Elekti kolorojn : grizaj Verda kaj ruĝa Blanka kaj nigra
Ĝisdatigita lundon la 9an de septembro 2024 . Ĝis nun estas 2952 tekstoj   Rss  Indekso  Privata spaco  Kontakto
Informoj | Libroj | Dokumentoj | SAT-organo | Frakcioj | SAT-kulturo | Fakoj | Ligoj | Ar ?ivo | Venonta kongreso | Membriĝi
UNUA PAÄœO

En la sama rubriko

puce Atentigo de l’ eldonisto kaj anta ?parolo de l’ redaktinto
puce Letero 168a
puce Letero 125a
puce Letero 126a
puce Letero 127a
puce Letero 128a
puce Letero 129a
puce Letero 130a
puce Letero 131a
puce Letero 132a
puce Letero 133a
puce Letero 134a
puce Letero 135a
puce Letero 136a

Atentigo de l’ eldonisto kaj anta ?parolo de l’ redaktinto


Noto de l’ tradukinto :


Nun relegu mian verkokomencan klarigon, anta ? ol legi tiun du sekvantajn tekstojn fakte el Laclos mem, kiuj estas nur rimedo por eviti akuzon de malmoraleco.


Atentigo de l’ eldonisto [1]


Mi devas averti la publikon : malgra ? la titolo de tiu verko kaj la anta ?parolo de la redaktinto [2], mi ne garantias la verecon de tiu leteraro, kaj male havas fortajn motivojn por kredi ?in nur romano.


Krome ?ajnas al mi, ke celante ver ?ajnecon, la a ?toro mem tre mallerte detruis ?in, okazigante ties eventojn en la nuna epoko. Fakte pluraj personoj montras tiel fiajn sintenojn, ke ilia ekzisto estas nesupozebla en nia jarcento, en nia filozofia jarcento, kies lumoj ĉie brilantaj igis, kiel sciate, ĉiujn virojn honestaj kaj ĉiujn virinojn sindetenaj kaj ĉastaj.
Mi sekve opinias, ke se la aventuroj en tiu verko havas ian fundon de vereco, ili povis okazi nur en aliaj landoj a ? tempoj ; kaj mi multe malaprobas la a ?toron, kiu cele al pli granda legontara allogo, a ?dacis aperigi kiel niajn, en nia jarcento, en nia lando, en niaj societaj kutimoj, misfarojn tiel fremdajn al niaj moroj.


Por kiel eble plej definitive sennaivigi tro kredeman legonton, mi prezentos lastan argumenton, certe fidindan ĉar ?ajne nekontesteble venkan ; jen : ĉar la samaj ka ?zoj ĉiam konservas la samajn efikojn, mi ne povas hodia ? imagi junulinon kun 60 000 pundoj da rento fari ?anta mona ?ino, kaj belan junan prezidant-edzinon mortanta pro amaflikto.


Anta ?parolo de l’ redaktinto [3]


Tiu verko, a ? pli ?uste tiu kolekto, kiun la legontaro eble trovos tro vasta, tamen entenas nur parteton de la tuta ela leteraro. Ties heredintoj intencis aperigi ?in kaj min tiucele elektis. Mi nur petis la permeson detranĉi ĉion senutilan ; mi fakte konservis nur la leterojn necesajn al la kompreno de l’ eventoj kaj la disvolvigon de l’ karakteroj. Krom tiu facila tasko, mi nur la ?date ordigis la lasitajn leterojn, aldonante kelkajn maloftajn kaj mallongajn notojn por indiki la fonton de cita ?oj a ? la motivon de kelkaj detranĉa ?oj. Nenion alian mi faris, krom forvi ?i a ? ?an ?i la proprajn nomojn ; se iu restus rekonebla, estus miaparte nevola senkonsekvenca eraro.


Mi jam proponis pli gravajn ?an ?ojn, precipe pri parola a ? stila purecoj, ĉar enabundas lingvaj eraroj. Mi anka ? deziris mallongigi kelkajn tro pezajn leterojn, kiuj entenas tro fremdajn elementojn. Tio ne estis akceptita kaj eble ne sufiĉus por doni pli da merito al la libro, kvankam tio deprenus parton el ties malbono.


Oni ob ?etis, ke la leterojn mem oni volas ekkoni, kaj ne verkon el la leteroj, ĉar estus kontra ?ver ?ajne kaj kontra ?vere, ke ok a ? dek korespondantoj egale skribus per la sama bela stilo. Mi respondis, ke neniu kulpis gravajn erarojn ; sed oni rebatis, ke oni certe devas trovi tiajn en privataj leteroj, se oni jam trovas misfrazojn ĉe estimindaj verkistoj kaj eĉ ĉe akademianoj. Tiuj argumentoj, pli facile doneblaj, ol akcepteblaj, ne konvinkis min. Sed ne estante la decidanto, mi devis konsenti, tamen kontra ? mia opinio kaj kun la nuna protesto.
Pri la eventuala merito de tiu verko, mi mem ne povas decidi, devante ne influi legontojn. Tiuj, kiuj ?atas priinformojn anta ? legado, plu legu tiun ĉi enkondukon ; la aliaj rekte iru al la verko mem.


Kvankam mi konsideris utila la aperon de tiu leteraro, mi ne priesperas vastan sukceson ; tio ne estas ?ajna modesteco, sed simple la rezulto de mia opinio, ke ?i tamen meritas aperi. Kiel solvi tiun ?ajnan kontra ?diron ?


