En la lazareton E.L. 14, kiu estis tiom proksima al la fronto, ke seninterrompe oni povis a ?di la obtuzan grumbladon de la kanonoj, venis nur tiuj vunditoj, kiuj tute ne eltenus transporton. Kompreneble tie la laboro de la flegistinoj estis neimageble fortoraba. Kaj nur la plej bona personaro je kuracistoj, sanitaristoj kaj flegistinoj estis uzata tie, ĉar utiligeblis nur la plej bona personaro.
Kvankam la kuracistoj estis por la vunditaj soldatoj necesaj kaj helpemaj, la flegistinoj estis la pli ?atataj kaj pli amataj kunhomoj. Ofte la soldatoj dum monatoj ne vidis inon, kaj se tamen iu iam tute neatendite kaj neesperite kuris en ilian vojon, tiukaze estis olda, ?rumpigita kaj ĉiam kota inaĉo, kiu similis al ina esta ?o imagata de la soldatoj tiel, kiel onisko al kolor ?oja papilio. Ju pli longe la soldatoj estis en la milito, ju pli malproksimaj ili estis de sia patrio a ? de sia kutima kulturo, des pli iliaj edzinoj, fratinoj, fianĉinoj kaj amikinoj aperis al ili kiel flore blankaj lumfiguroj. Kaj se ili tiam venis vunditaj en lazareton kaj retrovis sin ĉirka ?ataj de la son ?ataj, hele vestataj ĉiam afablaj inaj figuroj, ili fari ?is kiel infanoj.
La komenca timema respekto, kun kiu ili rigardis la flegistinojn ĉe la rekonscii ?o transiris iom post iom en tian senfinan kortu ?an konfidon, kian apena ? povus prezenti iu alia homa rilato.
Iuvespere oni transdonis en E.L. 14 soldaton, pri kiu la ekzamenanta kuracisto konstatis du polmopafojn, ventropafon kaj komplikan rompi ?on de femurosto, ĉiukaze pro pafo de grenado.
Estis tre grava kazo. Kaj la viro ku ?is sen konscienco.
Homoj, kiuj estis tie dum semajnoj ekstere en la milito, ne plu distingeblis unu de la alia. Surviza ?e, je la manoj kaj je la vesta ?o ili ĉiuj aspektis egalaj. Ĉiuj egale sova ?i ?intaj. Kaj anka ? ilia lingvo estis plej ofte tute simila. Kruda, abrupta kaj dishakita, sen tiuj fajnaj diferencoj, per kiuj distin ?i ?as la erudicia homo de malpli klera homo. Kaj nur post tagoj, se ili estis plurfoje lavitaj, banitaj, razitaj kaj provizitaj per puraj vestoj, revenis iom post iom la tavoloj de civitana estinteco kreskinta dum jaroj a ? eĉ dum generacioj.
Pri la soldato, kiu nun estis transdonita en la lazareton, oni sciis eĉ ne iometon. Oni havis neniujn indikojn. La viro, sekve de la turmenta doloro, preska ? tute estis malvestinta sin, kaj dum tio perdi ?is la rekoniga marko. Armilojn, je kiuj oni povus legi pro la numero signon por apogi opinion, la sanitaristoj ne kunprenis, kaj en la vestoj, ĉar ili eble estis inter ?an ?itaj, ne legeblis enkudrita nomo.
Tiel li ku ?is kelkajn tagojn. Kun fermitaj okuloj. Ke li ankora ? vivis, palpeblis nur je la frapado de la koro, kaj dum longaj intervaloj li la ?te ek ?emis. La femurosto estis splintita. Kaj la ventropafvundon kaj tiun en la polmo oni lasis provizore netu ?itaj.Transportebla li estis neniukaze, pro la ventropafo.
La ĉefkuracisto ordonis, ke oni ne donu al li iun rimedon, nek por maldolorigo, nek por veki lin, oni nur nutris lin la ? preskribita artifika maniero.
La grupon, al kiu li apartenis, prizorgis la flegistino Malve. Ŝi estis la plej bela ino en E.L. 14, kaj anstata ? vuali ?in, la simpla vesta ?o ankora ? pligrandigis ?ian ĉarmon. Ŝi estis juna. Krome ?i venis el tre nobla familio, ?i restadis en francaj kaj anglaj penzionoj kaj sciis multon. Ŝia patro estis staboficiro je unu el la du plej gravaj frontoj. Sed ?i estis la plej fervora, plej atentema kaj plej nelacigebla el ĉiuj flegistinoj, kiuj ĉi tie laboris. Kaj ?i ?uste staris iumatene ĉe la lito de la fremda soldato kaj mankaresis lin delikate sur la frunto, kiam li veki ?is. Li rigardis ?in mirigite per grandaj okuloj, kies brilo ?ajne venis el longe pasinta tempo. Tiam li fermis la okulojn kaj denove malfermis ilin. Kaj li faris tion plena de nedirebla senfidemo.
