1905-2005 CENTJARIÄœO POR ESPERANTISTOJ

1905 Kiel bela jaro por laikeco kaj Libera Penso. Por Esperanto estis Bulonjo ĉe maro kun unua Monda kongreso kiel baza fondi ?o de esperantista mondo. Dum tiu ĉi kongreso, parto de la parolado de Zamenhof estis modifita en la senco ke la lingvo ne estu poseda ?o de klerikalaro. Tiu ĉi movado por la disi ?o de Eklezioj kaj la Åœtato naski ?is el longa historia procedo en kiu la framasonoj, Nacia Federacio de Libera Penso kaj kelkaj aliaj ludis la ĉefan rolon.

Ni ne forgesu ke niaj avoj, esperantistoj a ? ne, jam estis origine el diversaj kontinentoj. Oni montris ke tiu ĉi le ?o ne estas nur franca, nek nur kontra ? romkatolika eklezio, sed kontra ? la interveno de ĉiuj religiaj instancoj en la publikaj sferoj.

Ni rememorigu parte la ĉefajn artikolojn de la Le ?o pri la disigo de Eklezioj kaj la Åœtato el 1905 : “Artikolo 1 : La Respubliko certigas la liberecon de penso. Artikolo 2 : La Respubliko ne inkluzivas, ne salajras nek subvencias iun ajn religion.†Jes, ge-SAT-anoj, tiu ĉi jubileo estas tre grava. En la aktuala mondo oni vidas politikistojn kaj religiulojn trudi siajn regulojn al la pensoj kaj korpoj en la tuta mondo. Ili provas per multkulturismo kaj relativismo, per militoj kaj nedemokrataj re ?imoj, ataki kaj detrui la spiriton kaj realecon de la Le ?o el 1905, kiu estas
enskribita de du jarcentoj en la monda demokrata procedo.

Parte pro tiu kialo, pli ol 50 asocioj invitis al manifestacio inter kiuj estis
International Humanist Union, SAT kaj SAT-Amikaro.
Jes, tiu ĉi jubileo sukcesis. Ni estis pli ol 12000 sur la Placo de la Respubliko en Parizo kaj dum du horoj ni mar ?is tra parizaj bulvardoj.
Ĉe la kapo estis 50 unuaj subskribintoj de la Invito al laikuloj, kaj ĉirka ? 2000 geframasonoj, ĉefe ligitaj al "Grand Orient". Sekvis aliaj asocioj subskribintaj la alvokon inter kiuj “Union des Athées†(Unui ?o de ateistoj), “Union Rationnaliste†(Unui ?o de Raciistoj) kaj la sindikato “Force Ouvrière†(Laborista Forto). Post ili estis internaciaj mar ?antoj kun la banderolo de “IHEU†kaj reprezentantoj ĉefe el E ?ropo. Sed alvenis mesa ?oj el Usono, Irlando, Argentinio, Ĉe ?io kaj Nov-Zelando. Kaj, sekvis “Fédération Nationale de la Libre Pensée†(Nacia Federacio de la Libera Penso) kun 3000 manifestaciantoj el francaj departementoj kaj 2000 el Pariza regiono. Entute 5000 liberpensuloj estis sekvataj de kelkmiloj da manifestaciantoj inter kiuj esperantistoj, delegacio de anarkiistoj kaj multaj laikuloj kaj ateistoj.

La manifestacio fini ?is per laika mitingo :
Unue, Marc Blondel, sindikatisto kaj liberpensulo, diris : “Laikeco estas la
garantio de egaleco inter la civitanoj, estas la kontestado de ĉiuj privilegioj pro religio a ? naski ?situacio. Estas la laikeco kiu konstruas la fratecon necesan por la starigo de solidareco. Fine, estas la laikeco kiu liberigas individuon de ĉiuj obeemoj esti ?ante tiel faktoro de Libereco.â€

Jean-Michel Quillardet, granda estro de “Grand Orient de France†rememorigis pri la ĉiama enga ?i ?o de framasonoj por la Respubliko kaj laikeco. Adresante sin al la registaro, li klare indikis ke la “GODF†volas la aplikon de la Le ?o de 1905, kompletan le ?on, sed ne malpli ol la le ?on pri la disigo de Eklezioj kaj Åœtato.

Fine, Christian Eyschen, ?enerala sekretario de la “Libera Penso†finis la mitingon dirante : “...Ni povas diri kun fiereco : hodia ?, plian fojon, ni unuigis tiujn kiuj estis disigitaj por fari nedisigeblan forton por la Respubliko, Demokratio, Libereco, Egaleco, Frateco kaj Laikeco !... Kaj kune ni decidas pri la komuna agado por defendi, restarigi kaj promocii la laikecon de la publikaj lernejoj kaj de la ?tato.

Do, ni ĉiuj kune da ?rigos nian batalon. Kaj oni ne ĉesas a ?di tiun ĉi landon, la malnovan ordonon de liberpensuloj, batalantoj por la emancipi ?o de la Homaro : “Nek dio, nek mastro ! For la klerikaraĉaron ! Vivu la Sociala revolucio !

Karaj gesamideanoj, la gazetaro estis pli ol timema eĉ mensoga por paroli pri manifestacio. Tio indas je “modelo de totalitarismo kaj unika penso.†Mi finas per la SAT-himno “Laboristoj ĉiulandaj unui ?u en SAT-rond’ ! ...Solidare kiel bloko ek al nova mondsoci’ ! Kontra ? dogmoj la raci’ ! Kaj grandnombre ĉiujare, al tutmonda SAT-kongres’ !

Karaj samideanoj, karaj kamaradoj, mi esperas ke ni povos kunigi niajn fortojn.

Dominiko Simeone

Karaj gesatanoj, gesamideanoj,

Mi skribis la artikolon « ? 1905-2005 centjari ?o por esperantistoj ? » pri la pariza manifestacio de la 10a de decembro 2005 en Sennaciulo n°1 de januaro 2006.
Kiam mi skribis pri la laika mitingo mi prunteprenis la resumon de la Libera Penso. Sed mi ne citis la prelegon de Babu Gogineni de la Internacia Humanista kaj Etika Unui ?o (IHEU). Mi aldonas la sekvantan tekston antaù la lasta prelego de la laika mitingo.

"Babu Gogineni ekzekutiva direktoro de la IHEU proklamis ke la laikeco ne estas franca escepto sed ?i apartenis al la hereda poseda ?o universala de la Homaro. Ne estas demokratio sen laikeco kaj sen apartigo de la Eklezioj disde la Åœtato kaj tio estas valida sur ĉiuj kontinentoj kaj en ĉiuj landoj."

Humanistaj kaj laikaj salutoj

Dominiko Simeone