Elekti kolorojn : grizaj Verda kaj ruĝa Blanka kaj nigra
Ĝisdatigita lundon la 9an de septembro 2024 . Ĝis nun estas 2952 tekstoj   Rss  Indekso  Privata spaco  Kontakto
Informoj | Libroj | Dokumentoj | SAT-organo | Frakcioj | SAT-kulturo | Fakoj | Ligoj | Ar ?ivo | Venonta kongreso | Membriĝi

En la sama rubriko

puce Earth First - Verda Fronto
puce Kiel liberecana vivi - Kribo
puce Kio estas Anarkio
puce Klasbatalo : vorto, ideo, koncepto ? - Djemil Kessous
puce La infero - Pancho
puce Maldekstra Naciismo a ? kiel trompi koncepton- Jakvo Schram
puce Naciismo, internaciismo, sennaciismo - Jakvo Schram
puce Ne estas la laboro kiun oni devas stimuli, estas la kapitalismo kiun oni devas elimini ! - Jakvo Schram
puce Nepre legu la 1-a de majo de Louis Paul Boon
puce Por tiuj, kiuj kredas ke nekredi eblas. Laikeco - Kribo
puce Pri la historio de CNT-Francio - Ivo Peyraut
puce Pri uzado de la angla en E ?ropaj universitatoj - Jakvo Schram

Klasbatalo : vorto, ideo, koncepto ? - Djemil Kessous

Klasbataloj kaj socia progreso

"La historio de la tuta ?isnuna socio estas la historio de l’ klasbataloj" ; per tiu famega aserto ekas la unua ĉapitro de la Komunista Manifesto de 1848. Tiu revolucia koncepto - antagonisma kaj klasisma - pri la homa socio kaj ties historio, profunde influis ?isnune ne nur tutajn generaciojn de aktivantoj (marksistoj, sed ankaux anarkiistoj, revoluciaj sindikatistoj aux anarki-sindikatistoj) sed ankora ? diversajn fakojn de homaj sciencoj (historio, antropologio, a ? sociologio).

Formulita en 1848, la supremenciita frazo de l’Manifesto estas tiel revolucia, kiel ?i ne plu rigardas la historion kiel la esprimo de iu Dia volo - kio, ?is tiam, estis ?enerale akceptita ; a ? kiel la rezulto de la agado de kelkaj ĉefroluloj, la ? la romantika maniero. Jes, la homo ja faras sian historion, aran ?as la socion en kiu li vivas kaj ties fari ?o ; tamen, tra la multnombraj unuopaj agoj de la homoj, oni povas vidi la alfronton de la superaj interesoj de l’diversaj sociaj klasoj, kiuj komponas la socion. Fine, rezultas de tiu aserto, la fakto ke nia historio estas la produkto de senĉesaj luktoj. Dum ĉiuj aliaj animalaj specioj konas nur la perforton kiel lukton por la vivo, kiun ili devas plenumi inter si (la struggle for life, la fama ?angalle ?o), la homo igis tiun interspecian lukton ene de sia propra specio por transformi ?in en lukton enspecian. "La homo estas lupo por la homo" (homo homini lupus), tiu aserto de Hobbes estas bone konata, pli ol ?ia rebato : la lupoj ne intervoras sin.

Ekde la unuaj anta ?historiaj socioj, la milito estas nepreterpasebla fakto, kiel montras al ni la antropologo Pierre Clastres. Ekde kiam la progreso de la produktforto permesas la ekziston de firma socia superprodukto, oni ĉeestas, la ?longe de la historio, la diferenci ?on de la socio en klasoj, kastoj, ordoj ; nome en diversaj sociaj kategorioj ekspluatantaj a ? ekspluatataj, kies interesoj disi ?as. Finfine, ekde la fino de la 18a jarcento, la bur ?aro trudas poiome sian tutmondan superregadon ; samtempe ?i varigas la mondon, transformas ĉiun aferon en varon inkluzive de la homa laboro sed, per la salajreco, la ?eneraligado de la laborvaro, ?i kreas socian klason radikale kontra ?an al si. Per sia finvenka lukto kontra ? la bur ?aro, la proletaro devas liberigi sin de la subpremado pri kiu li suferas, emancipi ?i, kaj tiel definitive ĉesigi ĉian ekspluatadon de l’homo per la homo.

