de amasbuĉado ? La Ne-perforto estas bela idealo kaj la dialogo ĉiam preferinda al la bomboj. Jes. Sed jen la dramo : por dialogi same kiel por militi oni devas esti du. Kaj se la alia rifuzas la dialogon ? Kaj se la alia eĉ rifuzas, ke vi ekzistu ? Por ke la Neperforto efiku, la kontra ?ulo devas konservi por la homo tiun minimumon de respekto, kiu ebligas la dialogon. Sed estas perfortuloj, kiuj komprenas nur la perforton. La Neperforto anta ? iu Hitler a ? iu Naser nur favoras al la konstruado de A ?? vic kaj de Treblinka. Kaj ?uste pro la Judoj oni inventis la vorton « genocido ». Eble nun post la perforto, la dialogo i ?os ebla...

« Israelio estas pontokapo de la usona kapitalismo kontra ? la araba socialismo ! » Nu, Israelio estas kompreneble ligita al okcidento kaj al la kapitalismo, sed ne pli ol la arabaj petrol ?tataj kaj ne pli ol Naser dependas de la rublo. Tio estas la sorto de ĉiuj malgrandaj ?tatoj, ke ili gravitas ĉirka ? unu a ? la alia giganto ... a ? boardas kaj ĉanta ?as inter amba ?.

Kaj pri araba socialismo ! Ĉu oni faras socialismon predikante la « Sank­tan Militon » ? Ne sufiĉas meti e ?ropan kravaton kaj e ?rapan jakon por perdi la mallar ?mensan mistikon de islamo. Por eli ?i el sia mezepoko, E ?ropo
devis unue transgrimpi siajn kristanajn dogmojn. La mirindan progreson de Israelio kreas ne la harplektuloj kun pre ?o ?aloj, sed tiuj gejunulaj - ofte ateistoj - kiuj lalboras en la kibucoj. Kaj sian ?usan elsavi ?on ?i ?uldas al sia te ?niko, al sia organizo, al sia inteligento, al sia dinamismo, ne al siaj pre­ ? o ?aloj.

Sed en E ?ropo, inter la krucmilitoj kaj la koncepto « socialismo » pasis 6 jarcentoj. Tial tiu konflikto estis ne tiom ordinana internacia milito, eĉ ne tiom intergenta milito kiel okazas ofte inter novaj ?tatoj, ol milito inter du niveloj de civilizo inter la teologio kaj la elektroniko.

Kiu kulpas pro la sangelver ?o ? Ĉu tiuj 50 milionaj da Araboj mizeraj, analfabetaj, fanatikigitaj de ambiciaj estroj ? Kiel ĉiam estis facile en tiu kazo kredigi al ili, ke pri ilia mizero kulpas la najbaro - ĉefe la Judo ! - Hitler uzis la samajn argumentojn eĉ en la multe pli klera Germanio.

Kiu kulpas ? Naser ? Jes. Sed iu Naser kiel iu Hitler kreskas nur sur tere­noj, kun aliaj por ili sterkis.

Kiu kulpas ? La malnova koloniismo, kiu lasis la arabajn ?tatojn ensabli ?i en sia korano kaj ne zorgis pri ekonomia progreso ? Jes, sed ne nur tio.

Kiu kulpas krome ? La du super ?tatoj, kiuj ?akludas en mezoriento. Jes. Kaj la luda estis pli dan ?era ol ili supozis. Sed estas aliaj pli rektaj kaj pli profundaj ka ?zoj.

Kulpas tiuj ?tatoj (inkluzive Francion), kiuj liveras armilojn. Ĉar neniu el tiuj ?tatetoj - eĉ ne Israelio - havas sufiĉe fortan ekonomion por fabriki mem tankojn, a ? jetaviadilojn.

Kulpas tiu situacio, kiun kreis UN-o en 47, sed kiun UN-o neniam kapablis solvi. Kion fari el tiuj rifu ?intoj ?

« La kreado de israela ?tato estis erara. Cetere ju pli da landlimoj, des pli da militka ?zoj. » Fakte. Sed nun ?i ekzistas. Kaj eĉ se la ?tato ne ekzistus, la Judoj tien enmigrintaj ekzistus kaj la problemo ne estus pli simpla. A ? ili ne plu ekzistus, ĉar la Araboj estus elpelintaj ilin kaj la araba Palestinio estus same mizera kiel la aliaj arabaj ?tatoj.

Sed kial tien migris la Judoj, eĉ anta ? ol ekzistis Israelio ? Ĉu ne pro la naciaj ekstermejoj, ĉu ne pro la progromoj, ĉu ne pro tuta tradicio tre kristana de persekutado ? Ĉu ne pro tiu rasisma frazo de la Evangelio : « Lia sango refalu sur nin kaj sur niajn infanajn. » La tuta okcidenta civilizo kulpas en la hodia ?a dramo.

Kaj ĉiam okazas tra la historio, ke unu generacio devas pagi la fakturojn por tio, kion mendis anta ?aj generacioj...

Krome, hodia ?, ke la migradon de la Judoj al Palestinio ka ?zis unue religia sento, tio ne plu gravas.

Eĉ, ke la kreadon de juda ?tato ka ?zis la naziaj persekutoj kaj la krematorioj, tia hodia ? estas duaranga afero.

Gravas tiu realeco, ke nun ekzistas en mezoriento popolo moderna, prospera, dinamika, kiu elplugis sian landon el la dezerto, popolo plantita kiel kojno inter la nazisma de Naser kaj la fe ?dismo de Ibn Sa ?d. Tio estas la problemo.

***

Kaj nun ? Israelio milite venkis, ?i rompis la premon, kiu de jaroj ?in minacis.

Sed kiel ĉiu milita venko, tiu estas provizora. La ka ?zoj de la konflikto restas. Neniu demando estas respondita. Restas la rifu ?intoj, pri kiuj neniu scias kion fari. Restas la ?ajne neelĉerpebla malamo de la Araboj kaj plie, pro la ?usa humiligado, nova tute varma reven ?emo.

Kaj ĉu tiu venko ne kreskigos israelan naciismon fronte al la araba ? Plia plago en mezoriento. Ĉu ?i ne kreos militarismon dan ?eran almena ? por la israela demokratio ?

Silentis la kanonoj. Nun ĉirka ? la verdaj tablotapi ?oj sekvos tiu alia milito, kiun oni nomas diplomatio, ne malpli na ?za nur malpli sanga.

Ĉu ili kapablos solaj trovi solvon por kunvivi ? Eble. Sed estas la kanalo kaj estas la petrolo. Ĉanta ?o por la Araboj, marĉando por la kvar « grandaj », kies ekonomiaj interesoj kaj influsferoj tie interplekti ?as...

Kiom da vort ?ongladoj, en kiuj la homa mizero estas nur oportuna ?o por demagogiaj superproponoj !

Kaj tamen Israelio, okcidenta per sia ekonomio kaj eĉ per sia kulturo, semida per sia lingvo kaj antikva tradicio povus esti ligilo, ponto inter la te ?nika okcidento kaj la ankora ? mezepoka islama mondo.

Sed kiel transpa ?i tiajn marojn de malamo ?

Ĉu Israelio scios etendi la manon por forgesigi la vundojn ? eĉ helpeman manon ?

Se ?i tion faros, ĉu la arabaj estroj ?in akceptos ? Nu, ni volas tion esperi.

Äœis tiu tago en kiu la dividoj geografie a ? te ?nike necesaj ne pli signifos ol la francaj departementoj a ? la svisaj kantonoj.

Red. [1]

El SAT-Amikaro n°228, julio 1967