Dum la 84a SAT-Kongreso okazis la kutima kunveno de la komunista frakcio de SAT. Ĝi komenci ?is per raportoj pri la situacio de la komunisma movado en la diversaj landoj de la ĉeestantoj (Rumanio, Bosnio, Britio, Francio). Poste, ĉar la celo de la frakcio estas varbi komunistojn al Esperanto, estis pridiskutita la poresperanta agado en komunista medio. En Britio la ĉefa ebleco estas budo dum la somera universitato de la Komunista Partio de Granda Britio (KPGB). En Francio, regula propagando okazas ĉe budoj en komunistaj festoj en diversaj urboj (apud Parizo, Ortezo, Grenoblo).
Kompleta raporto pri la kunveno estas rete legebla ĉe :
http://www.satesperanto.org/Raporto-pri-kunsido-de-la.html
Informoj pri atingoj el aliaj landoj estas ĉiam bonvenaj, kaj sendeblaj al Ron Lynn, 15 Canterbury House, Royal Street, LONDON GB-SE1 7LN. rete : ronsnafulin ĉe phonecoop.coop.
Ĉeestis : Mira Makiviĉ, Mihai Trifoi, Emil Tudorache, Vinko Markovo, Ron Lynn, Roberto Pontnau
Ron : ĉi tiu kunveno estas oficiale la kunveno de la komunista frakcio, sed ?i estas malferma kunveno. Kutime ni komencas kun raporto pri la situacioj en la diversaj landoj de la komunistaj, trockiistaj a ? ?enerale maldekstraj organiza ?oj, kiuj ?enerale lamas a ? disi ?is.
Emil Tudorache : la komunista ideo perdis plej multe en Rumanio pro la sperto de la sovetia tempo. Ni multon eksciis pri la negativaj aspektoj kaj krimoj faritaj en Sovetunio. Ni vidis dokumentojn montrante la kunlaboron inter Hitler kaj Stalin. Mi vivis tiun tempon kaj sciis nenion pri tio. Ni ja iom a ?dis pri tio, sed nun ricevis konkretajn pruvojn, ne nur onidirojn. Anka ? pri la negativaj aspektoj, kiuj ekzistis en nia lando. Tamen ekzistis anka ? bonaj aspektoj rilate la socialan organizon. Mi vizitis unufoje Svedion, kaj tie vidis multajn bonajn socialajn aspektojn, kiuj devus esti enkondukitaj en Rumanio la ? la programo de la komunista partio. Tiam la sekureco de la laborlokoj estis tre bone farita. Pro la fakto ke Rumanio estis tre multe izolata lando, ni ne konis la ?eneralajn aspektojn kiuj ekzistis en la cetero de la mondo. Propagando estis ne tre forta sed estis la nura ekzistanta. Ni ne havis eblecon legi dokumentojn en la bibliotekoj.
Sekretaj socioj. Mi ne povis atingi la informojn, kvankam scienca esploranto (lokomotivin ?eniero).
Ron : ĉu nun ekzistas maldekstraj partioj ? Mi provis kontakti ilin anta ? tiu ĉi kunveno sed tute sensukcese. Esperis, ke kontaktoj eblus kadre de ĉi tiu kunveno.
Emil : ĉe ni ne estas malpermesate paroli pri la afero kiel en Pollando. Sed aliaj kialoj por la perdoj estas la perdo de la fido de la lo ?antaro rilate al la politikistoj ?enerale. Tute mankas fido en politikaj partioj. Ili estis uzataj de la estraranoj de la mondo por dispartigi la popolojn kaj regi ilin pli bone. Ĉiuj politikaj partioj havas estraranojn, kiuj estas nur obeemaj al la mondaj regantoj, kiuj estas ka ?itaj. Ni vidas, ke al la estraro de la socia piramido estis permesita riĉi ?i persone.
Ron : tamen devas esti aliaj homoj, kiuj zorgas pri la laboristaj problemoj.
Emil : ili ekzistas, sed ne havas decidpovajn postenojn. Ni observis, ke unu el la politikistoj ?an ?is la partion kiam la povo transiris al alia partio. Tio estas la kazo de la urbestro de Bra ?ovo. Li estis tre bone konsiderata rilate la mastrumadon de la urbo. Sed intertempe estis al li faritaj ses procesoj. Li nun volas ?an ?i la partion ĉar li sentis, ke la socialdemokrata partio balda ? venkos. Potenculoj ne havas propran ideologion.