Tiel, ?isnune, ĉiuj aktivantoj kiuj aspiras al radikala socisxan ?o, ne ĉesis turni sian esperon al iu grupo de homoj ekspluatataj, la laborista klaso, kaj imagi, koncepti, elprovi ĉiujn eblajn formojn de organizo rilate kun ?i. La mensa stato de tiuj aktivantoj estas rekte proporcia al la stato de iu socia meteorologio, la socia klimato, nome la grado de mobilizo de l’socia movado. Kondukita far la laboristaro, la klasbatalo enskribi ?as en koncepton ?enerale progreseman de l’homa historio ; venkinta, ?i devas finatingi senklasan socion de homoj liberaj kaj emancipi ?intaj.

La Industria Revolucio...

Tiu mondkoncepto ina ?gurita far Marx kaj Engels en la mezo de l’19a jarcento profunde influis, krom la marksistojn, multajn tendecojn de l’socia movado, kiel mi tion sugestas ĉi-supre. Plie, ?i permesis al la sociaj sciencoj konsiderinde progresi : de tiam, historiistoj, sociologoj, ekonomikistoj, antropologoj, devas senĉese sin turni al la laboroj de Marx kaj Engels, ofte por provi falsi, dolĉigi tiun koncepton, senigi ?in el ties revolucia karaktero.

Tamen, tiu vidpunkto povas anka ? veki kritikojn el revolucia flanko, tio estus nur tial ke ?i esprimas la realon parte, nesufiĉe, ĉar tiu sama realo estas multe pli revolucia ol tio, kion povis imagi la grandaj revoluciuloj de la pasintaj jarcentoj.

Unue, la homa historio ne povas esti limigita, reduktita en simplan aron de luktoj, nek en nuran interplektadon de antagonismoj. Certe, la marksista tradicio trafe pruvis ke, anta ? la grandaj ideoj kaj la grandaj sentoj, ja la apartaj interesoj faras la historion. Tiun lastan, tamen, konsistigas aliaj faktoroj krom la luktoj, notinde aliancoj, kunlaboroj ; la dialektiko lukto-kunlaboro tie ludas ĉefan rolon. Krome, ne estas nur klasoj, kiuj, dum la historio, interrilatas, luktante a ? kunlaborante, sed ankora ? aliaj sociaj kategorioj : triboj, civitoj, re ?landoj, kaj, pli fre ?date, kreskanta nombro da sociaj minoritatoj : etnaj, naciaj, virinaj, samseksemaj ; finfine naci- ?tatoj pli kaj pli multaj ;

Fine, ne ekzistas nereduktebla antagonismo inter ĉiuj tiuj kontra ?ecoj disvolvi ?itaj de la homaj socioj ?enerale, de la kapitalisma aparte. ĉiu kontra ?eco, ?is tiu, kiu ekzistas inter la homo kaj la naturo, fini ?as solvante per iu a ? alia maniero ; eĉ okazas, foje, ke la bataloj ĉesas, se ne pro manko da batalantoj, almena ? per la kvaza ? estingi ?o de unu el ili (vd la kontra ?ecojn inter fikshejmuloj kaj nomadoj, inter urb(an)oj kaj kampar(an)oj ;)

