La 04an de a ?gusto

La 31an de julio okazis Lanterno-festivalo sur la rivero Kitakami. Tiu estas la kutima somera festivalo de la urbo I ?inomaki, sed ĉi-jare viktimoj de la katastrofo en la urbo superis pli ol kvar mil, tial la nombro de lanternoj estis 10 mil, 5-oble pli multe, ol en la pasintaj jaroj. Sur lanternoj familianoj skribis frazojn kiel “Pace vivu en la ĉielo†, “Koran dankon pro via ?isnuna zorgo pri mi†ktp. (La ? la ?urnalo Asahi, la 1an de a ?gusto)
Hodia ? mi tradukos raporton pri la situacio de tiu urbo I ?inomaki raportitan la 2an de julio de s-ro Kikuĉi Hidejuki, emerita instruisto en la urbo, kies domo bon ?ance ne suferis pro la cunamo. Ekde la cunamo li laboras por suferantoj kune kun siaj amikoj kaj eksaj lernantoj. (El la organo de Kokarina-projekto)

*Kokarina estas eta muzikilo simila al okarino.

I ?inomaki, la plej dama ?ita urbo

Ĉiuj urboj kaj vila ?oj la ? la pacifikaj marbordoj en la regiono Toohoku estas dama ?itaj, sed precipe grave dama ?ita estas mia urbo I ?inomaki. Ekzemple la triono de la ruba ?oj pro la cunamo en la gubernio Mijagi trovi ?as en I ?inomaki. La inundita tereno de I ?inomaki estas 73 kvadrataj kilometroj, kaj tio estas la plej granda el ĉiuj inunditaj urboj. 60% de la kampoj kaj rizkampoj kaj 70% de la fabrikoj kaj oficejoj estis inunditaj. La grado de la tertremo estis pli ol 6, sed tiun ciferon oni konstatis nur lastatempe, ĉar la sismografo estis rompita. Oni ankora ? ne povas diri, kiom alta estis la cunamo. Iu urba funkciulo ĉe Kultura Centro de I ?inomaki vidis ondojn tu ?i la supron de la ponto Hijori (18 metrojn alta). La centra kvartalo estis tute inundita kaj engultita en la maron. Nur la monteto Hijori (56,4 metroj) staris meze de tiu maro kaj multaj homoj izolite pasigis du noktojn sur la pinto. 28000 familioj perdis sian domon.
3000 homoj mortis en I ?inomaki, tiel multe, ke oni ne kapablis kremacii, tial la urbo decidis enterigi tiujn en diversaj lokoj. Proksime de mia domo estis tia loko, kie oni enterigis 200 kadavrojn. Nun oni komencis elfosi tiujn por kremacii.
Komence de junio, dum mi promenis kun mia hundo, mi a ?dis interparoladon de du gelernantoj en la mezlernejo Kado ?aki. Tiu lernantino perdis amikon kiu apartenis al la lerneja basbalteamo. Åœi parolis pri tiu mortinta knabo, kiu aperis en ?ia son ?o, jene :

— â€œKiel vi estis en la cunamo ? Ĉu vi suferis multe ?â€
— â€œJes, mi suferegis†.
— â€œKiel vi fartas nun ?â€
— â€œMi fartas bone ?â€
— â€œÄˆu vi havas basbalmatĉon tie ?â€
— â€œJes, mi havas, sed ne tiel ofte kiel ĉe vi†.
— â€œKia estas la etoso tie ?â€
— â€œSame, ... sed iom malhele†.

Åœi aldone parolis al la knabo, kiu a ?skultis ?ian rakonton : “Tamen estis strange, ke mia mortinta amiko parolis, ku ?ante surventre†.
A ?skultante la supran interparoladon tri monatojn post la katastrofo, mi konstatis, ke ni, amba ? plenkreskuloj kaj infanoj, devas vivi kun peza ?ar ?o en sia estonteco.

Mia impreso : I ?inomaki jam fini ?is

Mi kreskis en tiu kvartalo. Mi vizitis la elementan kaj mezan lernejon Kado ?aki. En tiu tago de la cunamo, du a ?tomobiloj parkitaj en la lerneja sportejo koliziis unu kun la alia per la ondoj de la cunamo kaj ekbrulis. Tiu fajro atingis la lernejajn konstrua ?ojn, kiuj brulis dum postaj du tagoj. Mi estis ?okita vidi la dama ?egon tie same kiel tiu de la atombombo en Hiro ?imo.
Dum la unuaj 2-3 semajnoj ĉiuj devis vivteni sin per sia tuta forto. Vivlinioj kiel akvo, elektro, gaso ktp. estis tute rompitaj. En la 18a tago finfine akvo venis.
Ekde la tria tago post la katastrofo mi vizitadis diversajn lokojn en la urbo, volante scii la situacion, kunportante multajn rizbulojn kaj du du-litrajn botelojn da akvo en la dorsosako. Mi mem ne volis man ?i kaj trinki tiujn sed volis doni al suferantoj. Pa ?ante kaj pa ?ante tien kaj ĉi tien, demandante kaj demandante pri la vivo de miaj parencoj kaj amikoj, mia tiama konkludo estis, ke I ?inomaki jam fini ?is.
En majo mi eksciis, ke mortis 3 eksaj gelernantoj, kiujn mi instruis en la supera mezlernejo Onaga ?a. Anka ? tiu urbo Onaga ?a suferis multe pro la cunamo. S-ro H el la tri estis rifu ?anta kun siaj du kolegoj per a ?tomobilo kaj nur li mortis. Post lia morto lia edzino naskis bebon. Li intencis transdoni sian renon al la filino, kiu suferas pro nefrito. Mi demandadis al mi : “Kial li kaj liaj familianoj devas havi tian kruelan vivon ?â€
Pli ol 3000, la nombro de mortintoj, kaj 2700, tiu de malaperintoj, ne estas ?isdatigitaj ekde la 4a de aprilo. La tuta familio, la tuta kvartalo estis detruitaj, tial oni ne povas scii, kiuj malaperis. Hodia ? mi legis en la ?urnalo, ke en I ?inomaki 15000 familioj volis lo ?i en la provizoraj dometoj, sed 2000 el ili estas senkontaktaj. Kie ili nun lo ?as, tion neniu povas scii.
Anta ?e estis 260 rifu ?ejoj, kiujn la urbo prizorgis. La nombro de rifu ?intoj estis 60 mil, nome triono de la lo ?antoj. Ankora ? nun 5 mil lo ?as en rifu ?ejoj. Trovi ?is/as ne malmultaj rifu ?ejoj, kiujn neniam atingis man ?a ?oj kaj aliaj necesa ?oj.
En la lasta kaj anta ?lasta semajno mi vizitis la duoninsulon O ?ika per a ?tomobilo. En la golfo Sameura trovi ?as vila ?etoj Taniga ?a kaj Ootaniga ?a. Kiam mi estis studento, mia patro laboris tie kaj anka ? mi ofte vizitis tiujn, do mi havas karan memoron pri tiuj. Nun kiaj estas tiuj vila ?etoj ? Neniu restas, nur sabla pla ?o. Eĉ ne troveblas ruina ?oj. La vila ?eto revenis al la stato en la epoko, kiam homoj ankora ? ne eklo ?is. Tio donis al mi grandegan ?okon.

(Da ?rigota)