Post iom da tempo li remetis lante la kapon, tiel, ke la mano ripozanta sur lia frunto devis gliti karesante trans lian viza ?on. Jen sentis la flegistino Malve, kion li sopiris, kaj ?i karesis lian viza ?on kaj la manojn kiel al infano.
Ŝi volis foriri por doni al li trinka ?on. Sed li ne volis kompreni tion. Liaj okuloj plenigis sin per horora timo. Flegistino Malve haltis. Jen li prenis heziteme ?ian manon, firme tenis ?in kaj diris tre malla ?te : „Ĉu vi estas flegistino ?!“
„Jes“, ?i diris.
„Vi nomi ?as Malve, flegistino Malve !“
„Kial vi scias tion ?“
„Mi ĉiam a ?dis ?in, dum jaroj, multajn multajn jarojn. En lando, tre tre fore de ĉi tie, kien mi iros denove, de kie iu vokas min. Ĉu vi ne a ?dis ?in ?“
„Ne, mi a ?dis nenion.“
„Sed vian nomon mi a ?dis. Malve ! Malve !“ Lia voĉo fari ?is pli kaj pli malla ?ta. „Malve estas mirinda nomo. Mola kaj bela kaj kantanta kaj jubilanta tia, kia estas vi, Malve.“
Jen ?i ekhavis la ideon, ke li devas esti a ?dinta la nomon en sia senkonscieco de kuracistoj kaj kamaradoj. Ŝi mankaresis denove lian viza ?on, sendecide, ĉu ?i voku la kuraciston a ?, ĉu ?i prefere atendu ?is la malsanulo denove trankvili ?os.
„Vi estas bela, Malve. Mirinde bela. Tiel mi ankora ? vidis neniun inon, tiom bela vi estas.“
„Ĉu vi ne havas fianĉinon ? A ? gepatrojn ? A ? belan karan edzinon, al kiu mi rajtas skribi kelkajn vortojn de vi ?“
„Malve, ne estu tiom severa al mi, mi devas diri al vi, kiom bela vi estas. Mi amas vin, ĉar vi havas tian kantantan kaj jubilantan nomon kaj plu, ĉar vi estas tiom bela.“
„Ne tiom eskciti ?u, alie vi ankora ? ekhavos febron. Ne parolu tiom multe.“
„Jes, se vi volas tion, flegistino Malve.“
Li metis sian manon al ?ia vango kaj nestigis sian kapon sur ?i.
Tiam li komencis denove, pli malla ?te ol anta ?e, preska ? nur flustrante : „Mi neniam havos edzinon, Malve.“
„Tamen, tamen, ni tute sanigos vin.“
„Ne, mi scias tion. Mi volus havi fianĉinon. Flegistino Malve, estu mia fianĉino. Mi amas vin, ĉu vi ne scias ?“
„Jes, mi fidas al vi !“
„Estu mia fianĉino, Malve. Unufoje. Mi estos tuj morta kaj neniam havos edzinon. Diru tion rapide, diru ke jes, anta ? ol mi devos iri tre malproksimen. Ĉu vi volas esti mia fianĉino ?“
Malve fari ?is ru ?a viza ?e kaj diris malla ?te, klini ?ante malsupren al li : „Jes, kompatinda amiko mia !“
„Ĉu vi amas min, Malve ?“
La okuloj de flegistino Malve plenigis sin per larmoj : „Jes. Mi amas vin, mia kompatinda kara amiko.“
Kaj li, kun la grandaj okuloj kun la brilo de pasinta mondo, plena de doloriga timo kaj plena de tremiga espero, diris flustre : „Malve, kara mia , kara Malve, kisu min.“
Ŝi premis siajn lipojn sur lian brulantan bu ?on. Li levis la brakojn ĉirka ? ?ian kolon kaj diris proksime al ?ia orelo : „Mia plej kara edzino Malve.“
Tiam ?i sentis, kiel malforti ?is liaj brakoj. Åœi liberigis sin softe.
Sed li estis jam morta.
En tiu momento alvenis la liton la ĉefkuracisto kun la aliaj kuracistoj por fari la kutiman matenan ekzamenadon. Li vidis la soldaton, levis la palpebrojn kaj diris al lia helpkuracisto : „Doma ?e, hiera ? mi ankora ? supozis, ke mi povus savi lin. Kaj neniu scias, kiu li estas, kio li estas, de kie li venis, kiu trupoparto, ĉu simpla soldato a ? oficiro, laboristo a ? sciencisto a ? artisto. Serĉato do, kiun eble iu atendos dum duono de jarcento.“
Tiam li iris al la sekva lito.
Flegistino Malve staris apogite al muro kaj larmis.
Ret Marut : Äœentileco de re ?oj