Notinde, neniam estis kontra ?eco nepreterpasebla inter la salajrata laboro kaj la kapitalo, alidirite inter la proletaro kaj la bur ?aro ; la luktoj okazantaj en tiu kadro ne kontestas eksplicite la superan procezon, en kiu tiuj amba ? realecoj partoprenas, nome la sistemon de kapitalisma reproduktado, sed celas simplan modifon de la partigo de l’superprodukto havigita per tiu procezo. Tamen, se tiuj luktoj ne kontestas eksplicite, nome subjektive, la procezon de kapitalisma reproduktado, ili tamen havas kiel notindan rezulton malfortigi ?in. ?is kiu grado ? Tiu procezo de vari ?o ?enerala, de reproduktado akceli ?a, eĉ eksploda, estas vivanta : ?i havas naski ?on, kiun oni povas situigi proksimume, disvolvi ?on, kaj velki ?on, kiu frue-malfrue devos okazi, se ?i ne jam komenci ?is.

La eksterordinara tutrenverso, kiu ekas en okcidenta E ?ropo ekde la fino de l’18a jarcento (politike en 1789 rilate Francion, ekonomie iom anta ?e en Anglio, kulture en Germanio ;) ne povas klari ?i kiel simpla kapto de potenco far la bur ?aro. Kun tiu industria revolucio, kiu ne ĉesis da ?ri ekde tiam, ekas la granda vari ?o de l’mondo, ties strukturi ?o en naci- ?tatojn ĉiam pli multajn kaj ties hierarkii ?o ; ?i naskis mondon tute originalan, kiu prezentas varian pejza ?on de la favorataj regionoj, hiperdisvolvi ?intaj, ?is la senheredigitaj zonoj, pasante tra la region-provizejoj de krudmaterialoj (k.a. energiproduktoj) kaj la landoj la ?dire "stari ?antaj" kie trovi ?as la manufakturoj de l’planedo kun iliaj milionoj da salajraj sklavoj. Tiu revolucio kuntrenis konsiderindan homan progreson ne nur industrian, teknikan, sed plie sciencan, kulturan ; progreson tiom rapidan, kiom, de unu jarcento kaj duono, ĉiu generacio spertas vivkondiĉojn neimageblajn de la anta ?a, kio neniam okazis dum nia tuta historio ; sed progreson partan, limigitan, akompanatan de tiom da perversaj efikoj ; mondmilitoj, poluadoj, mar ?enigoj, fascismoj, integrismoj kaj aliaj epifenomenoj -, kiom multe da progresistoj estas tiel malorientitaj, kiel ili komencis kontesti la koncepton de tiu progreso, eĉ ties realon mem.

Ne estas nur la bur ?aro, la klaso posedanta la produktrimedojn, kiu plenumis tiun tutrenverson ; multaj homoj partoprenis en ?i iel ajn : ?tatoficistoj, militistoj, salajruloj, nobeloj kaj klerikoj, devenantaj de l’malnova re ?imo, aprobis tiun superregantan sistemon, sed anka ? laboristaj sindikatanoj.

Tiu fre ?data progreso, trudmar ?e plenumita, povis plui ?i nur per la ?eneraligo de la rivaleco, de la luktoj ene de la homa specio, darvina fenomeno, enspecia. La konkurencoj inter unuopuloj, entreprenoj, nacioj, ?enerali ?is, estigante paroksismigitajn diferenci ?ojn inter riĉeco kaj mizero de la homoj a ? de la naci- ?tatoj.

Du elstaraj realoj - la unua ekonomia, la kapitalo, la dua politika, la naci- ?tato -, stampas la industrian revolucion, kies plej kritika periodo situas en la 20a jarcento. Post tri gravaj krizoj de tiu jarcento - du mondmilitoj kaj unu granda depresio (1929), kiu situas inter ili -, du ?losilorganizoj, sidantaj respektive en Va ?ingtono kaj Nov-Jorko, trudi ?is en la pinto de tiu procezo de tutmondi ?o : la internacia mona Fonduso kreita en 1944 kaj, la sekvan jaron, la unui ?intaj nacioj Organizo. Amba ? organizoj, kun kelkaliaj aldonite (monda Banko, tutmonda Organizo de l’komerco, ktp ;), estas komisiitaj por pluigi tiun sistemon profite al kelkaj grandaj superregantaj regnoj. Sed tiu tutrenverso estas tiel potenca, neregebla, kiel multaj, hodia ?, sin demandas ĉu la homaro kapablos ?in postvivi.