En du interesoj ku ?as la merito de ĉiu verko : en ties utilo, en ties plaĉo. Sed la sukceso, kiu ne ĉiam sekvas la meriton, ?uldi ?as pli ofte al la subjekto mem, ol al ties prezentarto ; pli ofte al la tuta temaro, ol al ties montromaniero. Nu, tiu leteraro el plura personaro, aperigas diversajn interesojn, kiuj povas konfuzi tiun mem de la leganto. Krome preska ? ĉiuj esprimitaj sentoj, ?ajnaj, maskitaj, vekas multe pli da forpelanta senindulgo, ol da scivolemo kaj detale reliefigas ĉiujn kulpojn kaj misfarojn. Tio kompreneble malfavoras nian celon de rigora informado.
Parte kompensas tiujn malavanta ?ojn la varieco de stiloj, el la naturo mem de la verko ; tre malfacila por a ?toro, tiu spontana merito savas la leganton el la tedo de banala simileco. Multaj personoj anka ? ?atos konsiderojn novajn a ? malmulte konitajn, disajn en tiu leteraro. Tio estas la tuto de la espereblaj agrabla ?oj troveblaj en la verko.
La utilo de la libro, kiun oni eble ankora ? pli forte kontestos, al mi ?ajnas pli facile defendebla. Aperas al mi utile al la bonmoroj, prezenti la rimedojn uzatajn de malbonfarantoj por korupti bonulojn ; la ? mi tiu leteraro tiucele efikos. Oni anka ? tie trovos la ekzemplan pravigon de du vera ?oj sendube miskonataj, ĉar tro ofte forgesataj : unue, ke ĉiu virino akceptanta viron senmoralan en sian societan rondon, fine i ?os lia viktimo ; due, ke grandriske patrino fide konsentas, ke alia persono intimi ?os kun ?ia filino. Anka ? gejunuloj povus ekscii, ke la ?ajna facila amikrilato de koruptitoj estas nur dan ?era kaptilo, detruonta kaj ilian virton kaj ilian feliĉon. Tamen ?ajnas al mi, ke konsili tiun legadon al gejunuloj estus trouzi ; male aperas necese deteni ilin de ĉiaj tiaj libroj. Bona patrino, ne nur sprita sed spiritvigla indikis la ta ?gan momenton por knabino, dirinte, post legado de mia manuskripto :


— Mi plene utilos al mia filino, donaconte tiun libron en la tago de ?ia edzini ?o.


Se ĉiuj patrinoj tiel pensus, mi eterne feliĉus, ke mi aperigis tiun verkon.
Tamen mi opinias, ke eĉ kun tia favoro tiu leteraro plaĉos al malmultaj personoj. Diboĉuloj trovos sian intereson en pria fiklaĉado, ĉar tiu verko povas malutili al ili. Ĉar lertaj ili ja estas, ili alvokos en sian partion la rigorulojn, alarmitajn de la montrado de tiel malbonaj moroj.
La memdeklaraj sendogmuloj ne interesi ?os al piulino, kiun ili konsideros naiva anserino, dum pruduloj koleros, ke virtulino falis, kaj riproĉos, ke religio aperas kun troa senpoveco.


Aliflanke delikatuloj abomenos la tro simplan kaj eraran stilon de pluraj el tiuj leteroj, dum aliaj legontoj supozante prilaboradon en ĉio presita, vidos la strebadon de a ?toro maskite penanta malanta ? la persono, kies leteron li mem skribas.


Fine iuj diros, ke ĉio devas respondi al la realo : eble tro da belstilo el la a ?toro deprenas la simplan naturan elegantecon de la bonsocietaj leteroj ; sed anka ? tro da gramatikaj eraroj en tiuj malebligas ilian presadon.


Mi sincere konsentas pri ĉiuj ĉi riproĉoj, kiujn rebati mi tamen povus en la spaco de anta ?parolo ; sed por konsekvence obei ilin, la tuta libro devus esti sensuka ; tiam pli bone for ?eti kaj la anta ?parolon, kaj la tutan verkon.


[1Laclos mem (NdT)

[2Por konservi la fikcion pri kolektitaj leteroj, la a ?toro uzas la terminon : redaktinto, anstata ? : verkinto.

[3Relegu mian komencan : Enkonduko al la Esperanta traduko (NdT)

 

Sennacieca Asocio Tutmonda (SAT)

67 av. Gambetta
FR - 75020 Paris

Retadreso : kontakto_ĉe_satesperanto.org
Pri financa ?oj : financoj_ĉe_satesperanto.org
Retejo : http://satesperanto.org/
Tel : (+33) 09 53 50 99 58

Po ?tkonto n-ro 1234-22 K, La Banque Postale, Paris
IBAN : FR41 2004 1000 0101 2342 2K02 064
BIC : PSSTFRPPPAR
Konto de SAT ĉe UEA : satx-s
Konto de SAT ĉe PayPal : financoj_ĉe_satesperanto.org

Por renkonti ?i kun SAT-anoj en Parizo, informi ?u ĉe la sidejo de SAT-Amikaro

Se vi havas demandojn pri SAT, skribu al la SAT-oficejo en Parizo
a ? al via peranto

Pri teknikaj problemoj sur la pa ?o, skribu al pa ?o-aran ?ulo.

Privata ejo
Danke al spip

fabrikita en esperantio