Letero 100a

De vicgrafo de Valmono al markizino de Mertejo

Amikino mia, mi estas mistifikita, trompita, perfidita ; mi dronas en senespero : sinjorino de Turvelo foriris. Åœi foriris, kaj mi ne sciis tion ! Mi ne ĉeestis, por kontraÅ­stari, por riproĉi Å ian senhontan mallojalecon. Ha ! ne imagu, ke tiam mi estus permesinta tiun foriron : Å i estus restinta, ja restinta, eĉ se por tio mi devus uzi perforton. Sed nu ! en mia naiva trankvilo mi kviete dormadis ; mi dormadis, kaj fulmobato trafis min. Neniel mi komprenas tiun foriron : koni virinojn mi rezignu.

Nun mi memoras la hieraÅ­an tagon ! pli Ä uste la hieraÅ­an vesperon ! Å ian rigardon tiel mildan ! Å ian voĉon tiel dolĉan ! Å ian manon tiel preman ! Kaj dumtempe Å i preparis sian fuÄ on ! Ho ! virinoj ! virinoj ! Vi lamentas, kiam ni trompas vin ; nu, ĉia perfidaĵo vira estas nur pruntita el via kutima sinteno.

Kiel plezure mi venÄ os min ! Tiun perfidulinon mi retrovos, mi rekonkeros. Amo sufiĉis por regi Å in ; helpe de venÄ emo, Ä i estos nevenkebla. Denove mi vidos Å in ĉe miaj genuoj, tremantan en plorinundo, petegantan kompaton per sia trompema voĉo, dum mi mem restos senindulga.

Kion Å i nun faras ? pri kio Å i pensas ? Eble Å i gratulas sin, ke Å i fiagis al mi, kaj laÅ­ la gustoj de sia sekso Å i prosentas plej mildan plezuron. Kion ne povis la tiel laÅ­data virina virto, tion plej facile atingis la virina ruzo. Malprudenta mi, kiu timis Å ian saÄ econ : ja Å ian malsinceron mi devis timi !
Nun restas al mi nur remaĉi mian venÄ emon ; montri nur afablan bedaÅ­reton, dum mia koro plenas de furiozo ; plu petegi ribelan inon, kiu eskapis el mia regado ! Ĉu la sorto volis tian mian humiliÄ on, far virino timema, kiu neniam spertiÄ is en ambataloj ? Je kio utilas, ke mi instaliÄ is en Å ia koro por tie ekflamigi la fajregon de amo ? ke mi konfuzis Ä is deliro Å iajn sensojn, se nun, trankvila en sia rifuÄ ejo, Å i fieras pri sia fuÄ o pli prave, ol mi pri miaj sukcesoj ? Ĉu tion mi povus toleri ? Ne, amikino, ne kredu ; ne havu pri mi opinion tiel humiligan.

Tamen kia fatalo ligas min al tiu virino, dum cent aliaj deziras mian amindumadon kaj tuj senrezerve respondus ? Eĉ se neniu alia valorus Å in, ĉu la allogo de varieco, la ĉarmo de novaj konkeroj, la gloro de ilia nombro ne alportus plej mildajn plezurojn ? Kial persekuti fuÄ antinon, kaj malatenti ĉeestantinojn ? Nu, kial ? Mi ne scias, sed forte prisuferas.
Nek feliĉon nek trankvilon mi Ä uos antaÅ­ la posedo de tiu virino, kiun mi same freneze amas kaj malamas. Mian sorton mi eltenos nur, kiam la Å ian mi regos. Tiam, kvieta kaj sata, mi vidos Å in dronintan siavice en la samaj Å tormoj, kiujn mi nun trasuferas, kaj eĉ mi vekos mil aliajn pliajn. Esperon kaj timon, suspektemon kaj sekursenton, ĉiujn plagojn naskitajn de malamo mi volas ke Å i sentu, ĉiujn bonojn donacitajn de amo mi deziras ke Å i plenkore Ä uu, kaj ke ĉiuj sinsekvu laÅ­ mia plaĉo. Ja venos tiu tempo… Sed kiom da laboro, ankoraÅ­ ! Kiel proksima mi estis hieraÅ­ de sukceso, kaj kiel fora hodiaÅ­ ! Kiel reproksimiÄ i ? Mi aÅ­dacas nenian ekpaÅ on ; mi sentas, ke ajna decido bezonus trankvilon, dum mia sango bolas en la vejnoj.