... kaj la rolo de la alternativuloj

La progresemaj aktivantoj, kaj inter ili la revoluciuloj (ni nomu ĉiujn ĉi la alternativuloj), elektas tiun fundamentan vidpunkton : la homaro povas transpasi tiun akutan krizon, kiu ?in alfrontas, sed ?i sukcesos nur alprenante aran ?ojn radikalajn. Kiel povas ili roli en tiu kunteksto ?

Anta ? ĉio, endas korekte taksi la esencajn elementojn de la objektiva situacio, kiun ni spertas. La industria revolucio respondas al profunda kreska krizo de l’homaro, krizo kies la paro kapitalismo-naciismo prezentas la sisteman esprimon. De sia eko en la fino de l’18a jarcento ?is la 1970aj jaroj, kaj malgra ? kelkaj notindaj fluktuoj, tiun revolucion stampis senĉesa alti ?o de la tutmonda ekonomia kresko, kiu grade pasis de 0,5% avera ?e (fino de l’18a jarcento) ?is elcentoj atingantaj 5% kaj plus en la fino de tiu periodo (fino de la 1960aj jaroj, komenco de la 1970aj). Nu, de 1973, tiu kresko spertas netan malakcelon, kio jxetis la mondan kapitalisman sistemon en profundan krizon. Ne en 1938, la produktfortoj ĉesis kreski, kiel tiam asertis Trocki ; ekde 1973 ilia kreskokvoto, restante tute pozitiva, nur malalti ?is kaj tiu simpla faktoro sufiĉas por dejxeti la sistemon en la grandan depresion, kiun ni spertas de tiam kaj kiu ne ĉesis pligravi ?i. Tamen, anta ?enpu ?ita de la eksterordinara inercia forto, kiun ?i amasigis de jarcentoj, tiu sistemo, per la fre ?data ofensivo novliberalisma, pluda ?rigis ?isnune la tutmondan globi ?on kaj hierarkii ?on rilate al siaj propraj interesoj ; per la sama impeto, ?i paroksismigis la malegalecojn ?is grado neniam anta ?e atingita.

Tiel, la rolon, kiun Marx asignis al la proletaro - kreskigi la produktfortojn uzante sian superregadon -, plenumis la kapitalisma sistemo : neniu alia ol tiu lasta povis realigi tian progreson dum tiom kurta tempo (kaj estigante tiom da dama ?oj). Nuntempe, la grado de la ekonomia disvolvi ?o atingita sufiĉas plenmezure por satigi la bezonojn de l’tuta homaro (kun kelkaj rearan ?oj). Sed tiu sistemo ja ne kapablas respondi al tiu neceseco ; ?i scias nur paroksismigi la konkurencon kaj la malegalecojn, jxeti la homon kontra ? la homon, poluadi ;

"La kapitalisma produkto naskas per si mem sian propran neadon kun la fataleco, kiu regas la aferojn de l’naturo", asertas Marx en la fino de la unua libro de l’Kapitalo. Tamen, tiu fino programita ne povas reali ?i a ?tomate per si mem, nek per la volo de iu transcenda potenco sed per la homoj, fare de ties diversaj sociaj luktoj, de kiuj la alternativuloj devas esti solidaraj, certe, sed anka ? kritikaj. Kial ? ĉar la multaj nuntempaj sociaj luktoj neniel celas kontesti la sistemon sed defendi interesojn apartajn, limigitajn, tamen vivesencajn por tiuj, kiuj luktas kaj vidas nenian alternativon : ili celas, tie ĉi anta ?gardi la dungaron, nome da ?rigi la salajran sklavecon, tie for postuli monhelpon de la ?tato a ? eĉ plenumi la nacian liberigon de iu etna minoritato, nome plifortigi la jakobenan ?taton, ties enmiksi ?ismo, eĉ krei (la ? ia dispari ?a reprodukto) aldonan naci- ?taton, kiu tuj diferenci ?os, polusi ?os. Tamen, kvankam tiuj luktoj ne estas eksplicite revoluciaj, ties kunigado estas tiaj implicite, objektive, ĉar ili ?ancelas kaj senfirmigas la sistemon.

