El Usono (1913)

La silkteksistoj en Paterson, N. J., perdis la strikon, kiun ili tiel kura ?e bataladis 5 monatojn. La perdka ?zo estis precipe la malsato kaj ĉar nur 5000 el la 25 000 strikantoj estis anoj de la I. W. W. La monhelpo por tiu longtempa striko ne povis sufiĉi kaj la nombro de kontra ?uloj estis superufiĉa ĉar, krom la kapitalistoj kun iliaj gardhundoj, la policistaĉoj, anka ? la nacia amerika federacio de l’ laboro ?in kontra ?is. Ĉar la Usonanoj kontra ?as la teoriojn de la senpera agado kaj la sabotadon, kiujn la sindikatistoj tiel favoras, tiu striko nek havis la simpation anka ? de la Nov­-Jorkaj socialdemokrataj politikuloj kun iliaj gazetoj. Kvankam mankis la kunhelpo de tiuj, la I. W. W, grandi ?as kaj estas gajnonta ĉie inter la proletariaro. Kvankam tiu striko estas perdita, io estas gajnita : la solidareco, ĉar 15000 el 25000 strikantoj staris kura ?e je la striko ?is la malsatego ilin pelis repreni laborojn.

La I. W. W, ricevis gaston el Anglujo, k-don Tom Mann, kiu paroladis en la kunveno en Nov-Jorko, la 3an de A ?gusto, anka ? kelkmiloj da laboristoj. Mann, fervora, radikale pensanta sindikatisto, paroladis interese kaj konvinke, pri la laboristaj aferoj en Anglujo, A ?stralio, Sudafriko kaj Germanujo. Kvankam sesdekjarulo, li angle paroladis verve, altvoĉe kaj gestade kiel suditalano kaj tio helpis multe lin kompreni anka ? de ne anglaj homoj. Mann rekomendis al ni kunhelpi la I. W. W. sub Bill Haywood. Li parolados en kelkaj usonaj urboj.

Meze de Julio estis en vido alia granda striko de la 163 000 fervojistoj, servantaj 43 orientajn fervojajn kompaniojn ; sed la afero estis aran ?ata anka ? la politikuloj en Washington, tial la grava striko ne okazis.

En Nov-Jorko nuntempe strikas la pluvmantelfaristoj, la lavisthelpantoj kaj la trikistoj, kiuj havas la helpon de la juda laborista unui ?o, kaj ?ajnas ke ĉiuj el ili gajnos ion.

Granda skandalo okazis en Seattle, Wash., kie la ministro de la usona maristaro, Daniels, paroladis publike, kaj diris, ke la ru ?a standardo estas la malamiko de ĉi tiu lando kaj ke por ?i ne estas loko ie. Tial la proksiman vesperon kelkaj ebriaj maristoj kura ?i ?is kaj atakis la ru ?an standardon sur la stratangulo, kie paroladis socialisto, poste penetris perforte en la oficejo de la I. W. W. kaj de la socialista partio, dis ?irante kaj rompante ĉion. En ilia soldata a ? patriota ebrieco ili pasis ĉe la oficejo de la Salvation-Army, iu sankta armeo da piuloj, kaj malkonscie anka ? tie penetris, pecigante ĉion, kion ili trovis, ?is fine ili rimarkis kelkajn bildetojn surskribitajn kun sanktaj sentencoj el la biblio kaj tial forkuris al la ?ipoj, beda ?rante, ke ili faris lian blas­feman eraron. — Nun la socialistoj sendis gravan proteston al la registaro, sed neniu ?is nun scias la respondon de la registaro.

Je brulado de la fabrikejo por infanaj vesta ?oj en Bing­hampton, N.-J., 65 laboristinoj perdis la vivon en fajro. Tio anka ? okazis anta ? 3 jaroj en Nov-Jorko, kie la Triangula tolfabrikejo elbruli ?is je perdo de 143 homaj vivoj, kaj la fabrikestroj, kvankam kulpaj por la malsavo de la vivoj, estis senkulpigitaj de la Ju ?istoj ; la sama okazos ĉe tiu brulado ; nur tie ĉi en ?tato Nov-Jorko ekzistas nova metodo de la politiko. La regnestro Sulzer kontra ?as la plej potencan politikulon Murphy kaj faras lin responda pri la nuna brulado, ĉar li ne atentis laborinspekton, sed tio estas politika fripona ?o kaj ree neniu de la vunditaj survivantoj de tiu fajro a ? la suferantaj patrinoj de la perditaj infanoj ricevos eĉ unu spesmilon por ĉi tiu neresponda perdo de homaj vivoj. - Nun la politikestro Murphy akuzas la regnestron Sulzer por subaĉeteco kaj trompa ?telaĉo. Ni radikaloj scias bone, ke ĉiuj iliaj bur ?aj politikuloj estas subaĉeteblaj kaj eĉ ete ne miras se ili estis devigitaj puni la polican le ?tenanton Becker je morto kaj multajn aliajn policistojn eĉ senatoron Stillwell por subaĉetado. Ne nur en ?tato de Nov-Jorko ili komencis trovi fripona ?ojn anka ? en ?tato de Illinois okazis subaĉetadoj
inter la politikuloj, kaj tiu ?tato ?ajnas esti finance bankrota.

En San Francisko, Cal., la Ferrara moderna lernejo en­kondukis Esperanton sub instruado de samideano H. L. Gorham.

KLAJN.

El Internacia Socia Revuo, septembro 1913, p. 231-233.