Mian turmenton duobligas ĉies memrego, kiam mi demandas pri tiu evento, ties kaÅ­zo, ties ekstraordinareco… Neniu scias, neniu deziras scii ; oni apenaÅ­ priparolus tion, sen mia insisto. S-ino de Rozmondo, al kiu mi tuj kuris hodiaÅ­ matene eksciinte la novaĵon, respondis kun la malvarmeco de sia aÄ o, ke tio estas la natura konsekvenco de la hieraÅ­a malsaneto de sinjorino de Turvelo : timante plimalsaniÄ i, Å i preferis rehejmiÄ i. Mia onklino trovas tion tute normala, kaj Å i plu diris, ke Å i same agus ; kvazaÅ­ povus ekzisti io komuna inter ili ambaÅ­ ! inter Å i, kiu atendas nur la morton, kaj la alia, la samtempa ĉarmo kaj turmento de mia vivo !

S-ino de VolanÄ o, kiun mi komence opiniis komplico, Å ajnas ĉagrenita, ke Å i ne estis prikonsultita. Mi konfesu mian kontenton, ke almenaÅ­ Å i ne havis la plezuron malutili al mi. Tio plie pruvas, ke ambaÅ­ virinoj ne estas en plena interkonfido : tio signifas, ke mi havas unu malamikinon malplian. Kiel Å i gratulus sin, se Å i scius, ke la fuÄ omotivo estas mi ! Kiel Å i Å velus pro memfiero, opiniante, ke Å iaj konsiloj efikis ! Kiel Å ia sento de graveco pliiÄ us ! Ho ! Dio, kiel mi malamas Å in ! Ho ! mi nepre rerilatos kun Å ia filino ; mi edukos Å in laÅ­ mia plaĉo ; tial, mi sendube plu restos ĉi tie kelkan tempon ; almenaÅ­ la malmulto da pripensado, pri kiu mi kapablas, pelas min al tiu konduto.

Ĉu vi fakte ne opinias, ke post tia drasta faro, mia senkora devas timi mian revenon ? Se do venis al Å i la ideo, ke mi povos sekvi Å in, Å i certe malakceptos miajn vizitojn ; de tiu rifuzo mi volas nek akcepti la humiligon, nek doni al Å i la kutimon. Mi preferas sciigi, ke mi male restos ĉi tie ; mi eĉ petos Å ian revenon. Kiam Å i estos persvadita pri mia foresto, mi vizitos Å in : ni ja vidos, kiel Å i eltenos tiun rerenkonton. Sed necesas prokrasti Ä in, por pliigi ties efikon ; ĉu mi havos sufiĉe da pacienco ? Jam dudek fojojn dum la tago mi Ä ustatempe refermis la buÅ on, tuj ordononte la jungadon de miaj ĉevaloj. Tamen mi regos min ; mi promesas, ke vian respondon mi ĉi tie atendos ; mi nur petas, bela amikino : ne prokrastu Ä in.

Plej malagrable estus ne scii tion, kio nun okazas ; sed mia servisto, nun en Parizo, akiris alireblecon al Å ia ĉambristino ; li utilos al mi. Mi tuj sendos al li monon kaj ordonon. Konsentu, ke mi aldonos ilin al ĉi tiu mia letero ; bonvolu plusendigi ilin per servisto via por dono al li en proprajn manojn. Pri tio mi insistas, ĉar la fripono kutimas nei, ke li ricevis leteron, kiam Ä i postulas de li ion Ä enan ; tiom pli, ke li nun Å ajnas ne tiel arda al sia belulino, kiel mi dezirus.

AdiaÅ­, bela amikino ; se trafas vin bona ideo, taÅ­ga rimedo por akceli mian iradon, diru Ä in. Mi ofte spertis la utilon de via amikeco ; same mi bezonas Ä in nun ; mia skribado kvietigas min ; mi almenaÅ­ parolas al komprenantino kaj ne al la aÅ­tomatoj, apud kiuj mi vegetas de hodiaÅ­ matene. Vere, ju pli antaÅ­iras mia afero, des pli mi emas opinii, ke nur vi kaj mi valoras ion en la mondo.

El la kastelo de… la 3an de Oktobro 17**.