Frehel-Kabo kaj Fuorto La Latte

La Frehel-Kabo situas je 8,5 km for de la komunumo Frehelo kaj Ä i estas lumturo el la plej impresaj en Bretonio kaj unu el la plej potencaj en Francio : Ä iaj klifoj superstaras maron je 70 metroj. Pado, inter erikoj kaj uleksoj, ĉirkaÅ­as la kabon. Dum klara vetero de tie eblas ekvidi la angla-normandajn insulojn de Jerzejo.

La Frehel-Kabo alnomigis la Frilz-kabon ĉe la orienta marbordo de « Novlando » kiam tien la lokaj maristoj komencis ekspluatadon pri moruoj.

Frehelaj lumturoj

Kiel averto-turo kontraÅ­ la anglaj atakoj, la olda granita lumturo aÅ­ « Â Vauban-turo  » konstruiÄ is sub la reÄ o Ludoviko la 14a de lernanto de Vaubano, Ä´an-Simeon’ Garanĵo (1647-1741) ĉef-ingeniero kaj milita arkitekto ; li respondecis pri la fortifikaĵoj de San-Malo’.

Tiam, oni bruligis lignon kaj karbon, poste surogatitaj per fiÅ oleo kaj kolzo. La turna lumsistemo kun horloÄ a sistemo anstataÅ­is la unuan lignan metodon.
Pli moderna kaj pli alta lumturo konstruiÄ is inter 1845 kaj 1847 kaj samlokiÄ is kiel la nuna lumturo. Oni Ä in elektrigis en 1886. Dum la milito en aÅ­gusto 1944, germanaj trupoj detruis Ä in.

La nuntempa lumturo estis rekonstruita ekde la jaro 1946 kaj inaÅ­gurita en la jaro 1950 : 32 metrojn alte, Ä ia lanterno superas maron je 103 metroj alte. Dum klara vetero, Ä ia lumo videbliÄ as je pli ol 100 kilometroj for.

http://fr.wikipedia.org/wiki/Cap_Fr%C3%A9hel

La kastelo LaroÅ gojono (La Roche-Goyon) estis konstruita dum la XIV jarcento ; Ä ia konstruado komenciÄ is en la jaroj 1340 kaj Ä ia ĉefturo datumas de la jaroj 1365-1370. Äœi estis uzita Ä is fino de unua imperio kiam la militaj tekniko-evoluoj igis Ä in maltaÅ­ga. En 1892 vendata al pluraj privataj proprietuloj antaÅ­ esti aĉetita de pasiulo en 1931 kiu entreprenis pezajn gravajn renovigojn Ä is la jaroj 1950. Estas ankaÅ­ loko por filmoj.

La fuorto staras ĉe roka kabo proksime al la Kabo-Frehel. Tiu loko estis elektita pro Ä ia malatingebla situo kiu permesas liberan rigardon al manika maro kaj smeralda bordo. Klifoj ĉirkaÅ­as la kastelon kaj proksimlokojn kaj tiel Ä in protektas kontraÅ­ la marinvadoj.
Plie, la konstruajn materialojn faciltroveblis : granito alvenis de kerna regiono de Bretonio, grejso rekte deprenita de la klifoj. Ligno faciltroveblis en la multnombraj arbaroj de la mezepoka epoko.
Strategia kaj grava estis la situo de tiu fuorto ĉar Ä i tutproksimis al la komercaj vojoj ligante San-Maloon, Normandion kaj la Angla-normandajn insulojn.

La fuorto entenas du kasteletojn. Unu el la du malfermiÄ as per barbakano (paseja konstruaĵo konstruita por defendi) kaj la alia malfermiÄ as al kastelkorto ; ambaÅ­ posedas levponton. En la korto eblas vidi akvan rezervujon. Tiu cisterno entenas pluvakvon sed ne nur, 20000 litrojn kaj provizkapablis la tutan garnizonon da averaÄ e 40 soldatoj.
Je la nivelo de la cisterno, levponto destiniÄ is al trompo de la maristaj atakantoj kiuj, pro la levponto, rekte direktiÄ is al zono de fortaj kurentoj kie la Å ipo frakasiÄ is kontraÅ­ la rokoj.
Tiu levanta ponto falsa misefikis.

ĈirkaÅ­as kontraÅ­ la korton : kapelo, ĉefturo, forgeskelo, kuglegoforno. Sub la nuna tretita tero de la korto kuÅ as la mezepoka korto je 8 metroj sube. Oni Ä in kovris per tero por ebligi la uzadon de la kanonoj.
La defensivaj iloj (kanonoj) staras ĉe la ĉefturo.

Äœi permesis ruÄ varmegigi la kanonkuglegojn. Tiu sistemo ne bone funkciis pro la fakto ke unue lignoforno necesigas multlignon kaj due oni bezonis varmigi la fornon dum ok horoj antaÅ­ enfornigi la kanonkuglegojn, tio lasis sufiĉe da tempo por fuÄ i.
La esprimoj :
« Â draÅ kritiki iun  »
« Â teni per pinĉiletoj  »
elvenas de tio.
Ĉe la vojeto alvenanta la kastelon, eblas vidi starantan menhireton, legende, laÅ­ nia koboldo, Ä i simbolas la Gargantuan fingron.

http://fr.wikipedia.org/wiki/Fort-la-Latte