Mihai : problemo estas, ke neniu sistemo estas perfekta. La homaro da ?re estas survoje al evoluo. Ĉiam ni devas pensi pri la anta ?aj situacioj. Anka ? en diversaj regionoj de la mondo, estas landoj kiuj estas estrataj de diktatoraj re ?imoj, kiuj ka ?as proprajn krimojn. Eĉ nun ekzistas le ?o, kiu protektas ĉion dum 20 jaroj. Dum la periodo post Ĉeu ?esku, la homoj rajtis legi proprajn politikajn dosierojn. Iuj deputitoj devis demisii pro kunlaborado kun la Sekureco. Ankora ? hodia ? da ?ras la timo paroli pro tiuj spertoj. La politikan vakuon plenigas pliaj karieristoj. En ĉiuj komunistaj landoj estis unu partio. Tiu granda partio disi ?is en pli multaj aliaj, kiuj ?an ?is la nomon. Ĉe la fino restas la sama afero : la politika potenco ĉiam volas profiti pri la situacio. Kia estas la plej bona orienti ?o ? Nur tiu, kiu donas pli bonan vivnivelon al la popolo. Anta ? monato ĉe televido estis anoncite, ke ?ajne refondi ?is iu komunista partio.
Ron : ĉu ?i estas iel kontaktebla ?
Mihai : eble per reto.
Emil : la komunisma ideo progresas nun, ĉar idealisme temas pri bonaj ideoj, kvankam praktike ili ne estis bone plenumitaj.
Mira : en Bosnio ekzistas kelkaj komunistaj organizoj. Anka ? la nepo de Tito havas organizon komunistan en Beogrado. Havas programon en Bosnio. En Banja Luka ekzistas organizo "Josip Broz Tito". Anka ? kelkaj homoj havas bonajn ideojn pri komunistoj, sed ?enerale en Respubliko Serba regas socialdemokratoj. La homoj tamen timas nun havi diversajn ideojn.
Ron : sed Jugoslavio ne spertis la kruelecon de Sovetio.
Mira : konas kelkajn homojn en Beogrado en komunista organizo. Bonaj informinter ?an ?oj kun sovetaj kaj kubaj organizoj. En Bosnio estas anka ? kelkaj organizoj, sed mi ne scias pri iliaj aktivecoj.
Mihai : ĉu en ĉiuj landoj ekzistas komunista organizo ?
Ron : la problemo estas, ke eĉ estas tro da etaj organizoj. Anta ? kelkaj jaroj organizi ?is socialisma alianco, sed subite la plej granda el ĉiuj organizoj detruis la tutan aferon.
Emil : alianco estas tre bona ideo, sed malfacile realigebla.
Ron : oni povas havi malsimilajn ideojn, sed tamen kuni ?i por la balotoj.
Mira : kiom da membroj ?
Ron : certe miloj entute. La situacio da ?ras. Mi mem ne estas membro de iu partio, sed subtenas finance la komunistan partion de granda britio (KPGB), kiu estas la plej serioza el ĉiuj. Ĝi eldonas semajnan ?urnalon, kun tre interesaj artikoloj. Anka ? ekzistas IKEK, kiu eldonas monatan gazeton, sufiĉe malferma pri ideoj. Problemo ekzistas pri nericevo de sufiĉaj kontribuoj. KPGB organizas ĉiujare tritagan komunistan universitaton en Londono, kiu eĉ invitas reprezentantojn de aliaj organizoj. Eĉ unu prelego estis farita de tiu, kiu detruis la anta ?an aliancon. Mi tre ?atas tiun sintenon pri liberaj diskutoj.
Vinko : en Francio estas da ?re sufiĉe forta kompartio, kun centmilo da membroj, sed kun tamen multaj kontra ?diroj. Unu el ?iaj malfortaj flankoj estas, ke kvankam ?i entenas amason da kura ?aj kaj sindonemaj aktivuloj, ĉi tiuj ofte emas fokusi ?i al praktika laboro kun tuja efiko, kaj neglektas teorian studadon. Multaj tute ne interesi ?as pri marksismo, kaj kontenti ?as per tre konfuzaj ideoj.
Mihai : kiel vi klarigas la grandan progreson de la Ĉinoj ?
Ron : mi opinias, ke oni konstruas kapitalismon tie. En orienta e ?ropo, estis la ?nome komunistaj partioj, kiuj subtenis la sistemon. Anka ? en Germanio estas tiu nova organizo "La Maldekstro", kiu gajnas sufiĉe rapide subtenon.
