Letero 080a

De kavaliro Dansnio al Cecilo VolanÄ o

Cecilo, kara Cecilo, kiam venos la tempo de nia revido ? Kiu kapablos instrui al mi la manieron vivi for de vi ? Kiu donos cele al tio forton kaj kuraÄ on ? Neniam, neniam mi povos elteni vian mortigan foreston. Ĉiu tago pliigas mian malfeliĉon, kaj mi ne vidas ties finon ! Valmono antaÅ­promesis helpon, konsolon, sed li min malzorgas, eble forgesas. Li estas apud sia amatino, kaj do forgesis kiel oni suferas, kiam oni estas for de la amato.

Transdonante al mi vian lastan leteron, li nenion mem aldonis. Tamen li devas indiki la daton kaj la rimedon de nia revido. Ĉu li do havas nenion por diri ? AnkaÅ­ vi nenion pridiras ; ĉu vi ne plu deziras nian retrovon ? Ha ! Cecilo, Cecilo, kiel malfeliĉa mi estas ! Mi amas vin pli, ol iam ajn ; sed tiu amo, ĉarmo de mia vivo, turniÄ as en ties turmenton.

Ne plu eblas tiel vivi ; mi devas nepre vidi vin, eĉ por tempeto. Kiam mi ellitiÄ as, mi pensas : “Mi ne vidos Å in†; kiam mi enlitiÄ as : “Mi ne vidis Å in†. La tro longaj tagoj pasas sen iu ajn feliĉa momento ; ĉio estas manko, bedaÅ­ro, malespero. Nu kio vekas tiujn malfeliĉojn ? Vi, el kiu mi antaÅ­e esperis ĉiujn Ä ojojn miajn. Al tiuj mortigaj suferoj aldonu mian malkvietecon pri la viaj : jen ideo pri mia situacio. Mi senĉese pensas pri vi, kaj ĉiam kun konfuzo ; se mi imagas vin malÄ oja, malfeliĉa, mi suferas de via sufero ; se mi imagas vin konsolita kaj trankvila, miaj propraj veoj pliiÄ as ; ĉie mi renkontas nur malfeliĉon.

Ha ! kiel malsimilis la tempo, kiam ni vivis en la sama urbo ! Ĉio estis nur plezuro. La certeco revidi vin eĉ plibeligis la daÅ­ron de la foresto ; la tempo, kiu neeviteble disigis nin, tamen forfluis kaj tiel ankaÅ­ proksimigis nin. Tiun tempon mi uzis ĉiam rilate al vi ; kiam mi plenumis miajn taskojn, tio Å ajnis indigi min de vi ; kiam mi ekzerciÄ is en iu talento, mi tiel esperis ankoraÅ­ pli plaĉi al vi. Eĉ kiam la mondumaj distroj forigis min, mi ne estis disa de vi. En teatro, mi provis diveni, kio plaĉus al vi ; en koncerto revenis la memoro de viaj talentoj kaj de niaj tiel mildaj okupoj. En societo, dum promenadoj, trafis min la plej eta simileco kun vi. Mi komparis vin kun ĉiuj, ĉiam je via avantaÄ o. Ĉiu momento de la tago alportis novan omaÄ on, kiun mi vespere prezentis al viaj piedoj.

Nun kio restas ? BedaÅ­rodoloroj, eternaj mankoj, kaj eta espero, ke la silento de Valmono forsvenu, kaj ke la via Å anÄ iÄ u al intereso por mi. Nur dek mejloj nin disigas, kaj tiu spaco, tiel facile trairebla, iÄ as por mi obstaklo nevenkebla ! Kaj kiam mi venkocele petas la helpon de mia amiko kaj de mia amatino, ambaÅ­ restas silente malvarmaj kaj kvietaj ! Tute ne helpante min, ili male eĉ ne respondas al mi !

Kio pri l’ amikeco aktiva de Valmono ? En kion precipe Å anÄ iÄ is viaj mildaj sentoj, kiuj tiel lertigis vin cele al la prospero de niaj ĉiutagaj renkontoj ? Mi memoras, ke kelkfoje mi devis, kontraÅ­ mia volo, foroferi unu el niaj momentoj al iu mondumaĵo, al iu devo ; kiel vi do tiam plendis ! Per kiom da pretekstoj vi kontraÅ­is miajn motivojn ! Kaj memoru, mia Cecilo, ke ĉiam miaj kialoj cedis antaÅ­ via volo. En tio mi ne estis merita : mi nenion foroferis, mi ardis alkonsenti vian peton ! Sed nun, kio estas mia peto ? vidi vin, rediri kaj rericevi la ĵuron de nia eterna amo. Ĉu tio ne estas la kondiĉo de via feliĉo kiel de la mia ? Mi forpelas la malan penson, kiu kulminigus mian suferon. Vi amas min, ĉiam amos ; mi pri tio kredas, certas, neniam konsentos dubi ; sed mia situacio estas terura kaj mi ne povas elteni Ä in pli longe. AdiaÅ­, Cecilo.

El Parizo, la 18an de Septembro 17**.