Koncerne la alternativulojn, endas anta ? ĉio elmontri, tra ĉiuj ĉi luktoj (kiam ili okazas sed eĉ en pli kvieta tempo), ke la superreganta sistemo povas prezenti nur solvojn individuajn, partajn, portempajn eĉ necertajn, por kelkaj bon ?anculoj, por iu minoritato malfavore al aliaj, sed ĉefe ke alia mondo eblas : sen tiu fundamenta perspektivo, nenia mobilizo, nenia iomete kohera agado, nenia projekto povas esti entreprenita. Nu, tiu sistemo tiel ruinigis sennombrajn alternativajn projektojn, kiam ?i estis en plena ekspansio kaj eĉ dum sia fre ?data kaduki ?o, ?i tiel sin trudis dum tiu pasinta periodo, kiel ?enerala malintereso, indiferenteco, nun vidi ?as rilate ĉian alternativon tuj kvalifikitan utopia. Tiun cenzuron ne nur praktikitas la subtenantoj de l’sistemo, sed anka ? ties sennombraj viktimoj kaj ofte ; tio estas la plenpleneco - la alternativuloj mem, kiuj enmensigis siajn fiaskojn kaj da ?rigas tiun black out ene de siaj propraj vicoj ; Jen kie okazas la transpaso de la formala, suprajxa superregado de l’kapitalo al ties reala superregado : la superregantaj ideoj estas la ideoj de l’superreganta sistemo ; Do necesas anta ? ĉio, reproprigi al si tiun utopion.

La utopio (tio, kio nenie trovi ?as) estas homa, universala : flugigi ajxon pli pezan ol la aero, ?in sendi en la interstela spaco, dissplitigi ĉielskrapturojn per memmortigaj taĉmentoj devoji ?inte aviadilojn, estas utopioj ; ?is ilia realigo. La utopio estas anka ? instrumento, armilo celanta nuligi ĉian projekton, detrui ĉian esperon. Nu, fronte al la konservativaj utopioj, eĉ reakciaj, disvastigitaj de tiuj, kiuj rifuzas ĉian socian anta ?enpa ?on Ð a ? kiuj ne kapablas imagi ?in ; la alternativa movado estas grajnejo de progresemaj utopioj, tute ne cenzurindaj, kiuj male devas esti nepre diskonigitaj inter ni. Ni parolu, tre rapide, pri la politikaj utopioj kiuj, kiel Proudhon jam tion anta ?vidis, aspiras al mondo de regionoj kaj komunumoj libere asocii ?intaj kaj federi ?intaj ; la ekonomiaj utopioj, kiuj celas socion kie la merkato estos reeniginta en la kanaligitan vojon, kiun ?i uzis anta ? sia fre ?data superbordi ?o, socion kie la homaj konunumoj estos reproprigintaj la riĉecojn de kiuj ili estis senposedigitaj : ĉies laboron unue, sed anka ? la terojn, la produktirimedojn, la monon ; la ekologiaj utopioj, kiuj strebas al mondo kie la homo estos reveninta en sian lokon sine de l’naturo ; la kulturaj utopioj koncerne la alternativajn edukadojn, kiuj prezentas aliajn perspektivojn ol la nuna ?enerala ?tultigo praktikita de l’sistemo, a ? ankora ? la planlingvojn kun universalaj celoj ; la sindikataj, konsiliismaj, memmastrumismaj utopioj ;

ĉiuj ĉi utopioj, komplementaj, strebas al mondo al kiu niaj socialismaj prauloj aspiris, nome mondo kie la ?tato estos velki ?inta, la milito ĉesinta, kie la ekspluatado de l’homo per la homo kaj ties nuntempa plui ?o, la salajreco, estos nur memorajxoj de la pasinta historio, kie la mastrumado aferojn anstata ?os la regadon de l’homoj ; unuvorte utopia mondo ; ?is ties realigo.