Mira : kial okazis forlaso pri la marksismo ?
Vinko : ver ?ajne, ĉar multaj havis religieman rilaton al ?i, kaj ĉesis "kredi" post la falo de Sovetunio, anstata ? serioze studi la situacion.
Emil : malfido al politikistoj anka ? venas de tio, ke la malnovaj estraranoj venas de la malnova komunista partio. La gepatroj instruas la infanojn ne enmiksi ?i en la politiko. 90% de la familioj instruas tion. Multaj politikistoj estas oportunistoj, kiuj deziras supreniri en la socia piramido.
Ron : rolo de la komunista frakcio estas provi enkonduki Esperanton en la laboristaj partioj. Kiel statas la situacio en la diversaj landoj de la ĉeestantoj ?
Vinko : en Francio, la ĉefa aktiva ?o estas starigo de budo dum Homarfesto apud Parizo, dum 3 tagoj en septembro kaj kun 500 000 vizitantoj. Krome eblas anka ? prezenti Esperanton dum lokaj festoj de la partio. Tio okazis ĉi-jare en Grenoblo, aliajn fojojn en Pirenea regiono a ? en Liono.
Ron : en Britio, Stan Keable ĉiam serĉas oportunon por levi la demandon pri esperanto dum la komunista universitato, sed lastatempe ne estis ebleco uzi ?in, ĉefe pro manko de ta ?gaj propagandiloj. Ĉu en Bosnio oni diskutas pri esperanto en maldekstraj cirkloj ?
Mira : jes, sed mi ne sekvis tion.
Ron : beda ?rinde en la du landoj kie la laborista esperanto movado estis forta, ili detruis la movadon.
Emil : rilate reformojn, la plej bonaj estis faritaj en Ĉinio. En Rumanio la nacia ekonomio estis detruita.
Mihai : politikistoj havas la teorion detrui ĉion malnovan, sen anstata ?igo.
Emil : pro la ideo ke la kolektiva farmo estis komunista, ĉiuj kolektivaj kol ?ozoj estis detruitaj. La ĉe ?oj ne detruis tion, sed ?an ?is la nomon.
Ron : anka ? en E ?ropo tiu privatigo da ?ras. Terura sperto pri privatigo de la fervojoj.
Emil : ĉe ni privatigo signifas detruon de ĉio. Ĉi tie esti du a ? tri fabrikoj por lokomotivoj de 200 jaroj en Banato. En Craiova estis forta uzino, kaj anka ? en Bukure ?to (frabriko de la 23a de a ?gusto). Usona privatigo. La nova mastro ne pagis la elektron en la entrepreno, ne pagis gason, ne pagis la krudmaterialon, kaj detruis en nur tri jaroj komplete la fabrikon. Ĉi tie en Bra ?ovo estis granda kaj bona entrepreno por industrio "Hidromekan", pri lokomotivaj pecetoj, kie mi laboris por kontrolado de dizelmotoroj. Havis bonan te ?nologian bazon, kun ma ?inoj el Germanio, Japanio kaj Usono. Poste pere de la reformo ĉiuj tre novaj kaj utilaj ma ?inoj estis vendataj kiel rustita fero. Tereno vendita por konstruo de hoteloj kaj bankoj.
Ron : tio okazas ĉie. Britaj fabrikoj transloki ?as al Barato.
Sennacieca Asocio Tutmonda (SAT)
67 av. Gambetta
FR - 75020 Paris
Retadreso : kontakto_ĉe_satesperanto.org
Pri financa ?oj : financoj_ĉe_satesperanto.org
Retejo : http://satesperanto.org/
Tel : (+33) 09 53 50 99 58
Po ?tkonto n-ro 1234-22 K, La Banque Postale, Paris
IBAN : FR41 2004 1000 0101 2342 2K02 064
BIC : PSSTFRPPPAR
Konto de SAT ĉe UEA : satx-s
Konto de SAT ĉe PayPal : financoj_ĉe_satesperanto.org
Por renkonti ?i kun SAT-anoj en Parizo, informi ?u ĉe la sidejo de SAT-Amikaro
Se vi havas demandojn pri SAT, skribu al la SAT-oficejo en Parizo
a ? al via peranto
Pri teknikaj problemoj sur la pa ?o, skribu al pa ?o-aran ?ulo.