Gazetartikolo 2011

SAT-kongreso en Sarajevo

Ĉi-jara, la 84a SAT-kongreso, okazis inter la 30a de julio kaj la 6a de aÅ­gusto en Sarajevo, la ĉefurbo de Bosnio kaj Hercegovino, kie iam okazis la terorisma ago, fariÄ inta preteksto por la unua mondmilito.

Äœi estis ne tro multnombra (ĉirkaÅ­ 70 partoprenintoj), sed tre bone organizita (ĉefa danko pro tio al la loka preparkomitato) kaj saturita de diversaj kaj altnivelaj programeroj, interalie :
– seminario pri la kongresa temo “TutmondiÄ o kaj nacia fenomeno†, kiun majstre gvidis prof. François Lo Jacomo. Kelkaj subtemoj levitaj tie estis lingvorilataj : la senco kaj efektiva praktikebleco de lerneja instruado de infanoj en ties gepatra lingvo, la pluvivoÅ ancoj de malgrandaj lokaj lingvoj, instruado de nelingvorilataj lernobjektoj per la angla lingvo en neanglalingvaj landoj, alternativoj al fruaÄ a instruado de la angla – aferoj, pri kiuj Esperanto-parolantoj Ä enerale havas tre diversajn opiniojn ;
– prelegoj pri lingvaj aspektoj de operaciaj sistemoj (Samir Ribić), pri la sorto de fervojoj kaj fervojistoj antaÅ­e kaj nun (Pavlin Boevski), pri kinezoterapio (Vito Markovo) kun akompanaj praktikaj ekzercoj pri masaÄ o, pri scienc-populara literaturo en Esperanto (Nikolao Gudskov) – tiuspecaj eldonaĵoj Ä enerale respegulas orientiÄ on al la scienca mondkoncepto prefere ol la metafizika, kaj afero, pri kiu oni en la posta diskuto konstatis, ke Ä i indas konsideron en la eldonprogramo de la SAT-eldonfako – kaj aliaj ;
– libroprezentoj de Spomenka Å timec pri Hodler en MoÅ tar, Senad ÄŒolić, kiu priparolis la libron EÅ­ropa Unio : lingvaj kaj kulturaj aspektoj, kompilaĵon de kontribuaĵoj verkitaj por Esperantlingva simpozio pri eÅ­ropaj temoj okazinta en 2010.

La posta diskuto evidentigis, ke SAT-anoj sekvas atente, kvankam pro sia ofte pli decide kontraÅ­naciisma kaj tutmondeca starpunkto ne ĉiam senkritike, la agadon de la "neÅ­trala" Esperanto-movado en la EU kaj pri la afero de minoritataj lingvoj. FreÅ ajn eldonaĵojn prezentis ankaÅ­ la Eldona Fako Kooperativa de SAT : mapon, aktualan retlibron Indignu ! kaj romanon originale verkitan en Esperanto de SerÄ o Elgo, La Aliulo ;

AnkaÅ­ la arta programo estis altnivela pro partopreno de bosniaj profesiaj muzikistoj, al kiuj aliÄ is esperantistoj : aktoro SaÅ a Pilipoviĉ, kiu prezentis sian aÅ­tobiografion en formo de solspektaklo, gitaristo Lino Markovo kaj aliaj. La kreskanta aktiveco de muzikistoj kaj muzikemuloj en SAT stimulis diskuton pri la eventuala fondo de Arta Fako en la asocio.

Kongresoj de SAT kutime distingiÄ as per “alternativa turismo†: vizitoj al entreprenoj, renkontiÄ oj kun sindikatestroj ktp. Ĉi-jare okazis io alia : apud la ordimaraj ekskursoj al interesaj lokoj estis ekskursoj al la lokoj, memorigantaj la antaÅ­nelongan kruelan militon, okazintan en Bosnio inter malsamaj “etnaj†(pli precize : konfesiaj) komunumoj, loÄ antaj en la lando. Kvankam la milito ĉesis antaÅ­ 15 jaroj, kaj Ä iaj signoj jam ne tro videblas, Ä i postlasis multajn cikatrojn, kiuj ankoraÅ­ longe doloros. Tial ekskursoj al la “milita tunelo†, elfosita dum la sieÄ o de Sarajevo printempe de 1993 por organizi provizadon de sufokata urbo, kaj al la urbeto Srebrenico, apud kiu en 1995, sub bonvolema observo de la UN-taĉmento, estis mortigitaj pli ol 8000 senarmilaj rifuÄ intoj, estis treege elvokivaj. En Sarajevo, Tuzlo kaj aliaj urboj oni ofte montris lokojn, kie pacaj loÄ antoj pereadis pro bomboj aÅ­ teroristaj atakoj. Tial la problemo pri paco, kaj laboro de la pacista frakcio de SAT, fariÄ is centra por la Kongreso. Kunsido de la pacista frakcio okazis en kulturdomo de Srebrenico.

Ĉiu SAT-kongreso dediĉas plurajn tutajn matenojn al laborkunvenoj, en kiuj ĉiu kongresanta membro povas preni la parolon kaj kundecidi pri proponoj, kiujn oni balotigas. Kelkaj debattemoj respeguliÄ as en la kongresa Deklaracio : la strebado malpermesi kontraÅ­personajn minojn kaj pafaĵoĵetojn el bomboj per interÅ tataj konvencioj, la situacio de translandlimaj migrantoj, la nuklea energio.

La publika sinprezento de SAT kaj en la retejo kaj en presitaj informiloj, kaj lige kun tio la membrovarbado, ricevis pli da atento ĉi-foje ol kutime. Kongresanoj spektis dokumentan filmon Esperanto de Dominiko GaÅ­tiero (Dominique Gautier), faritan parte en la medio de SAT kaj nun finpreparatan por disvastigo en pluraj lingvaj versioj. Atenton elvokis ĉe la kongresanoj la agado "l’espéranto au bac" en Francio. Partoprenata de SAT-Amikaro (asocio ligita kun SAT kaj aganta en franclingvaj mondpartoj) kaj Espéranto-France, Ä i celas la oficialan allason de Esperanto kiel lingvo elektebla kiel objekto por la licea finekzameno. La Sennaciisma Frakcio (politikaj interesgrupoj en SAT tradicie nomiÄ as "frakcioj") priparolis la baldaÅ­an libroforman reeldonon de du klasikaj tekstoj de la samnoma politika tendenco, kiu enfokusigas tutmondismajn kaj kontraÅ­naciismajn temojn.

Tre enhavriĉa estis ankaÅ­ la postkongresa programo, okazinta en Hercegovino, kiu inkludis viziton al la kroatia urbo-perlo Dubrovniko sur la Adriatika bordo. En Hercegovino la partoprenintoj ne nur vizitis elstarajn vidindaĵojn, sed ankaÅ­ renkontiÄ is kun lokaj esperantistoj, apartenantaj al diversaj etnaj-konfesiaj grupoj, kio donis “stereoskopian bildon de la situacio en tiu belega, sed multe suferinta kaj pene trankviliÄ anta lando. La lasta renkontiÄ o en la urbo Trebunje’ okazis kun la fama esperantisto Simo Milojeviĉ’, kie li nun loÄ as, kaj kien ĵus antaÅ­ nia vizito revenis de UK.

La kongreso akceptis inviton okazigi la venontjaran SAT-kongreson en Jalto.

Parto el ĉi artikolo fontas el tiu aperinta en La Ondo de Esperanto, 2011, №8–9 (202–203).
Rete : La Balta Ondo http://sezonoj.ru/2011/08/sat/