Iu luktfilozofio

ĉio perdi ?as, ĉio krei ?as, ĉio transformi ?as ; povas oni aserti distingi ?ante de Lavoisier. La moderna scienco, nun, firme elmontris la karakteron universale movan kaj efemeran de ĉiu afero, ?is la steloj, eĉ la atomoj konsistigantaj la plej duran kristalon, la plej stabilan, kies vivda ?ro estas limigita. La verko de Marx, koncerne lin, permesis evidentigi tiun karakteron necertan kaj fu ?eman de la realo ene de la homaj socioj.

Anka ? ĉio akceli ?as, de tio la nuntempa homo povas atesti. Dank’ al la transdono de la scio fare de la edukado, al ?ia senĉesa pliriĉigo, la homa vivo prezentas senteblan akcelon de la natura evoluado : sekve de tiu kultura progreso karakteriza al nia specio, nuntempa homo estas radikale malsimila al ties praulo vivinta anta ? 10.000 jaroj ; oni ne povas same diri pri la aliaj animalaj specioj. Kaj nia historio (apena ? 5.000 jaroj), sekve de la diferenci ?o de la socio, de la multaj luktoj, kiujn ?i disvolvis, prezentas novan senteblan akcelon de la anta ?historia, nememorebla homa progreso, ĉiu scias ke ?i furiozis ekde la komenco de la industria revolucio, neregita kaj neregebla fenomeno ;

La diversaj homaj institucioj produktitaj de nia fre ?data evoluado estas do, pli ol iam ajn, notinde efemeraj, kion elmontras ĉiu historia esploro : la mono, la lingvo, la ?tato, la salajrata laboro, la nacio, la merkato, la familio... ne ĉesas naski ?i, ?an ?i ?i, vivi, malaperi, kaj tio povas koncerni eĉ la homon, pri kiu ni scias nun, ke ?li ne estas fino en si mem. Imagi eterna, nemovebla, iun ajn el tiuj institucioj estas dan ?era utopio:estas alia : voli ?in vivteni, kiam ?i kaduki ?as. Estas do pasia laboro plenumenda, igante vivi la supremenciitajn sociajn kategoriojn, eĉ kelkfoje akompanante ilin ?is ties morto, tra niaj diversaj bataloj, sen praktiki terapian persistadon. Tie estas granda filozofio de la lukto praktikinda.

Ni konkludu per tiu fundamenta teoremo : la sociaj luktoj, i.a. la klasbatalo, estas necesa kondiĉo, sed ne sufiĉa, de la socia ?an ?o.

D. KESSOUS

 

Sennacieca Asocio Tutmonda (SAT)

67 av. Gambetta
FR - 75020 Paris

Retadreso : kontakto_ĉe_satesperanto.org
Pri financa ?oj : financoj_ĉe_satesperanto.org
Retejo : http://satesperanto.org/
Tel : (+33) 09 53 50 99 58

Po ?tkonto n-ro 1234-22 K, La Banque Postale, Paris
IBAN : FR41 2004 1000 0101 2342 2K02 064
BIC : PSSTFRPPPAR
Konto de SAT ĉe UEA : satx-s
Konto de SAT ĉe PayPal : financoj_ĉe_satesperanto.org

Por renkonti ?i kun SAT-anoj en Parizo, informi ?u ĉe la sidejo de SAT-Amikaro

Se vi havas demandojn pri SAT, skribu al la SAT-oficejo en Parizo
a ? al via peranto

Pri teknikaj problemoj sur la pa ?o, skribu al pa ?o-aran ?ulo.

Privata ejo
Danke al spip

fabrikita en esperantio